Kamp Urkervaart
Een aantal barakkenkampen werd gebouwd op plaatsen waar later een nieuw dorp zou verrijzen, zoals Ens, Marknesse, Emmeloord. Kort na de Tweede Wereldoorlog werd te midden van eindeloze rietvelden en op de plek waar tegenwoordig het dorp Tollebeek ligt, kamp Urkervaart gebouwd. Urkervaart ging op 3 november 1947 open en zou tien jaar dienst doen voor de tijdelijke huisvesting van polderwerkers.
Het terrein van kamp Urkervaart, dat vanaf de Zuidwesterringweg toegankelijk was, was ongeveer 150 bij 180 meter. Urkervaart bood onderdak aan 310 polderwerkers. Op het terrein stonden drie woonbarakken die elk plaats boden aan ruim honderd arbeiders. Voorts was er een kantine en een keuken annex kantoor van de kampbeheerder. Voorts waren er twee rijwielbergplaatsen en vier zogenaamde privaten.
Aan een klein weggetje naast het kampterrein bevonden zich ook enkele dubbele gezinsbarakken. De gezinsbarakken waren bestemd voor de tijdelijke huisvesting van de mensen die in of rond het kamp werkzaam waren, en hun gezinnen. In de eerste helft van de jaren vijftig woonden hier in totaal 32 gezinnen.
Tollebeek (Kamp Urkervaart)
Pionierslaantje in Tollebeek
Wethouder Marian Uitdewilligen en Jaap Naaktgeboren onthullen het straatnaambordje in Tollebeek (© Reina Halman Fotografie)
12 oktober 2020
De 76-jarige Jaap Naaktgeboren ouit Tollebeek onthulde maandagmiddag samen met wethouder Marian Uitdewilligen het straatnaambordje van het Pionierslaantje aan de Wildzang in het dorp.
Het ongeveer 300 meter lange pad dat onder schoolgaande jeugd populair is als sluiproute en waar andere inwoners graag langs wandelen, was altijd zonder naam gebleven. Het Pionierslaantje is het pad wat loopt naar de laatst overgebleven pioniersbarak van de Noordoostpolder.
Informatiepaneel
‘Veel mensen weten niet meer dat hier een pionierskamp was. Dit laantje herinnert nog aan die tijd’, vertelt Naaktgeboren, die in 1957 in het dorp kwam wonen. ‘Ik ben net niet meer op de lagere school in het kamp geweest. Maar hier is voor het dorp alles begonnen.’ Bij het straatnaambord komt ook een informatiepaneel met het historische verhaal.
Naaktgeboren zou het mooi gevonden hebben dat bij de onthulling van het bord veel dorpsgenoten aanwezig zouden zijn. Vanwege corona werd dit echter stil gehouden. Maandagmiddag werd de naam in een kleine sobere bijeenkomst blootgegeven.
PIONIERSBARAK TOLLEBEEK.
Duizenden arbeiders werden naar de polder gehaald en gehuisvest in één van de ruim dertig barakkenkampen. Een aantal barakkenkampen werd gebouwd op plaatsen waar later een nieuw dorp zou verrijzen, zoals Ens, Marknesse en Emmeloord. Kort na de Tweede Wereldoorlog werd het kamp Urkervaart gebouwd, op de plek waar later Tollebeek werd gebouwd. Urkervaart bood onderdak aan 310 polderwerkers. Op het terrein stonden drie woonbarakken die elk plaats boden aan ruim honderd arbeiders.
Deze pioniersbarak is alles wat herinnert aan het ‘Tollebeekse’ barakkenkamp Urkervaart. Het gaat vermoedelijk om een kleine woonbarak. In 2004 nam Dorpsbelang Tollebeek het initiatief de buitenkant van de Pioniersbarak te restaureren en zoveel mogelijk in originele staat terug te brengen. Samen met Dartclub Tollebeek, de Vrienden van Schokland, Landschapsbeheer Flevoland en Nieuw Land Erfgoedcentrum werd een plan gemaakt om de barak en de tuin weer in volle glorie te herstellen. Samen met tal van inwoners van Tollebeek is van eind 2005 tot juni 2006 hard gewerkt aan de realisatie van dit plan. Landschapsbeheer heeft gezorgd voor het ontwerp en de aanleg van de tuin van de barak. Deze vertoont qua vorm en soortkeuze van de planten grote gelijkenis met de tuinen die vroeger bij de barakkenkampen werden aangelegd. Het uiterlijk van de barak is zoveel mogelijk in originele staat hersteld, inclusief de kozijnen, het dak en de groene kleur. Tegenwoordig biedt de barak onderdak aan Dartclub Tollebeek.
Deze pioniersbarak is alles wat herinnert aan het ‘Tollebeekse’ barakkenkamp Urkervaart. Het gaat vermoedelijk om een kleine woonbarak. In 2004 nam Dorpsbelang Tollebeek het initiatief de buitenkant van de Pioniersbarak te restaureren en zoveel mogelijk in originele staat terug te brengen. Samen met Dartclub Tollebeek, de Vrienden van Schokland, Landschapsbeheer Flevoland en Nieuw Land Erfgoedcentrum werd een plan gemaakt om de barak en de tuin weer in volle glorie te herstellen. Samen met tal van inwoners van Tollebeek is van eind 2005 tot juni 2006 hard gewerkt aan de realisatie van dit plan. Landschapsbeheer heeft gezorgd voor het ontwerp en de aanleg van de tuin van de barak. Deze vertoont qua vorm en soortkeuze van de planten grote gelijkenis met de tuinen die vroeger bij de barakkenkampen werden aangelegd. Het uiterlijk van de barak is zoveel mogelijk in originele staat hersteld, inclusief de kozijnen, het dak en de groene kleur. Tegenwoordig biedt de barak onderdak aan Dartclub Tollebeek.
Uit de Noordoostpolder 1963
