Bossen en natuurgebieden
in de Noordoostpolder
Er zijn 3 grote boscomplexen, waarvan de situering al op het beplantingsplan van 1947 was vastgesteld. De houtsoortenkeuze is volledig bosbouwkundig bepaald (houtproduktie). Aanvankelijk is vooral gegokt op naald hout, maar dat wordt steeds meer vervangen door loof hout.
- Het Voorsterbos
is 560 ha groot. Het is voor een groot deel op keileem geplant, maar er is ook pleistoceen zand en zeezand. Na een trage start hebben de loofbomen, veel eik en es op het leem en naaldhout op het zand, zich goed ontwikkeld. - Het Urkerbos
235 ha., ligt ook op keileem. De boomsoorten zijn hoofdzakelijk populier en den.
Het overgrote deel ligt binnen de Urker gemeentegrenzen. - Kuinderbos
Het grootste oppervlak beslaat het Kuinderbos met 1000 ha. De grond bestaat uit een mengeling van veen, zand en klei. Hierdoor heeft het een nogal gevarieerde boombeplanting, hoewel het in het begin een groot percentage naaldhout had. Dit is langzamerhand door loofhout vervangen.
Dorpsbossen
Emmeloord
Emmelerbos
Het dorpsbos van Emmeloord wijkt een beetje af van de dorpsbossen bij de andere dorpen in de Noordoostpolder. Het tussen 1949 en 1953 geplantte bos is als enige ontworpen door Staatsbosbeheer en niet door architekt Kelder. Bovendien is het groter geworden dan bedoeld, want de aan de bosrand gestorte grond uit de stadsgracht bleek te slecht voor landbouw en werd alsnog beplant. Hiermee kwam het bos op een omvang van 70 ha.
De gemeente Noordoostpolder beheert het bos.
Bant
Banterbos
Het dorpsbos meet 13 ha en is aangelegd in 1950/1951. De naam van het dorp is afgeleid van de landerijen van Bant of Bantega, die ooit gelegen waren in de huidige gemeente Lemsterland en die zich uitstrekten tot in het gebied wat nu de Noordoostpolder is.
De gemeente Noordoostpolder beheert het bos.
Rutten
Ruttense bos
Het dorpsbos van Rutten heeft een omvang van slechts 10 ha en is in 1950/51 geplant.
Destijds speelde windbeschutting een rol en men moest op zondag in het bos kunnen wandelen. De grootte van het bos was mede afhankelijk van het geplande aantal inwoners. Open ruimten in het bos werden als ´verloren ruimtes´ beschouwd.
De gemeente Noordoostpolder beheert het bos.
Espel
Espelerbos
Het dorpsbos van Espel heeft een omvang van 10 ha en is in 1953/55 geplant.
Net als alle dorpsbosjes in de Noordoostpolder is ook dit bos een kleine stapsteen voor de natuur van Flevoland. Via de laanbeplantingen langs de doorgaande polderwegen kunnen planten en dieren zich toch relatief makkelijk verplaatsen en zo alle uithoeken van Flevoland koloniseren.
De gemeente Noordoostpolder beheert het bos.
Tollebeek
Het Tollebekerbos
Het Tollebekerbos is een typisch voorbeeld van een dorpsbos, zoals dat in de jaren vijftig bij elk dorp in de Noordoostpolder werd aangelegd.
Het bos is ontworpen door landschapsarchitect Piet Kelder, die het merendeel van de bossen in de Noordoostpolder en Oostelijk Flevoland heeft ontworden.
Dertig hectare is voor een bos niet erg veel maar het is een van de grotere dorpsbossen van de Noordoostpolder! Dat komt omdat er op die plek een gronddepot heeft gelegen, waar tijdens de aanleg van de Urkervaart de ontgraven grond tijdelijk werd opgeslagen. Naderhand werd de plek als minder geschikt voor landbouw en dus tot geschikt voor de aanleg van bos bestempeld.
Het dorpsbos van Tollebeek wordt beheerd door de Het Flevo-landschap.
Nagele
Het Nagelerbos
Het 18 ha grote, in 1953 aangelegde dorpsbos is bijzonder. In Nagele mochten in de jaren vijftig de vertegenwoordigers van het Nieuwe Bouwen hun plannen verwezenlijken. Bij deze groep architecten hoorden bekende namen als Aldo van Eyck, Gerrit Rietveld en Mien Ruys.
Rondom de grote centrale parkachtige ruimte zijn de scholen, de kerken en de hofjes gesitueerd. Die zijn op hun beurt weer verbonden met de grote parkachtige bomengordel, het Nagelerbos. Nu na bijna een halve eeuw begint het dorp door het volgroeien van de aanplant steeds meer karakter te krijgen. Een van de principes is binnen en buiten, wonen en natuur met elkaar te verbinden, zodat de kwaliteit van leven beter zou worden.
Het Flevo-landschap beheert het gebied.
Ens
Enserbos
Het dorpsbosje van Ens is de kleinste van Flevoland en meet slechts 7 ha. Toch oogt Ens als een groen dorp dankzij de mooie lanen.
De gronden ten zuiden van Ens werden voor de aanleg van de Noordoostpolder het Kamperzand genoemd. Deze zandige gronden worden nu gebruikt voor onder meer bloembollenteelt. Tuinbouw en fruitteelt is rondom Ens de meest voorkomende .
De gemeente Noordoostpolder beheert het bos.
Marknesse
Marknesse dorpsbos
Het dorpsbos van Marknesse begrenst de west en noordzijde van het dorp. Het 18 ha grote bos is in 1950/52 aangelegd als beschutting tegen koude wind uit het noordwesten, iets wat bij alle dorpen in de Noordoostpolder is gedaan. Mede dankzij de brede groene lanen op het dorpsplein en de noord-zuid lopende straten oogt het dorp als een opvallende groen dorp.
De gemeente Noordoostpolder beheert het bos
Luttelgeest
Luttelgeest – Zwaaikombos
Aan de Luttelgeestervaart in het 10 ha grote, in 1950/52 aangelegde dorpsbosje van Luttelgeest ligt de zwaaikom. Vroeger werden veel landbouwproducten over het water vervoerd. Maar in deze smalle vaarten konden de vrachtschepen niet keren. Daarom werden die kanalen op sommige plaatsen verbreed, meestal vlakbij een loswal. In deze zogenaamde zwaaikommen konden de schepen wel keren. Nu is er een vissteiger bij aangelegd omdat het bekend staat als een goede visstek. En er is een bank en informatiepaneel geplaatst.
Het gebied wordt beheerd door dorpsbelang Luttelgeest en Landschapsbeheer Flevoland.
Extra natuur percelen
Tijdens de drooglegging bleef door de hoge kweldruk uit het IJsselmeer deze put open en is nog steeds aanwezig in het bos.
De eendenkooi die er gepland was, is er nooit gekomen maar toch hebben veel watervogels deze locatie inmiddels ontdekt.
http://emmeloord.info/de-rotterdamse-hoek
Het gebiedje wordt beheerd door de Het Flevo-landschap.
Het Schokkerbos
85 ha, is een klein bosgebied ten westen van Schokland op keileembodem – er is een gesteentetuin – voornamelijk uit essen bestaand. Het grenst aan de beplantingsstrook die, met uitzondering van de noordpunt, heel Schokland omgeeft en in het land markeert.
De Friese Hoek
ligt aan de IJsselmeerdijk tegenover het Friese plaatsje Lemmer vlakbij Rutten, de meest noordelijke woonkern in de Noordoostpolder. Dit langgerekte strookje bos is een belangrijke step-stone voor de vele vogelsoorten die er tijdens de trek langskomen.
Maar door de ruige vegetatie kunnen ook vele insecten er een plekje vinden, die op hun beurt weer voedsel vormen voor de vogels.
’s Winters vliegen hier vaak duizenden ganzen over de dijk heen en weer tussen de slaapplaats bij de Steile Bank op het IJsselmeer en de fourageerplekken in de Noordoostpolder.
Het gebiedje wordt beheerd door Het Flevo-landschap.
Polenwegbosje
Het gebiedje wordt beheerd door de Het Flevo-landschap.
De Noordermiddenwegbosjes
Het gebiedje wordt beheerd door de Het Flevo-landschap.
De Castelijnsplas
Deze plas is als zandwinput gebruikt voor de aanleg van de A6.
Het water is door de natuurlijke filtering van het zand het schoonste van heel Flevoland.
De omringende bloemrijke graslanden, rietkragen en bossen geven het een romantische uitstraling.
Het gebiedje wordt beheerd door de Het Flevo-landschap.
Vogeleiland
Het gebied is in 1942 aangelegd door Rijkswaterstaat opgebouwd uit zand en bagger uit een vaargeul in het Zwarte Meer. Door de afwisseling in bos, riet en grasland is het er aantrekkelijk voor veel soorten vogels. In de periode 1989-1995 werden in totaal 65 soorten broedvogels geteld. Zo broeden er de als nachtegaal en de wielewaal, de blauwborst, het baardmannetje en de zeldzame grote karekiet. Ook zit er een blauwe reigerkolonie van ongeveer zeventig paren op het eiland.
Het eiland wordt beheerd door Natuurmonumenten.
Het Ruttensevaartbos
Een ander landschappelijk significant object is de brede strook beplanting die langs de noordkant van de Ruttense Vaart ligt, tussen Rutten en het Kuinderbos. Het staat onder landschapsarchitecten bekend als “de strook van Bijhouwer”. Deze naam heeft het te danken aan prof.T.J.P. Bijhouwer, die deze bosstrook aangaf op een door hem in 1943 getekend plan van de NOP.
Het bos meet 14 ha en bestaat voornamelijk uit enkele bosvakken met fraaie beuken (de mooiste van Flevoland) en bosvakken met dode en afstervende iepen. De natuur en met name de spechten, boomklevers en andere insecteneters, die op zoek zijn naar keverlarven onder de schors van dode en afstervende bomen, waarderen de dode iepen meer dan de kerngezonde beuken.
Die vogels kunnen hier makkelijk komen omdat het bosje aansluit op het Kuinderbos net als het Venetochtbosje dat hier vlak bij ligt. Het Flevo-landschap beheert het bosje.
Het bos meet 14 ha en bestaat voornamelijk uit enkele bosvakken met fraaie beuken (de mooiste van Flevoland) en bosvakken met dode en afstervende iepen. De natuur en met name de spechten, boomklevers en andere insecteneters, die op zoek zijn naar keverlarven onder de schors van dode en afstervende bomen, waarderen de dode iepen meer dan de kerngezonde beuken.
Die vogels kunnen hier makkelijk komen omdat het bosje aansluit op het Kuinderbos net als het Venetochtbosje dat hier vlak bij ligt.
Het Flevo-landschap beheert het bosje.
Venetochtbosje
Maar 4 ha groot is het nauwelijks een echt bos maar als uitloper van het Kuinderbos heeft het ontegenzeggelijk ook een functie voor de natuur van Flevoland. Met name voor otters is de oever met overhangend, beschutting gevend geboomte aantrekkelijk. Daaraan wordt afbreuk gedaan door de harde beschoeiing.
Het gebiedje wordt beheerd door de Het Flevo-landschap.
Het Flevo-landschap beheert de bosjes.
Duinrietgrasland Toppad Urk
Dit eerste en oudste staatsnatuurmonument van de Provincie Flevoland ligt midden in de bebouwing van Urk.
Het is bijna onvoorstelbaar dat dit gebied toch zo soortenrijk is.
Door de afwisseling van water, moeras, riet en bos is dit gebied zeer geschikt voor vele vogelsoorten.
Kiekendieven broeden er ieder jaar, net als baardmannetjes, snorren, rietzangers en andere moerasvogels.Het Toppad heeft een omvang van 26 ha en is vooral botanisch van betekenis.
De Het Flevo-landschap heeft dit deels vrij toegankelijke reservaat in beheer.
Het gebiedje heeft een omvang van 5 ha en is vooral botanisch van betekenis.
De Het Flevo-landschap heeft dit gesloten reservaat in beheer.
Het van der Lijn reservaat
Het geologisch reservaat van der Lijn in het Urkerbos is alleen bij insiders bekend. Eigenlijk jammer, want door een bezoekje aan de eindmorene, stammend uit de laatste ijstijd, raak je snel in de ban van de boeiende geschiedenis van Flevoland.
De huidige beheerder van het reservaat, Het Flevo-landschap, ziet de waarde van dit door liefhebbers ontdekte, geredde en beheerde reservaatje nu ten volle in en heeft het aangemeld als Aardkundig Monument, een titel die vergelijkbaar is met bijvoorbeeld de kwalificatie Staatsnatuurmonument of Bouwkundig monument.
Het eiland wordt beheerd door Natuurmonumenten.
Het Wendelbos, dat naast het Waterloopbos ligt, is vernoemd naar een oud buurtschap bij Vollenhove. Dit 120 hectare grote bos sluit aan bij het Waterloopbos en is in het begin van deze eeuw aangelegd als nat loofbos met populieren, wilgen en elzen. Op de drogere gronden zijn eiken, kersen en essen aangeplant.
Het bos is nog jong, maar groeit zeer snel. In het bos broeden veel zangvogels en het is in trek bij reeën. De grasrijke paden en distels trekken grote aantallen vlinders aan.
Waterloopbos
In het Waterloopbos, dat naast het Voorsterbos ligt, vind je de schaalmodellen van zo’n dertig grote waterwerken uit de hele wereld. De Deltawerken zijn hier bijvoorbeeld ontworpen, maar ook de havens van Rotterdam, Lagos, IJmuiden, Istanbul en Bangkok. Het Waterloopkundig Laboratorium (nu Deltares) deed hier jarenlang onderzoek en bootste met stuwen, dammen en golfslagmachines de werkelijkheid na.
In het Waterloopbos is ook een bezoekerscentrum. Het bezoekerscentrum is de ideale plek om een bezoek aan de Noordoostpolder te starten. U vindt hier informatie over Natuurmonumenten en over de bijzondere natuur en cultuurhistorie van het Waterloopbos. Naast het centrum is een waterspeelplek, waar kinderen heerlijk kunnen kliederen met de waterpomp in de enorme zandbak.
Kadoelerbos
Het Kadoelerbos is onderdeel van het Voorsterbos maar heeft enkele bijzondere kenmerken. Er staat meer eik en die eikenbossen zijn nogal open, een gevolg van jarenlange aantasting door eikenbladroller en kleine wintervlinder. In dit bos leven opvallend veel appelvinken en grauwe vliegenvangers.
Aan de polderzijde is het bos enkele jaren geleden deels gerooid om een geleidelijke overgang te creeëen naar het Kadoelerveld. De bosrand heeft nu een rommelig uiterlijk door stormschade maar kan over enkele jaren een natuurrijke zoom worden.
Natuurmonumenten beheert het gebied.
Het Kadoelerveld
Het natuurbouwproject is onderdeel van het Voorsterbos. Het natuurgebied vormt een overgang van het Kadoelerbos naar de Kadoelerweg en het open polderlandschap. Planten en dieren die al in het Voorsterbos leven, hebben nu een groter leefgebied en kunnen zich beter handhaven en uitbreiden.Natuurmonumenten maakt er een nog natuurlijker en natuurrijker gebied van door vernatting en begrazing met Schotse hooglanders.Tijdens de graafwerkzaamheden is een oeroude boomstamkano van 4.445 jaar gevonden. De kano lag op de plek waar nu weer een beekje is gegraven. Zo´n kano is drie keer eerder in Nederland gevonden, maar nog niet eerder in de provincie Flevoland. De kano is nu te zien in de vaste tentoonstelling in het Nieuwland Erfgoedcentrum in Lelystad.
Natuurmonumenten beheert dit gebied.
Wellerwaard
Wellerwaard is het jongste recreatie- en natuurgebied in Noordoostpolder. Het is groot, ruim van opzet en het is er voor iedereen die wil genieten van de natuur, die houdt van zwemmen, wil spelen op het strand, graag wandelt of wil uitwaaien.
De Castelijnsplas
Deze plas is als zandwinput gebruikt voor de aanleg van de A6.
Het water is door de natuurlijke filtering van het zand het schoonste van heel Flevoland.
De omringende bloemrijke graslanden, rietkragen en bossen geven het een romantische uitstraling.Het gebiedje wordt beheerd door de Het Flevo-landschap
Emmelerbos