Wat is een Coupure.

Soms ligt een dijk een beetje in de weg en zou je er met de auto eigenlijk gewoon doorheen willen kunnen rijden.
Vaak kan dit op sommige plaatsen ook prima en verantwoord, zolang het weer het maar toe laat.
Dus laten ze gewoon een stukje dijk open. Lekker spannend. Op de gok :-)
Als het hoog water wordt of met ander spannend weer, sluiten ze de doorgang alsnog af.
Dat noemen we een coupure.

Waterschap Zuiderzeeland heeft verschillende elementen in bezit/beheer in of in de directe nabijheid van waterkeringen.
Het betreft coupures die afgesloten kunnen worden in een noodsituatie/overstroming, enkele (beheer- of hevel)gebouwen
en opslagtanks voor diesel. Vanwege de diversiteit van de elementen worden ze afzonderlijk of in clusters van enkele
objecten behandeld.

Cultuurhistorische waarden
Coupures zoals in Urk zijn niet typisch voor Flevoland. Ook elders in Nederland zijn dergelijke coupures gerealiseerd. Het
ontwerp is sinds de ontwikkeling van dit type coupures ook niet sterk gemoderniseerd. Vandaar een vrij lage
cultuurhistorische waardering

Coupure 1 Urk
Coupure 3 Urk
Werkloods Kadoelerkeersluis
Steunpunt Kamperhoek
Lage Knarsluis – coupure
Hoge Knarsluis – coupure

Duikers

Er zijn drie typen duikers: eindduikers, duikers in kavelsloten en wegduikers.
Onder wegen liggen in de meeste gevallen ronde betonnen duikers met een doorsnede van 300 tot 500 mm. Ook komen
betonnen duikers in ellipsvorm voor. In enkele gevallen zijn vierkante en/of rechthoekige duikers toegepast.
Vanaf 1988 zijn veel duikers vervangen door stalen exemplaren tot een maat van 800 mm. Bij grotere diameters zijn er
betonnen trekduikers en/of betonnen objecten geplaatst.

Cultuurhistorische waarden
De cultuurhistorische waarde van de speciaal ontworpen duikers is hoog. Het betreft ook de oudere elementen in Flevoland.
De prefab duikers zijn van recentere datum en worden ook buiten Flevoland gebruikt.
Architectonische waarde
De elementen hebben geen van allen architectonische waarde. Er zijn geen bijzondere ornamenten.
Ook is geen sprake van bijzonder materiaalgebruik.
Ensemblewaarde
De ensemblewaarde voor de speciaal ontworpen duikers is hoog. Ze dragen bij aan de cultuurhistorische waarde van de regio. De prefab-buizen dragen niet bij aan de cultuurhistorische waarde van de regio.
Gaafheid en herkenbaarheid
De speciaal ontworpen duikers zijn gaaf maar weinig beleefbaar in het gebied. De duiker in de Schoterpad D-tocht is een uitzondering omdat die vanaf de weg uitstekend bekeken kan worden.
Zeldzaamheid en representativiteit
De speciaal ontworpen duikers zijn zeldzaam en vertegenwoordigen een korte periode in de Flevolandse geschiedenis. De prefab buizen zijn algemeen gebruikt. De ei-vormige prefab buizen zijn zeldzamer. De zeldzaamheid en representativiteit varieert daarom van 0 en 1

Duiker Zwijnstocht ( metselwerk)
Duiker Blokzijlerdwarstocht (beton rechthoekig)
Duiker Kuindervaart (beton rond)
Duiker Schotertocht 1 (beton en baksteen)
Duiker Schoterpad D-tocht (beton rechthoekig)
Duiker Lemmer snelweg A6 (beton rond)
Duiker Gemaal D-tocht (beton rond)
Duiker aanvoersloot 2-5 eerste stuw (beton eivorm)
Duiker Kuinderbos Kavel M132 (beton rond)

Inlaten

Een inlaat geeft de waterbeheerder de mogelijkheid om ten allen tijde water in het gebied te laten. Daarbij stroomt water
van een hoog waterpand naar een laag waterpand zonder dat het water tussentijds over een hoog waterpeil getrokken dient
te worden (= hevel). De inlaat is bedoeld om watervraagstukken in het lage waterpand op te lossen en heeft weinig effect op
het bovenstroomse deel (dit i.t.t. tot een stuw). Grote machines zijn bij de inlaat niet nodig. Er kan worden volstaan met een
machine die de schuif bedient. Alleen als grote hoeveelheden water ingelaten moet worden is een pomp noodzakelijk zoals
bij de inlaat van het Waterloopbos waar 15 m3/s ingelaten kan worden.
Inlaten zijn vooral te vinden in de Noordoostpolder omdat daar het oude land direct grenst aan het nieuwe land zonder dat
er een dijk tussen ligt (een hevel is dan een logischer keus) en watersystemen van het oude land direct gekoppeld kunnen
worden aan hooggelegen waterpanden in het Flevolandse watersysteem.

Inlaat Blokzijl
Inlaat ’t Hop Lemmer
Inlaat Kuinre
Inlaat Slump
Inlaat Repelweg
Inlaat Ramspol
Inlaatwerk Waterloopbos

Stuwen

Stuwen staan in watergangen om de hoogte van het waterpeil te regelen dan wel om de verdeling van het aanvoerwater te regelen. Een groot deel van de stuwen heeft een beweegbare klep waarvan de instelling lokaal of centraal geautomatiseerd is. In het laatste geval maken de stuwen dynamisch peilbeheer mogelijk; een optimale afvoer van neerslagoverschotten en een evenredige verdeling van wateroverlast in het geval de gemalen het neerslagoverschot niet geheel kunnen verwerken en er sprake is van peilstijgingen.

Ontwikkelingslijn typen stuwen
In de Noordoostpolder werden twee hoofdpeilen ingericht – 5,70 NAP en – 4.50 NAP. Omdat het maaiveld in de polder vanaf het oude land sterk in hoogte afnam werden diverse tussenpeilen gemaakt in de tochten. Om dit te bereiken werden
gecreosoteerde houten stuwen geplaatst. In een enkel geval werd een stuw met een betonnen deksloof en stalen damwand geplaatst.

Er werden twee typen stuwen gebruikt: een vaste stuw en een stapelstuw.
Vanaf de jaren tachtig werden de eerste stuwen vervangen. Houten stuwen werden vervangen door onbehandelde hardhouten stuwen.
De stapelstuwen kregen een beweegbare klep van RVS en soms een klep van kunststof. Er zijn nog enkele originele stapelstuwen.
Vanaf 2000 werden de meeste houten stuwen vervangen door een stuw met stalen damwand en een betonnen deksloof.
De kleinere stuwen worden gemaakt van een hardhouten damwand met een RVS of kunststof klep.

Zwartemeertocht (stapel)
Kadoelertocht (vast)
Aanvoersloot 5-40 (klep)
Steenwijkertocht 1 (vast)
Steenwijkertocht 2 (vast)
Baarlosetocht 1 (vast)
Baarlosetocht 2 (vast)
Aanvoersloot 4-5 (stapel)
Aanvoersloot Blokzijlerbuitenlanden (stapel)
Aanvoersloot 3-12 (stapel)
Kuindervaart (klep) NOP
Aanvoersloot 3-50 (beweegbaar)
Schoterpad D-tocht (stapel)
Gemaaltocht (vast) NOP
Aanvoersloot 1-73 (stapel) NOP
Aanvoersloot 5-5 (vaste) NOP
Aanvoersloot 5-5 (klep) NOP
Aanvoersloot 5-10 (klep) NOP
Ensertocht (klep) NOP
Aanvoersloot 6-30 1 (stapel)
Aanvoersloot 6-30 2 (stapel) NOP
Aanvoersloot 6-30 3 (stapel) NOP
stuw bij inlaat Repelweg NOP
Stuwen met kleppen OF
Stuw Zuigerplasbos OF

Waterschap