Rijksmonumenten Urk
bron : www.rijksmonumenten en Wikipedia
Klein Urker woonhuis in Urk
Wijk 2 85
8321ET Urk
Flevoland
Bouwjaar: 1850
Inleiding Het kleine Urker woonhuis is een in oorsprong waarschijnlijk negentiende-eeuws huisje. Het in een streekeigen, ambachteljk-traditionele bouwtrant gebouwde huisje is aan de achterzijde verbonden met een onder dezelfde kap staande, niet voor rijksbescherming in aanmerking komende woning (Wijk 2 nr.84) die met de voorgevel op het zuiden is georiënteerd. Waarschijnlijk zijn de woningen in één opzet gerealiseerd en mogelijk als een huis gebouwd. In 1987-1988 is bij renovatiewerkzaamheden onder meer de kapconstructie verbeterd en werd de geveltop grotendeels vervangen. De gevel van het huisje maakt deel uit van een gesloten, verspringende gevelwand. Omschrijving Het huisje is opgetrokken in wit geschilderde baksteen, vanuit een rechthoekige plattegrond. Het telt één bouwlaag onder een met rode sneldekpannen gedekt zadeldak. Rechts tegen de voorgevel staat een avant corps in de vorm van een ingangsportaal, dat eveneens een zadeldak heeft. De oorspronkelijk symmetrische voorgevel van dit bouwdeel is een tuitgevel met een rechtgesloten deur met kruisraam onder rolllaag en een staand venstertje in het verbrede gedeelte geveldeel rechts van de deur. De gevel heeft uitgemetselde schouders aan de aanzet van de top die is voorzien van vlechtingen, een klein rechtgesloten venster en een tuit. De linker zijmuur van het portaal is voorzien van een onder een rollaag staand venster met glas-in-lood invulling. De voorgevel van het hoofdvolume is op de begane grond voorzien van twee rechtgesloten vensters met schuifraam en tweeruits bovenraam. De geveltop is beschoten met staande planken en voorzien van een kruisraam en een staand ruitvormig venstertje hier rechts van. De gevel wordt bekroond door een makelaar. De linker zijgevel bevat een smal rechtgesloten venster en uit het dakschild aan deze zijde steken een houten dakkapel en een bakstenen schoorsteen. Het rechter dakschild is voorzien van twee eveneens houten dakkapellen. Waardering Het Urker huisje is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de architectuurhistorische en de stedenbouwkundige waarde. – Het huisje heeft cultuurhistorische waarde omdat het een bijzondere uitdrukking is van de sociaal-economische geschiedenis van Urk en een goede representant is van een woningtype. – Het huisje heeft architectuurhistorische waarde als één van de weinige bewaard gebleven, in traditionele Urker stijl opgetrokken huisjes, die bepalend waren voor het straatbeeld van Urk omstreeks 1900. – Het huisje heeft stedenbouwkundige en ensemblewaarde als een belangrijk onderdeel van een gesloten gevelwand. – Het huisje is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur. (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)
Wat is een makelaar
Het zijn geen makelaars in levende lijfe. De meestal wit geschilderde versieringen op de daklijst van een huis, worden makelaars genoemd.
Ze staan op zowel boerderijen en bijgebouwen als op gewone huizen met puntdak. Maar hebben ze een doel of is het louter versiering?
Zo’n 500 jaar geleden had de makelaar een functie. Een gemiddeld woonhuis was gebouwd van natuurlijke materialen die voorhanden waren. Vaak houten gevels en riet als dakbedekking. Op de nokuiteinden van de woning bij de topgevels, zaten makelaars.
Gewoon een houten stok op het dak met een houten knop die het riet vastklemt of waar het riet tegenaan is gebonden.
Op deze manier kreeg je een waterdichte afsluiting tussen de top van de gevel en de rietendakbedekking. De makelaar werd door onze voorvaderen ook gebruikt om magische tekens of versieringen in aan te brengen. Om de geesten te verdrijven of de woning te beschermen tegen onweer. Bij gebruik van dakpannen op het dak is een makelaar niet meer noodzakelijk. Maar toch blijft de makelaar vaak gehandhaafd als draagbalk van de kap.
Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)
Meepraten?Draag gerust bij!