Nagele

Nederlands Hervormd

buiten gebruik

Nagele-NH-Kerk.jpg

Ring 7 – Buiten gebruik 1998, nu Noorse Broederschap

De voormalige  Hervormde kerk (Ring 7) is een zaalkerk met een afscheidbaar zaalgedeelte met toneel, alsmede een vergaderruimte.

Naast deze in 1959-’60 naar plannen van W. van der Kuilen gebouwde kerk staat een betonnen klokkentoren bestaande uit twee kolommen met betonnen verbindingsbanden.

De kerk wordt nu gebruikt door de Noorse Broeders.

Het orgel is van de Deense firma Marcussen & Zn. (1961),
het raam met glas-appliquee  is van B. Hendriks.

NH_kerk-2

Noorse Broeders

Verschillende hooggeplaatste leden van de Noorse Broeders moeten getuigen in de zaak van de voormalig topman van de geloofsgemeenschap, Jonathan van der L.
De 34-jarige zou miljoenen hebben verduisterd. Maar wie zijn de Noorse Broeders precies? Vijf vragen over een geloofsgemeenschap, die sterke banden heeft met het Noorden.
Waar komt de naam van de geloofsgemeenschap vandaan?

De officiële benaming van de Noorse Broeders in Nederland is christelijke gemeente Nederland (CGN), internationaal wordt de gemeenschap aangeduid als Brunstad Christian Church. De wortels van de beweging, die volgens de beweging wereldwijd 40.000 leden telt, liggen in Noorwegen. Daar richtten de broers Johan Oscar en Aksel Smith de beweging aan het begin van de twintigste eeuw op. De eerste gemeenschap bestond vooral uit vrienden van de broers. Het verklaart de Noorse benaming voor de gemeenschap, Smits Venner (Smiths vrienden).

In eerste instantie had de gemeenschap alleen in Noorwegen en Denemarken aanhangers. Nadat evangelisten aan het einde van de jaren ’50 hun geloof in Nederland kwamen verkondingen, ontstonden ook in ons land gemeenschappen. Tegenwoordig zijn de Noorse Broeders op elf plaatsen actief en hebben ze ongeveer 2000 leden. De landelijke conferenties en grote evenementen van de gemeenschap vinden sinds 2004 plaats in recreatiecentrum Pagedal in Stadskanaal.

Wat geloven de Noorse Broeders?

De Noorse Broeders staan voor een geloofsgemeenschap waarin iedereen ‘vrijwillig en vol overtuiging’ kiest voor een leven met Jezus. Waar Christenen geloven dat Jezus God en mens tegelijk is, zien de Broeders Jezus als een zondenvrije mens. Doordat Jezus alle lusten en zonden overwon, herwon hij zijn goddelijkheid, geloven ze.

Op het moment dat iemand zich aansluit bij de gemeenschap worden diens zonden vergeven. De kern van de leer is dat alle zonden te overwinnen zijn, zolang je je maar van je zonden bewust bent. De gelovigen denken dat Jezus’ terugkeer op aarde aanstaande is. Alleen voor de mensen die hun zonden hebben overwonnen is plek in de hemel.

Hoe is de geloofsgemeenschap georganiseerd?

In Nederland zijn elf regionale gemeenten, waarvan de grootste in Almelo. Iedere gemeente heeft een voorganger, per gemeente zijn de zakelijke belangen ondergebracht in een stichting. De gemeenten opereren volledig zelfstandig. De internationale leider van het genootschap is Kare Johan Smith, een kleinzoon van een van de oprichters. Jan Hein Staal is de Nederlandse voorzitter. Hij is tevens voorzitter van Hippo Mundo Charity. Dit bedrijf is aandeelhouder van alle bedrijven die de Noorse Broeders bezitten.
In het Noorden zijn dat onder andere handelsonderneming Kolme Tack in Nieuw-Buinen, uitgeverij De Weg in Stadskanaal en kinderdagverblijf De Boerderij in De Wijk.

Vormen de Noorse Broeders een sekte?

Een sekte is een gesloten geloofsgemeenschap. In dat opzicht voldoen de Broeders daaraan. Tot de jaren ’90 waren de leefregels van de gelovingen bovendien streng. Vrouwen mogen hun haren niet knippen en moeten lange rokken dragen, omdat in de Bijbel staat dat het God een gruwel is als de man vrouwenkleren draagt, en andersom. Televisie, alcohol, popmuziek, anticonceptie en sex voor het huwelijk zijn verboden. Ex-gelovigen vertellen dat ze opgevoed zijn met een sterk wij-versus-zijgevoel, waarbij iedereen die niet het geloof aanhangt wordt afgeschilderd als slecht.

Ex-leden noemen de gemeenschap in de media een sekte en spreken van kindermishandeling, incest en een verstrengeling van commerciële en kerkelijke belangen door voormannen van de gemeenschap. Noorse media beschreven hoe de Brunstad Christian Church is uitgegroeid tot een internationaal concern waarvan de leiders privé zouden profiteren.

Waarom zijn de Noorse Broeders recent vaak in het nieuws?

De fiscale man van de stichting, Jonathan van der L. (34) wordt ervan verdacht acht miljoen euro te hebben verduisterd. Het geld was eigendom van de door Noorse Broeders bestuurde stichting Hippo Mundo Charity, dat onderdeel is van een wereldwijd web van bedrijven en stichtingen. Van der L. was tot 1 februari voorzitter van Hippo Mundo Charity. Daarnaast was hij bestuurder van drie bedrijven van de Noorse Broeders in Nederland. Uitzendbureau DWN Service in Teuge, uitgeverij De Weg in Stadskanaal, die het blad van de Broeders uitgeeft en handelsonderneming Kolme Tack in Nieuw-Buinen. Ook was hij bestuurslid van de Stichting DKM Nederland in Krommenie. Bovendien was hij de baas van vier Cypriotische brievenbusfirma’s die een band hebben met de geloofsgemeenschap. L. bekende in juni schuldig te zijn. ,,Ik erken moreel gezien alle schuld. Ik heb het gedaan om mijzelf te bevoordelen”, zei hij tegen de rechter.

Ook DWN Service, het uitzendbureau van de Noorse Broeders, raakte in 2010 in opspraak. De Noorse broeders verhuurden hun geloofsgenoten aan bedrijven als Gamma en Hema, maar kregen niet betaald voor het werk dat zij verrichten. DWN Service droeg geen sociale premies en loonbelasting af. De opbrengst van de werkzaamheden ging naar de geloofsgemeenschap. Hoewel er tegen de constructie geprotesteerd werd, onder andere door vakbonden, vond de rechtbank in 2013 dat de werkwijze niet onrechtmatig was.

Niet transparant

Wat voor soort gemeenschap het precies is, is lastig te achterhalen. Wie op de website van de gemeenschap kijkt, ziet dat het vrij gewoon oogt. Maar de gemeenschap doorgronden, is bijna onmogelijk. Veel is er niet over ze bekend, behalve de in het algemeen negatieve verhalen uit de media.

Drie glas-in-lood ramen

van Berend Hendriks, gemaakt voor de Nederlands Hervormde kerk (Ring 7)

De drie glasappliqué ramen zijn ontworpen door kunstenaar Berend Hendriks (1918-1997). Op afbeelding 3 en 5 is het raam met de Ark van Noach te zien in de oorspronkelijke
setting boven de avondmaalstafel. Op afbeelding 6 is het raam in de rechter zijmuur te zien waarop de vuurkolom is afgebeeld die het volk Israël de weg wees door de woestijn.
In de linkerzijmuur is het lage raam te zien waarin de doortocht door de woestijn is verbeeld, zie afbeelding 7 en 8.5
In een publicatie over de beeldende kunst van Hendriks in Nederlandse kerken staat verwoord dat “De opdracht was om in de ramen motieven aan te brengen die verband
houden met de drooglegging van de Noordoostpolder. Het raam (ca. 1,75 m hoog en breed) in de aandachtswand herinnert met het beeld van de Ark van Noach aan de
zondvloed. De uittocht uit Egypte en de doortocht door de Rode Zee (Exodus 13 en 14) zijn verwerkt in het lange smalle raam (hoog 0.70 m, breed 11.10 m) in de zijmuur en in
het vierkante raam (ca. 3.15 bij 3.15 m) in de tegenoverliggende muur. Het gebeuren wordt aangeduid in sterk geabstraheerde vormen. In het lange raam o.a. mensen onderweg
en golven water. In het vierkante raam de wolkkolom, de vuurkolom en de opgaande zon.”6
In de periode 1949 – 1965 voerde Hendriks meer dan honderd monumentale opdrachten uit in verschillende technieken, variërend van wandschilderingen, sgrafitto’s, mozaïeken
in baksteen en glas, intarsia’s in linoleum, wandkleden, sculpturen in beton en metaal en diverse typen glasramen7
. Glas-in-loodramen, glas-in-betonramen en glasappliqué
ramen maakten de helft van het monumentale werk uit. In de bloeitijd had hij in zijn eigen atelier vijf medewerkers in dienst die hielpen de werken uit te voeren.

NH_kerk-1

Het raam met de Ark van Noach bevindt zich tegenwoordig in de Gereformeerde kerk, tegen de achterwand van het liturgisch centrum

NH_kerk

0 antwoorden

Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *