A

Inleiding
Het kerkgebouw van de gereformeerde gemeente in Nagele staat op een groot, centraal in het centrum van het dorp gelegen terrein, waarop ook de andere kerken en een drietal scholen staan. De gereformeerde KERK van Nagele is gebouwd in 1959-1960 in opdracht van de Kerkenraad van de Gereformeerde Kerk.
Ontwerper van zowel het kerkgebouw als de vrijstaande klokkentoren waren de Rotterdamse architecten J.H. van den Broek en J.B. Bakema, Verantwoordelijk voor de constructie was de eveneens uit Rotterdam afkomstige ingenieur A, Aronsohn. De Nieuw-Zakelijke, modernistische vormgeving van het gebouw is typerend voor veel architectuur in Nagele en staat ver af van de meer traditionalistische kerkarchitectuur elders in de
polder.

Omschrijving
De kerk is opgetrokken in beton, waarbij grijze betonsteen is gebruikt voor de boven betonnen plinten staande gevels van de samenstellende, in hoogte variërende blokvormige bouwdelen, die onder platte daken staan. Alle gevelopeningen in het gebouw zijn rechtgesloten, de gevelaccenten zijn van wit geschilderd beton. De kerk en de bijbehorende ruimtes staan op een L-vormige plattegrond. De hoogte van de bouwdelen neemt af naar achteren toe, terwijl de hoogte van de muur, die het kerkterrein aan linkerzijde Noordkant) afscheid van het open terrein, toeneemt naar achteren toe.
Het kerkgebouw heeft een vooraanzicht (westzijde), dat gedomineerd wordt door een hoog opgaande blinde gevelpartij. De ondiepe rechter zijde van dit bouwdeel is transparant en bevat een samengestelde vensterpartij met vijf smalle, tussen houten penanten staande driedelige ramen.
De achterzijde van dit bouwdeel is een vergelijkbare, maar aanmerkelijk bredere, uit negen tweedelige ramen samengestelde vliesgevel. Het lagere, rechter geveldeel aan de voorzijde bevat geheel links een over de gehele hoogte van de gevel doorgetrokken venster, met aan de onderkant een aan een preekstoel referend, uit de gevel stekend betonnen element met kruis in de hoge borstwering. De rechter zijgevel wordt vertikaal geleed door zes uit blokken opgebouwde lisenen met betonnen voet, die voortkomen uit  de plint. Aan weerszijden van elke liseen staat een smal venster. Aan de achterzijde
bevat dit bouwdeel een boven over de gehele breedte doorgetrokken, onder een zware lijst liggende vensterpartij. Het lage rechter geveldeel van het zuidelijke aanzicht maakt deel uit van het aan de oostzijde tegen de kerk staande bouwdeel, waarin onder meer is gevestigd de consistorie en een feestzaal/vergaderruimte, die ook als kerkruimte dienst kan doen. Dit rechter deel van de zuidgevel bevat een breed, onder een betonnen latei
staand venster. De achtergevel (oostzijde) van dit lage bouwdeel is in het linker deel voorzien van twee grote, door een smalle betonstenen penant van elkaar gescheiden vensters. De bovenkant van dit venster sluit aan op een reeks van drie brede, pal onder de daklijst liggende vierruits lichten, die door wit geschilderde balkenkoppen van elkaar worden gescheiden. Lager in het rechter deel van deze gevel bevinden zich twee liggende vensters van verschillende breedte onder een gemeenschappelijke betonnen latei. De linker (noordelijke) zijgevel van dit bouwdeel is blind. Uit het dakvlak hierboven steekt een vierkante schoorsteen.
Deze noordgevel sluit aan op de in hoogte verspringende, in betonsteen opgetrokken muur, die het kerkterrein afscheidt van de open ruimte hiernaast. De voorzijde (westkant) van het lage oostelijke bouwdeel bevat een over de gehele breedte van de houten gevel, pal onder de betonnen daklijst liggende reeks bovenlichten. In het portiek hier rechts van staat een betonnen kolom tussen houten wanddelen met bovenlicht en Gemeente Noordoostpolder Redengevende omschrijvingen een dubbele glasdeur met zware, gesneden houten handgrepen. De noordgevel van de kerkruimte bevat zes lisenen, waartussen vier, laag in de gevel geplaatste vensters onder betonnen lateien staan. Het hoger opgaande rechter deel van de gevel is blind. Het plein naast de kerk is betegeld met de oorspronkelijke betontegels.
Het inwendige wordt evenals het exterieur gekenmerkt door soberheid en eerlijk gebruik van de materialen. De kerkruimte heeft een vloer die evenals de vloeren van de andere vertrekken is bedekt met onregelmatig gevormde natuurstenen tegels. De plafonds zijn voorzien van geprofileerde betonnen balken, waarop betonnen platen rusten. De binnenzijden van de noord- en de oostgevel worden vertikaal geleed door lisenen, waarop zware betonnen balken rusten. De kerkruimte is nog voorzien van de oorspronkelijke ringleiding, vloerverwarming en radiatoren.
De kerkruimte heeft aan de westzijde een verhoogd gedeelte (podium) met rechts een in het beton uitgespaard trapje. Rechts op het podium staat een cilindervormig betonnen doopfont en hangt een houten liederenbord. Links van een houten tafel staat een eveneens betonnen, uit rechthoekige delen samengesteld kansel met afgeronde hoeken.

Voornoemde interieurdelen staan onder het door de hoog in de gevel staande vensters verlichte, hoger opgaande deel – het liturgisch centrum – van de kerkruimte en dateren uit de bouwtijd van de kerk. Dit hoog opgaande deel wordt overdekt door een houten dak met balken die rusten op met de stijlen van de vensters verbonden schoren. Rechts, in het lagere deel van de westzijde staat een op een betonnen plateau geplaatst orgel. De met de zuidgevel verbonden onderbouw bestaat uit een enkele poot die een onderstel draagt in de vorm van een liggende L, Het orgelfront bestaat uit een enkel, gewelfd en
klimmend pijpveld. De kerkruimte heeft aan oostzijde een dubbele toegangsdeur met zware, gesneden houten handgrepen en een schuifwand, waarachter zich een multifunctionele ruimte bevind, die bij de kerkruimte kan worden getrokken. In deze lagere ruimte bevindt zich een opklapbaar podium en staan twee zware betonnen kolommen. Deze zijn verbonden met betonnen balken, waarvan de koppen zich uitwendig tonen als de wit geschilderde accenten tussen de vensters aan oostzijde. In de hal van het gebouw staat tegen de westwand van de consistoriekamer een brede, uit de bouwtijd daterende kast met schuifdeuren. De consistoriekamer bevat geen bijzondere onderdelen. Een afgetimmerd vertrek achter de houten westgevel betreft een wijziging
van de oorspronkelijke ruimteïndeling, die ook enigszins aangetast is door de toevoeging van een bar en keuken. Deze toevoegingen vallen buiten de bescherming.

Redengevende omschrijving
De kerk is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de stedenbouwkundige waarde.

•  Het kerkgebouw heeft cultuurhistorische waarde als een onderdeel van een complex, dat een bijzondere uitdrukking is van het geestelijk leven in de Noordoostpolder.
• Het gebouw heeft architectuurhistorische waarde vanwege de afgewogen, voor de bouwtijd progressieve vormgeving van het in nauwe samenhang tot elkaar staande in- en het exterieur, vanwege het materiaalgebruik en de constructie en vanwege het belang van de kerk voor het oeuvre van een vooraanstaand architectenbureau.
• De kerk heeft stedenbouwkundige en ensemblewaarde vanwege de bijzondere situering, als essentieel en beeldbepalend onderdeel van een bijzondere stedenbouwkundige aanleg, vanwege de functionele en visuele samenhang met de klokkentoren en vanwege de relatie met de omliggende bebouwing en de open ruimte.
• De kerk is tevens van waarde vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van in- en exterieur.