Gemaalcomplex Smeenge: Sluiswachtershuisje in Kraggenburg

Weg En WaterwerkKadoelerweg 1
8317PH Kraggenburg (gemeente Noordoostpolder)
Flevoland
Bouwjaar: 1939-1941
Architect: Dirk Roosenburg

Beschrijving van Gemaalcomplex Smeenge: Sluiswachtershuisje

Inleiding SLUISWACHTERSHUISJE behorende bij het waterbouwkundige complex bestaande uit het gemaal Smeenge, met een schutsluis en verkeersbrug, sluiswachtershuisje, schotbalkenloods en dienstwoningen bij De Voorst en Vollenhove. Het in de jaren 1939-1941 in opdracht van Rijkswaterstaat (Dienst der Zuiderzeewerken afdeling Noordoostpolderwerken, later Rijksdienst IJsselmeerpolders) gebouwde huisje is ontworpen door ir. D. Roosenburg (Den Haag). Het staat links van de Voorstersluis en is opgetrokken in een aan het Functionalisme verwante bouwstijl. Omschrijving Vanuit een rechthoekige plattegrond, in baksteen boven beton opgetrokken huisje met rechtgesloten gevelopeningen. Aan de noordzijde en de oostzijde een verbreding van de betonnen onderbouw, die aan de oostzijde eindigt in een trapje. Het huisje staat onder een sterk uitkragend, met verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak, waarvan de nokken iets verder uitkragen en een stompe punt vormen. Op de nok staat een gemetselde schoorsteen. De noordelijke kopgevel bevat drie staande vensters met stalen ramen en betonnen onderdorpels. De oostlijke langsgevel is tweedelig, met in het bredere rechter deel een stalen deur met raam en een rond venster met taats draaiend stalen raam binnen een uitgemetselde omlijsting. Terugliggend linker gedeelte, waarin de boven een trapje staande deur naar de bedieningsruimte. Links van de deur een om de hoeken lopende vensterpartij, die de gehele breedte van de kopgevel beslaat. Het boven een betonnen onderdorpel staande venster loopt door over een deel van de westelijke langsgevel, met in de betonnen onderbouw een groot drieruits venster. Het inwendige van het sluiswachtershuisje valt buiten de bescherming van rijkswege. Waardering Het sluiswachtershuisje is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde. – Het sluiswachtershuisje is van cultuurhistorisch belang omdat de bouw ervan het begin van de Noordoostpolder markeert en het huisje derhalve tot de oudste nog bestaande bouwwerken in de Noordoostpolder behoort. – Het huisje heeft architectuurhistorische waarde vanwege de specifieke, voor de bouwtijd karakteristieke vormgeving, het materiaalgebruik en de constructie en omdat het een belangrijk werk betreft uit het oeuvre van een vooraanstaand bouwkundige. – Het huisje heeft ensemblewaarde vanwege de bijzondere visuele en functionele samenhang met de overige onderdelen van het complex en vanwege de locatie, waarmee het onverbrekelijk is verbonden. – Het sluiswachtershuisje is bovendien van belang vanwege de herkenbaarheid en de gaafheid van het exterieur. (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)