Straten en wegen

Naar Tollebeek genoemd zijn de TOLLEBEKERWEG, de TOLLEBEKERTOCHT, het TOLLEBEKERBOS en de TOLLEBEKERBRUG over de
Urkervaart.

De straatnamen in Tollebeek zijn ontleend aan de jacht. Centraal ligt de VOSSENBURCHT; net als de natuurlijke vossenburcht, de verblijfplaats van een vos, heeft deze straat meerdere uitgangen. Een ervan is naar het WISSEL. Het wissel is het vaste pad waarlangs het wild zich naar drink- of weiplaats begeeft.
Die drink- of weiplaats is in dit geval café-restaurant De Goede Aanloop. Voor de jager is de goede aanloop een plaats waar hij veel wild kan verwachten. Voor de reiziger halfweg Emmeloord en Urk is het een goede plaats om even aan te lopen. De naam is tot stand gekomen na een suggestie van de polderdirectie aan Brouwerij d’Oranjeboom, destijds eigenaar van het etablissement. Het cafe-restaurant staat aan de SINT-HUBERTUSPLAATS, genoemd naar de beschermheilige van de jacht. Nimrod, de achterkleinzoon van Noach, stichter
van Babylon en eerste koning der Chaldeeën, wordt in Genesis 10:9 een geweldig jager genoemd. Buiten de oudtestamentische context is Nimrod een figuurlijke aanduiding voor een jager in het algemeen geworden. Bij de naam NIMRODSTRAAT kan men dus zowel aan de Nimrod als aan een Nimrod denken.
In 1988 kreeg het gedeelte van de Nimrodstraat tussen Vosssenburcht en Zuidwesterringweg een nieuwe naam: HERTSHOREN. Ook deze naam hangt samen met de jacht. Bovendien kunnen de zijstraten van deze weg gezien worden als vertakkingen van het hertengewei.
De DIANALAAN is genoemd naar Diana, Romeinse godin van de jacht.

Het te jagen wild gaf zijn naam aan de FAZANTENDRIFT en de PATRIJZENSTRAAT. Drift is zowel een weg als het terrein dat bij een drijfjacht wordt afgedreven’ (uitgekamd).

Ook voor de nieuwere straten zijn, op advies van de vereniging Dorpsbelang Tollebeek, namen gekozen die verband houden met de jacht: DE JACHTHOORN, DE ROEDEL, LANGE JACHT, DE BRAKKEN, HAZEPAD, JACHTLAAN en DE LAVEI. De lavei is de plaats waar het wild samenkomt.
In België wordt het woord ook gebruikt in de betekenis van ‘stroperij’. Lange jacht is het jagen met windhonden. Brakken zijn jachthonden bij uitstek.
In 1992 krijgt de noordelijke uitbreiding van de Fazantendrift de naam WILDZANG. De Lange Jacht wordt verlengd en komt op de Wildzang uit. Bovendien komt er een zijstraat, SPRANG. De sprang wordt gebruikt bij het schieten op houten vogels, ‘gaaien’, die geplaatst worden op een gaaipers; het ijzeren, getakte bovenstuk van de gaaipers heet sprang. Ook De Brakken krijgt een zijstraat, DE WEITAS. De laatste naam, ontleend aan de tas waarin de jager het geschoten kleine wild bewaart, was in 1979 al gegeven aan een straat die nooit is aangelegd, en kon nu dus opnieuw gebruikt worden.

De zuidwestelijke uitbreiding van Tollebeek, aan de andere kant van de Fazantendrift, heeft in 1997 straatnamen gekregen die aan jagende dieren, namelijk roofvogels, ontleend zijn: VISAREND, SMELLEKEN, WESPEN DIEF, BOSUIL, SPERWER, HAVIK en TORENVALK. Te midden van die wijk bevindt zich DE HORST, genoemd naar het nest van de roofvogels.

Zelfs de straatnamen op het industrieterrein van Tollebeek hebben nog iets met de jacht te maken: ARTEMIS, IN ‘T VIZIER, HET REVIER. Artemis is de Griekse naam van Diana, godin van de jacht. Met de naam In ’t vizier gaf de Vereniging Dorpsbelang te kennen de werkgelegenheid van Tollebeek in het
oog te willen houden. Een revier is een terrein waar gejaagd wordt.

Tollebeek ligt aan het kruispunt van de ZUIDWESTERRINGWEG, het zuid westelijke gedeelte van de ringweg door de polder, met de URKERWEG. Net als het URKERBOS, de Urkervaart, de URKERSLUIS en het URKERDWARSPAD is de Urkerweg genoemd naar het voormalige eiland.

Voor het STEENBANKPAD, de STEENBANKTOCHT, de VORMTWEG, de STAARTWEG en het TOPPAD (thans gemeente Urk) zijn Urker namen gebruikt. De Steenbank was vroeger een ondiepte ten noorden van Urk. De smalle uitloper ten noordoosten van Urk wordt de Staart genoemd en de Vormt is de naam van de droogte rond Urk. Top tenslotte is de naam voor het lage gedeelte van Urk. Het mag wat vreemd aandoen om juist dit gedeelte met top aan te duiden, maar we moeten bedenken dat hier niet sprake is van top in de bekende betekenis maar van ’t hop. Een hop is een droge of bijna droge inham
of aanslibbing. In het noordoosten van de polder vinden we de Hopweg, genoemd naar het Lemster Hop. Het Urks laat de h aan het begin van een woord dikwijls weg (en wil die van de weeromstuit soms, maar niet altijd, wel plaatsen waar die juist niet hoort) en zo werd ‘I Hop dan ook Top