Tollebeek
St. Hubertuskerk
Rooms Katholiek
buiten gebruik sinds 2025
Te Koop
St. Hubertuskerk – Vossenburcht 7
Tollebeek kreeg omstreeks 1960 een eigen R.K. parochiekerk, gewijd aan H. Hubertus.
Veel straten en kunst zijn in Tollebeek verwant aan de jacht. De heilige Hubertus is de patroonheilige van de jagers en de jacht.
Het is een zaalkerk met terzijde staande, opengewerkte klokkentoren, ontworpen door H.J. van Wissen.
Het geheel is gebouwd in de voor Van Wissen typerende modernistische, in dit geval ook licht sculpturale trant, o.a. onder invloed van het werk van de beroemde Zwitsers/Franse architect Le Corbusier.
Hubertus
Volgens de legende bekeerde Hubertus zich tot het christendom na het zien van een hert met een schitterend stralend kruis tussen de geweistangen. Dat zag Hubertus toen hij in het jaar 683 het hert op Goede Vrijdag – de sterfdag van Christus – najoeg met zijn kruisboog in de bossen van de Ardennen. Vlak voordat hij aanlegde voor het genadeschot met een pijl uit zijn boog, draaide het hert zich om en toonde Hubertus zijn gewei met daartussen het stralende kruis.
Twee forse muren met rondlopende hoeken sluiten de rechthoekige kerkruimte van het rooms-katholieke kerkgebouw in Tollebeek in.
Ze raken elkaar echter niet: er zijn twee openingen: een voor de ingang en een voor een raam.
Het flauw hellende dak ligt boven een van de muren, zodat daar een lichtstrook, opgevuld met glas, vrijkomt.
Een derde muur onttrekt pastorie en bijgebouwen aan het oog.
De kerk straalt een sterke beslotenheid uit. Het gebouw doet enigszins denken aan een bunker.
De open kerktoren is 16 meter hoog.
Het interieur is sober en sfeervol.
Het kerkgebouw is gemaakt van grijze baksteen en breuksteen, de bijgebouwen van gele waalsteen en de vensters en deuren van hout.
Het dak is van asfalt met grint.
De kerk vormt, net zoals het protestantse kerkcentrum, de afsluiting van het centrum van het dorp.
Het gebouw ligt op de noordoosthoek van de bebouwde kom.
Architect H.J. van Wissen uit Groningen ontwierp ook een rooms-katholieke kerk in Amersfoort en in Hengelo.
Die laatste kerk heeft een enorme koepel. Beide kerken werden beschouwd als zeer vernieuwend.
- Kerk: Sint Hubertuskerk
- Soort kerk: Rooms-Katholiek
- Adres: Vossenburcht 17, 8309 CH, Tollebeek
- Orgelbouwer: firma Jos H. Vermeulen
- Gebouwd: 1962
Sinds 1997 zijn de parochies van Tollebeek en Nagele samengevoegd. Sinds 1999 is daar ook de parochie van Espel bij gekomen. Het enige kerkgebouw dat in gebruik is is de Tollebeekse Sint Hubertuskerk uit 1961. In deze kerk staat een orgel van de firma Vermeulen uit Alkmaar uit 1962.
Technische gegevens
| Manuaal | 6 |
| Pedaal | 2 |
| Totaal aantal stemmen | 8 |
| Manuaalomvang | C-g”’ |
| Pedaalomvang | C-f’ |
| Toetstractuur | Electropneumatisch |
| Registertractuur | Electropneumatisch |
| Windlade(n) | Kegellade |
Dispositie
Manuaal: Bourdon 8′ (gedeeld), Tolkaan 8′, Prestant 4′ (gedeeld), Roerfluit 4′ (gedeeld), Quint 2 2/3′ (discant), Flageolet 2′ (gedeeld), Tremolo.
Pedaal: Subbas 16′, Gedekt 8′.
Koppelingen: Pedaalkoppel.
Speelhulpen: Piston voor Récit (schakelt enkel naar de Bourdon 8′).
Houten kruis
Na het buiten gebruik raken van de katholieke kerk is een nieuwe bestemming gevonden voor het houten kruis.
Op goede vrijdag 2025 is het verplaatst naar de protestante kerk, gedragen door kerkgangers.
Het houten kruis is niet zo maar een kruis. “Gemaakt van balken van een schip dat ooit gezonken is in de Zuiderzee”, weet Peter Nooren, één van de organisatoren van de processie. “De pastor on
der wiens leiding deze kerk gebouwd werd, in 1962 was dat, kwam op het idee om dat wrakhout te gebruiken. Hij wilde de kerkgangers zich laten herinneren dat ze op de bodem van de voormalige Zuiderzee leefden.”
TE KOOP
Onder bod
Zo’n tien partijen hebben interesse getoond in de Sint Hubertuskerk in Tollebeek. Dat zegt de pastoor in Noordoostpolder, Albert Buter. Het gebouw is in de verkoop gezet, omdat het aantal kerkgangers terugliep. De komende tijd volgen gesprekken met de geïnteresseerden over een nieuwe bestemming. De parochie heeft een voorkeur voor een maatschappelijke invulling.
De Sint Hubertuskerk stamt uit 1962. Het gebouw aan de Vossenburcht bestaat uit een kerkzaal, een bijgebouw met meerdere kleine ruimtes en een toren met drie klokken. Ook hoort er zo’n 2200 vierkante meter grond bij het pand, waaronder een oprijlaan en een plein.
Het kerkgebouw ging in februari dicht, eerder deze maand kwamen de opstallen voor zo’n vijf ton in de verkoop te staan. Geïnteresseerden moesten een motivatiebrief met een bod indienen.
De belangstellenden willen het kerkgebouw vooral een maatschappelijke bestemming geven, eventueel aangevuld met een woonfunctie, zegt Buter. Al is er volgens hem ook commerciële interesse. Welke partijen het zijn, wil de pastoor niet zeggen.
Deel van kerkinventaris ter overname
Bij het afscheid van de Sint Hubertuskerk werden meerdere kerkelijke bezittingen overgebracht naar de katholieke kerk in Emmeloord. Het altaar en de tabernakel volgen nog, het houten kruis – wrakhout van een gezonken schip uit de Zuiderzee – hangt inmiddels in de protestantse kerk in Tollebeek.
De kerkbanken en het orgel mag de nieuwe eigenaar overnemen als die dat wil. De drie klokken blijven buiten de verkoop. “Dit zijn gewijde voorwerpen”, verklaart Buter. “Als de kerk verkocht wordt, dan gaan de klokken eruit.”
Het idee is om de klokken op te nemen in een klokkenstoel. Dat is ook in Luttelgeest gebeurd toen de katholieke kerk in dat dorp werd verkocht.
Geen discotheek
Buter verwacht op z’n vroegst volgende maand meer duidelijkheid over de toekomst van het kerkgebouw in Tollebeek. Het bisdom moet zich namelijk ook nog over het besluit van de parochie in Noordoostpolder buigen, zegt hij.
De pastoor zegt dat het van de ingediende plannen afhangt wat de nieuwe invulling wordt. “We zitten alleen niet te wachten op een discotheek. Daar geeft het bisdom ook geen toestemming voor.”
De afgelopen jaren deed de Emmaüsparochie – het katholieke kerkgenootschap in Noordoostpolder – de kerkgebouwen in Luttelgeest en Rutten van de hand vanwege een teruglopend aantal kerkgangers. Deze twee gebouwen krijgen een woonfunctie.
Vorig jaar werd een gemeentelijke beleidsregel door de gemeente Noordoostpolder ingevoerd. Die vereist dat er voor nieuw afgestoten en beeldbepalende kerken in Noordoostpolder, waaronder de Sint Hubertuskerk, eerst gekeken wordt naar een maatschappelijke bestemming. Pas daarna mag gekeken worden naar (een combinatie met) commercie of wonen.
Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)
Meepraten?Draag gerust bij!