Harmen Visser of Knipmeijer ?
Dit plein heeft in 1945 een half jaar de naam van Albert Knipmeijerplein gedragen.
Knipmeijer was hoofd Personeelszaken bij de Directie van de Wieringermeer. Zijn bureau in Kampen speelde vanaf 1943 een belangrijke rol in het doorsluizen van grote aantallen onderduikers naar de Noordoostpolder.
Net na de bevrijding prees landdrost Smeding in zijn toespraak Albert Knipmeijer vanwege diens verdienstelijkheid.
Als blijk van waardering kreeg het plein de naam Knipmeijerplein.
Na een half jaar kwam Knipmeijer erop terug. Hij was van mening dat de eer moest gaan naar Harmen Visser. Aldus geschiedde.
“Van tevoren geheel onkundig van deze naamgeving en wetende, dat U met deze daad de geheele polder-illegaliteit Uw erkentelijkheid hebt willen betuigen, heb ik toen niet de moed gehad voor de eer te bedanken, hoewel het toen m.i. juister ware geweest aan het plein den naam van een onzer gesneuvelde illegale strijders te verbinden.” Hij bedoelde hiermee Harmen Visser.
Advertentie uit De Noordoostpolder – 1e jaargang 1945
Harmen Visser
Harmen Visser werkte bij de politie in Vollenhove.
Tijdens de oorlogsjaren was ‘Oom Willem’ lid van de knokploeg Vollenhove-Sint Jansklooster en plaatselijk commandant van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten.
Toen Kuinre was bevrijd door de Canadezen, bleken er nog Duitsers en Nederlandse SS’ers zich schuil te houden nabij Slijkenburg.
In overleg met de Canadezen werd besloten daarheen op te rukken. Harmen Visser reed op 16 april 1945 met zijn motor mee. Hij werd beschoten en dodelijk getroffen door SS’ers.
Eén dag voor de officiële Bevrijdingsdag van Noordoostpolder !!
Gemeentehuis of niet
Het centrumplan Emmeloord met De Deel heeft de laatste decennia vaak het lokale nieuws beheerst.
Van 1964 tot 1968 was het juist het Harmen Visserplein wat alle aandacht vroeg.
De tijdelijke houten kantoren en overheidsgebouwen lagen allemaal rond dit Harmen Visserplein.
Ook de eerste huizen en straten begonnen rond dit plein. (Rietstraat etc) Het daadwerkelijke centrumplein van Emmeloord zou later ‘De Deel’ gaan worden.
Aanvankelijk was het plan van B&W om ook het raadhuis op het oostelijk gedeelte van De Deel te bouwen.
De gemeenteraad echter wilde onderzoeken of De Deel Zuid-Oost, De Deel West of misschien toch het Harmen Visserplein niet wenselijker was. Uiteindelijk ging de raad niet akkoord.
Burgemeester F.M van Panthaléon baron van Eck had flink de smoor in, het nieuwe stadskantoor kwam toch op het oude Harmen Visserplein.
Het bureau van prof. Van Embden heeft een nieuw stedenbouwkundig plan ontworpen.
Overzicht gebouwen 1949
Er hebben meerdere tijdelijke gebouwen op het Knipmeijer / Harmen Visserplein gestaan.
Bovendien wisselden de gebouwen ook wel eens van functie.
- Het raadhuis
- DK7
- DK6
- Leeszaal
DK, ook wel DX genoemd was de afkorting van Districtskantoor.
Die waren in de kolonisatieperiode gevestigd in Kampen (DX1), Ramspol (DX2) , Vollenhove (DX3), Kuinre (DX4), Lemmer (DX5) en Emmeloord DX6 en DX7.
1 Gemeentehuis
Het houten raadhuis kwam in 1943 vanuit de Wieringermeer.
Het werd bureau van de rijkspolitie, tevens distributiekantoor.
In 1949 werd tot voorlopig raadhuis gebombardeerd.
De politie verhuisde toen naar DK6 (3)
2 – DK7
In DX 7 zetelde oorspronkelijk de bouwkundige afdeling van de directie. Na de sloop van DK 6 werd het politiebureau en toen ook de politie een eigen permanent gebouw betrok, werd er van alles in ondergebracht. Het bureau public relations, de schooladvies en -begeleidingsdienst, afdeling jeugdzaken en de woningbouwvereniging.
De afbraak van DX 7 was één maand voor de sloop van het raadhuis.
3 – DK6
Op deze plek staat nu het huidige politiebureau.
De foto circuleert op het internet in twee2 versies. Spiegelbeeld.
4 – Leeszaal
1942: Gebouwd – Kantine
De Duitse bezetter gaf in 1942 geen toestemming voor een stenen gebouw. Het moest een houten gebouw worden.
Ze wisten niet dat binnen de houten buitenkant een stenen muur werd gebouwd, waardoor een hecht bouwwerk ontstond.
Toen het klaar was, werd het ingericht als kantine voor de polderwerkers. De heer W. Tholen, (café Tholen) was de baas.
1945: Ministerie van Justitie
In 1945 werd een gedeelte ervan gevorderd door het ministerie van Justitie voor de behandeling van politieke delinquenten, die hier in de Noordoostpolder in de kampen vertoefden.
Ondertussen werd het gebouw tot dorpshuis vermaakt.
Vervolgens het consultatiebureau voor de kruisvereniging
1948 Leeszaal
De ambtenaren verhuisden naar het tijdelijke raadhuis (1) en dit gebouw werd ingericht tot leeszaal door de Maatschappij tot Nut van het Algemeen.
In 1955 kreeg het gebouw de benaming van Openbare Leeszaal en Uitleenbibliotheek. Dit heeft geduurd tot 1968.
1968 Sloop
Eerste gemeentehuis
1949
Het tijdelijke raadhuis (links op de foto hierboven) en het kantoor van de Bouwkundige Dienst aan het Harmen Visserplein in Emmeloord, 1954
Het houten raadhuis kwam in 1943 vanuit de Wieringermeer naar Emmeloord, dat toen dorp A heette.
Het werd bureau van de rijkspolitie, tevens distributiekantoor.
Het plein kreeg pas na 1945 de naam van Harmen Visser. Op de foto is nog het naambordje te zien: Boterbloemstraat.
Achter dit raadhuis kwam met tijdelijke nieuwe gemeentehuis.
Dit gebouw is verkocht aan De Knipe . (zie verder)
Waar kwam het vandaan ?
De Terp.
Het eerste houten gemeentehuis kwam dus in 1943 uit De Wieringermeerpolder, de (Zuiderzee)polder die ons voorging.
Wat was het en waar stond het.
Na de drooglegging bleek middenin de Wieringermeerpolder een lastige keileemplaat van ongeveer vier hectare te liggen, even ten zuiden van Wieringerwerf.
De plaat werd opgespoten met zand. Zo ontstond er een terp.
Het was de bedoeling hier het hoofdorp van de Wieringermeer te bouwen, maar door de slapheid van de grond heeft men er van af gezien
Het was wel geschikt om dienst te doen als vluchtheuvel in tijden van watersnood. Er is zelfs een waterput aangelegd.
Tijdens de onderwaterzetting van de Wieringermeer door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog is de Terp door enkele families uit Wieringerwerf daadwerkelijk gebruikt als vluchtheuvel.
Er was hier enige bebouwing tijdens de 30-er jaren.
Op de foto zien we links een kantine en rechts het administratiekantoor van de Cultuurmaatschappij.
Uit de krant 1954: Het heeft eerst in de Wieringermeer gestaan, dicht bij Kolhorn en bij overlevering weet men te vertellen dat Zuiderzeewerken „er in zat”. De bovenverdieping werd bewoond door de vrouw wier man in dienst van Zuiderzeewerken was gestorven en die dank zij een sympathieke geste in het gebouw mocht blijven huizen.
Met dank aan Jan Wouts en Willy Maris van het HISTORISCH GENOOTSCHAP WIERINGERMEER. Link
Waar ging het naar toe ?
De Knipe
Leeuwarder courant :07-04-1972
De Knipe, dat zich ten opzichte van het bestuurscentrum Heerenveen wel eens het misdeelde kind heeft gevoeld, gaat zelf een gemeentehuis bouwen. Dat heeft overigens niets met bestuurlijke aspiraties te maken, maar wel alles met de korfbalclub Kinea. Het bestuur van Kinea kocht dinsdag in een (over)moedige bui in Emmeloord het daar afgedankte houten gemeentehuis om het als clubgebouw in exploitatie te nemen. Volgens de bestuursleden — men wilde de prijs niet noemen — krijgt Kinea met de voor een prikje gekochte barak, voorzien van toilet en centrale verwarming, een goedkope en gerieflijke kleedgelegenheid, inclusief een gezellige cantine. Omdat de verkoper, (aannemer J. Visser uit Sint Nicolaasga) als voorwaarde stelde, dat het gemeentehuis binnen de kortste keren moest worden afgebroken, is men direct de volgende dag begonnen met de sloop. Ook in de Knipe zal de vroegere residentie van het polder officium (o.a. burgemeester en secretaris hadden in dit gedeelte hun werkvertrekken) voornamelijk met eigen krachten worden herbouwd.
De naam van hun ‘nieuwe’ onderkomen werd: NOPPES.
Burgemeester Henk Hellinga van Heerenveen heeft in 1972 de laatste spijkers geslagen in het clubhuis.
We zijn inmiddels te laat om de nostalgie te kunnen bekijken. Een paar jaar geleden heeft het clubhuis plaats gemaakt voor een moderne nieuwbouw. Maar emmeloord.info heeft al contact met Kinea. We gaan er naar toen.
Emmeloord kende vroeger de Kamillestraat en de Boterbloemstraat.
Zowel deze straten als het deel van de Distelstraat tussen de voormalige Boterbloemstraat en Espelervaart hebben plaatsgemaakt voor het Stadskantoor en de herinrichting van het Harmen Visserplein
Tweede gemeentehuis
STADHUIS !
Eigendom van St. Centraal Pensioenfonds Hengelo
Gemeente Noordoostpolder huurde het, met het recht op koop.
Uiteindelijk heeft de gemeente het pand ook gekocht.
Het is gesloopt ten behoeve van de nieuwbouw.
Ambtenaren moesten tijdelijk uitwijken naar de Gemeentewerf aan de Bouwerskamp.
- Eerste paal 16 maart 1971
- Oplevering 5 april 1972
- Architect J.F. Heiligers
- Bouwbedrijf Panagro uit Warmond
- Opdrachtgever Pensioenfonds Hengelo
- huur ƒ 289.485,- per jaar
- vloeroppervlakte 2000 m2
- kosten 1.65 miljoen gulden excl. BTW
Tijdens een officiële bijeenkomst in de nieuwe raadzaal werd het gebouw overgedragen van bouwer naar belegger, die het weer officieel in huur gaf van de gemeente. Vele genodigden voerden het woord en boden cadeaus aan. De raadsleden schonken de burgemeester een oude landkaart, gemaakt in het begin van de 17e eeuw en voorstellende het gebied Noordholland en de Zuiderzee. Van het secretariepersoneel werd een antieke klok aangeboden. De middenstand van Emmeloord had het gebouw laten versieren met een van keramiek vervaardigd gemeentewapen door de kunstenaar Joop Puntman, terwijl bouwers en beleggers een kunstvoorwerp aanboden.
Derde en huidige gemeentehuis
Het huidige stadhuis (Harmen Visserplein 1) met twee haakse vleugels en een raadzaal in de binnenhoek werd rond 1986 gebouwd naar ontwerp van P.A.M. Dirks.
- Eerste paal maart 1986
- Opening 3 februari 1988
- Architect P.A.M. Dirks
- Aannemer Panagro uit Warmond
- Kosten ƒ 900.000,-
Suikerzakje
HET GEMEENTEHUIS
Op korte afstand van de Deel is in 1987 onder architectuur van P.A.M. Dirks te Deventer (Abma, Hazewinkel en Dirks) een nieuw gemeentehuis gebouwd voor de gemeente Noordoostpolder. Aanvankelijk lag het in de bedoeling het gemeentehuis op De Deel te bouwen, en wel schuin tegenover het Voorhuys. Uitgewerkte plannen werden uiteindelijk door de gemeenteraad af gekeurd en na veel discussie werd in april 1972 intrek genomen in een gehuurd ‘stadskantoor’ aan het Harmen Visserplein. Dit complex is gekocht, grotendeels gesloopt en gedeeltelijk ontmanteld. Om tot een compact gebouw te geraken zijn twee nieuwe loodrecht op elkaar ge situeerde vleugels gebouwd, met in het oksel de raadszaal. Een glazen straat van tien meter breed is in het complex een belangrijk verbindingselement. Deze straat, op zich een bezienswaardigheid, is georiënteerd op de poldertoren. Daarin vindt men voortdurend exposities van bekende en minder bekende kunstenaars. Het gebouwen complex biedt ruimte aan ca 250 ambtenaren en is voorzien van alle moderne installaties die voor het optimaal functioneren van de gemeentelijke overheid noodzakelijk zijn.
Kiekendief
Het provinciebestuur schonk een gebeeldhouwde kiekendief, het symbool van Nederlands twaalfde provincie.
Klok
Behalve een beeldje van de kiekendief heeft de provincie de gemeente nog een ander geschenk aangeboden: het wapen van de twaalfde provincie bestemd voor de grote klok in de ruime hal van het gemeentehuis. Elk cijfer van die klok bestaat uit een wapen van een provincie. De elf andere provinciewapens kreeg de gemeente al eerder van de voormalige exploitant van ’t Voorhuys’.
Drieluik
In de raadzaal hangt ook een drieluik van Inge Schagen, dat namens het bouwteam werd aangeboden.
Gemeentehuis toont N.A.P.
Leuk om toeristen te laten schrikken.
“Als de dijk doorbreekt komt het water zo hoog te staan.”
Het onderste bordje toont het N.A.P.
Het bovenste bordje toont het niveau bij stormvloed.
Wil je weten hoe het zit ? Lees meer >>>
Deze bordjes hingen ook op het oude DK6 gebouw.
Toen DK6 gesloopt werd, zijn de bordjes verhangen naar DK7.
