Urk
Eben Haëzer
Christelijke Gereformeerde Kerk
Eben Haëzer – Almerelaan 1
| Algemene gegevens | |
|---|---|
| Naam kerk: | Eben Haëzer |
| Genootschap: | Christelijke Gereformeerde Kerk |
| Provincie: | Flevoland |
| Gemeente: | Urk |
| Plaats: | Urk |
| Adres: | Almerelaan 1 |
| Postcode: | 8321JA |
| Inventarisatienummer: | 01452 |
| Jaar ingebruikname: | 1962 |
| Architect: | Woltjer, J. |
| Huidige bestemming: | kerk |
| Monument status: | geen |
Geschiedenis
Inleiding
In 1836 wordt een kleine afgescheiden gemeente gesticht op Urk door ds. H. de Cock. In 1845 telde deze gemeente al 720 leden. Vanaf 1869 behoort deze gemeente bij de Christelijke Gereformeerde kerken. In 1892 verenigen landelijk de Christelijke Gereformeerde kerken zich met de dolerende kerken tot de Gereformeerde Kerken in Nederland. De kerkenraad van Urk besluit, zonder de gemeente daarin te kennen, met deze vereniging mee te gaan. Een klein deel van de gemeenteleden is het hier niet mee eens en steeds zegt men: ik wens christelijk gereformeerd te blijven. Een zuster verwoordde het destijds zo in een briefje aan de predikant: ‘Door deze doe ik u weten dat ik Litmaade bin en blijf van de Christelijke Griftermeerde kerk’. Waarschijnlijk ligt hier de oorsprong voor de op Urk gebruikte benaming voor Christelijk Gereformeerden: ‘Christelijken’. Vandaar ook dat het kerkje in wijk 5 als Christelijke karkien bekend stond. in 1894 werd de christelijke gereformeerde kerk op Urk opnieuw geïnstitueerd door ds. J. Wisse Czn. In 1895 wordt een kerkje gebouwd in wijk 5 (nu bekend als de vrije gereformeerde gemeente, in de volksmond ‘Bossenkarkien’.)
In 1921 telt de gemeente 130 leden en doopleden in totaal. Vervolgens neemt het ledenaantal licht af, doordat er veel Urkers naar de Zaanstreek vertrekken, om daar werk te vinden. Daarna zet er echter weer een periode van groei in en in 1942 telt de gemeente 360 leden. De consistorie wordt verhuisd naar de bovenverdieping van de kerk zodat er meer zitplaatsen gecreëerd kunnen worden. de gemeente groeit gestaag en telt begin jaren 50 ruim 500 leden. Eind jaren 50 zijn dit er zelfs ruim 700. De kerk is veel te klein en er moeten zelfs stoelen in de gangpaden gezet worden. Er wordt grond aangekocht om een nieuwe kerk te bouwen (de plaats waar nu de Jachin-Boazkerk staat). De pastorie wordt alvast gebouwd, voor het kerkgebouw zijn nog onvoldoende financiële middelen.
De jaren 60
In 1960 wordt er een beroep uitgebracht op Ds. H. Visser, die buiten het verband van de Christelijke Gereformeerde kerken staat. De kerkenraad besluit om ook uit het kerkverband te treden, met als gevolg dat ook een groot deel van de gemeente van Urk buiten de Christelijke Gereformeerde kerken komt te staan. Een kleine groep leden van ongeveer 200 personen blijft lid van de Christelijke Gereformeerde kerken. De gemeente wordt geconstitueerd en er worden weer broeders bevestigd in het ambt. Tijdelijk kerkt men in het lokale zalencentrum ‘Irene’, omdat de nieuwgebouwde kerk mee is gegaan met het deel van de gemeente dat uitgetreden is. in 1961 krijgt de gemeente weer een eigen predikant, ds. D. Slagboom. In 1962 kon een nieuw, eigen kerkgebouw in gebruik genomen worden. De Eben-Haëzerkerk.
Omdat de gemeente in de jaren daarna gestaag groeit, wordt de kerk in 1978 verbouwd zodat er meer zitplaatsen en zaalruimten beschikbaar kwamen. Ook wordt er dan een klokkentoren aan het gebouw toegevoegd. Vanwege natuurlijke aanwas en overkomst van leden uit andere kerken wordt de Eben-Haëzerkerk eind jaren 80 opnieuw verbouwd, tot het gebouw zoals we dat nu kennen. Er komt een galerij om extra zitplaatsen te creëren, zodat er nu ongeveer 800 zitplaatsen zijn. Aan de achterzijde wordt een nieuwe hal aangebouwd, vanuit deze hal is er een trap naar de galerij.
Meest recente geschiedenis
De gemeente blijft echter groeien, zodat er niet voldoende plaats meer was in het kerkgebouw aan het marktplein. Daarom wordt besloten om over te gaan tot de bouw van een tweede kerkgebouw in het Urkerhard aan de Vlaak. Op 6 november 1999 heeft ds. A. A. Egas de eerste steen gelegd van het nieuwe kerkgebouw ‘Pniël’. Het gebouw telt ruim 800 zitplaatsen en is op de groei gebouwd. Doordat de gemeente in twee kerkgebouwen gaat samenkomen wordt een tweede predikantsplaats ingesteld. Vervolgens is er in het jaar 2000 een beroep uitgebracht op ds. A. van Heteren te Barendrecht, die dit beroep mocht aannemen. In 2006 heeft ds. A. A. Egas afscheid genomen van onze gemeente omdat de weg voor hem naar Middelharnis geleid werd. In 2007 werd ds. Uitslag te Kerkwerve beroepen, die het beroep naar onze gemeente heeft aangenomen.
Op dit moment telt de gemeente ongeveer 1700 leden en doopleden. Door de geschiedenis heen blijkt de trouw van de HEERE aan onze gemeente.
bron : https://www.ebenhaezer-urk.nl/cgk-eben-haezer-urk/geschiedenis/
”Christelijk karkien” werd ”Urk-Eben-Haëzer”
De Urker kerkgeschiedenis is een verhaal apart. Nieuwe kerkgemeenschappen ontstonden er vaak later dan in de rest van Nederland. Zo werd de christelijke gereformeerde kerk op het voormalige eiland pas twee jaar na 1892 officieel geïnstitueerd.
„U wilt iets weten over de geschiedenis van de Eben-Haëzerkerk? Dan moet u bij ds. Uitslag zijn.” Volgens T. Woord, scriba van de kerkenraad van de jubilerende christelijke gereformeerde kerk te Urk, heeft de predikant veel informatie in huis over de plaatselijke kerkgeschiedenis. Als ds. Uitslag dat hoort, nuanceert hij die uitspraak. „Ik heb hier veel staan, maar er is genoeg materiaal dat niet is bestudeerd of waarvan niet zeker is dat het nog bestaat.”
Moeiteloos noemt de Urker predikant –die zelf geboren is in de Noordoostpolder– de hoogtepunten uit de plaatselijke kerkgeschiedenis op. In de elf jaar dat hij nu in Urk staat, sprak hij daarover met „mensen van het eerste uur.” Van hen leerde hij onder meer dat de Afscheiding hier plaatshad in 1836 en niet in 1834. En in 1894, twee jaar na het ontstaan van de Gereformeerde Kerken in Nederland, besloot een groep Urkers definitief dat zij christelijk gereformeerd bleven. „Dat woordje christelijk vonden ze belangrijk. Zij kwamen samen in ”’t Christelijke Karkien”.” Rond 13 februari werd de gemeente geïnstitueerd.
Tijdens de periode waarin de gemeente samenkwam in het oude dorp, groeide de gemeente. „De diensten van ds. E. du Marchie van Voorthuysen, die in 1937 tot 1942 als christelijk gereformeerd predikant aan Urk verbonden was, werden druk bezocht.”
Na de oorlog nam het aantal leden nog steeds toe. Daarom zou in 1960 een nieuw kerkgebouw in gebruik worden genomen. In die periode gingen spanningen binnen het landelijke kerkverband van de Christelijke Gereformeerde Kerken echter aan Urk niet voorbij. Er voltrok zich een scheuring; er werd een nieuwe gemeente gesticht, die zich later aansloot bij de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland.
„Er was echter ook een groepje mensen dat verbonden wilde blijven aan de christelijke gereformeerde beginselen”, vertelt ds. Uitslag. „Zij kwamen eerst samen in het gebouw ”Irene”, een soort dorpshuis, en sinds 1962 in het huidige kerkgebouw aan de Almerelaan. Volgens de jaarboeken telde de gemeente in 1961 260 leden, tegen 803 het jaar ervoor. Maar ik vermoed dat op de eerste zondagen na de scheuring veel minder mensen de dienst hebben bezocht.”
Door een geboorteoverschot en leden die overkwamen uit andere gemeenten groeide de christelijke gereformeerde kerk te Urk na 1961 weer. In de jaren zeventig sloot een van de gemeenten van de plaatselijke gereformeerde kerken zich bij het kerkverband aan. Een derde gemeente volgde in 2005 (zie kader). De meeste informatie waarover ds. Uitslag beschikt, komt uit de periode na 1960. „De notulenboeken uit de periode voor de scheuring zijn niet in het bezit van onze kerkenraad. Misschien zijn die bij de oud gereformeerde gemeente op te vragen. Dat is het onderzoeken waard.”
Pniëlkerk
”Urk-Eben-Haëzer” nam vanwege de toename van het aantal leden in 2000 een tweede kerkgebouw in gebruik: de Pniëlkerk. De gebouwen vallen onder de verantwoordelijkheid van dezelfde kerkenraad. Ds. A. van Heteren en ds. Uitslag preken er ’s zondags om beurten.
Er zijn dan ook twee preken gehouden waarin werd stilgestaan bij het jubileum, vertelt ds. Uitslag. „Ds. Van Heteren preekte over de naam ”Eben Haëzer”, naar aanleiding van 1 Samuël 7. Ik heb zelf gepreekt over de brief aan de gemeente van Sardis in Openbaring 3, met als thema: ”Kerkvisitatie bij een jubilaris”. In de preek heb ik de gemeente erbij bepaald dat waakzaamheid geboden is. De wereldgelijkvormigheid neemt namelijk overal toe. Ook op Urk.”
Sterke groei cgk Urk sinds 1960
De christelijke gereformeerde kerk (cgk) te Urk is sinds 1960 sterk gegroeid. Ds. Uitslag legt uit hoe dat proces verlopen is. „Lange tijd was er één christelijke gereformeerde kerkenraad op Urk. In 1976 kwam daar een tweede bij: de Maranathakerk, die overkwam van de Gereformeerde Kerken in Nederland (GKN). In 2005 kwam daar de Ichthuskerk bij. Die GKN-gemeente ging niet mee met de fusie in de Protestantse Kerk in Nederland (PKN) en sloot zich aan bij de CGK.”
De in 2000 geopende Pniëlkerk aan de Vlaak valt onder dezelfde kerkenraad als de Eben-Haëzerkerk. Ds. A. van Heteren en ds. A. C. Uitslag dienen samen de gemeente. De cgk Urk-Eben-Haëzer telde op 1 januari 2019 1680 (doop)leden.
Bron: Reformatorisch Dagblad 07-03-2019
Bron : Reliwiki
Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)
Meepraten?Draag gerust bij!