Gemeentelijke monumenten Noordoostpolder

bron : Gemeente Noordoostpolder en Wikipedia

St. Michaëlkerk

Noordzijde 1, Emmeloord
Postcode: 8302 GK

Aantal onderdelen: 3

  1. KERK,
  2. KLOKKENTOREN
  3. PASTORIE

Het is een samengestelde kerkelijk complex is gebouwd in 1955-1956 in opdracht van het r.-k, kerkbestuur van de Heilige Michael Parochie. De architecten waren P.H.A. Starmans en J.A.M. Starmans (jr.). De r.k kerk ‘Heilige Michael’ lijkt in eerste instantie van het type zaalkerk maar is in feite een
basiliek. Het kerkgebouw wordt gekenmerkt door een aan de Vroegchristelijke kerkarchitectuur refererende bouwstijl, wat in mindere mate ook geldt voor de klokkentoren en de pastorie. De pastorie is door middel van een als sacristie gebouwd tussenlid met de kerk verbonden en valt eveneens onder de bescherming. De werkzaamheden aan het complex werden uitgevoerd door de Fa. Jos Nijenhuis uit Arnhem.

Omschrijving

Centraal in Emmeloord gesitueerd complex, samengesteld uit een kerkgebouw, een klokkentoren en een pastorie, die alle zijn opgetrokken in schone baksteen vanuit vierkante en rechthoekige plattegronden. Kerk en de er door middel van een tussenlid mee verbonden pastorie staan onder een met grijze pannen gedekt schilddak. De toren heeft een plat dak. De pastorie is door middel van een bakstenen tussenlid met de kerk verbonden. Een toegevoegd, voornamelijk glazen tussenlid vormt de verbinding tussen de kerk en de min of meer vrijstaande campanille (klokkentoren). De gevelopeningen in
alle complexonderdelen zijn rechtgesloten.

Redengevende omschrijving

Het kerkelijk complex is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de stedenbouwkundige en de architectuurhistorische waarde.

  • Het kerkelijk complex heeft cultuurhistorische waarde vanwege de belangrijke plaats van de kerk in het geestelijke leven van de bewoners van de Noordoostpolder.
  • Het complex heeft architectuurhistorische waarde als een bijzondere uitdrukking van de naoorlogse kerkarchitectuur en vanwege het bijzondere materiaalgebruik en de detaillering.
  • Het complex is van stedenbouwkundig belang vanwege de prominente situering in het oorspronkelijke stadsplan en het heeft ensemblewaarde vanwege de sterke visuele en functionele relatie tussen het kerkgebouw, de toren en de pastorie.
  • Het complex is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van in- en exterieur der complexonderdelen.

De kerk

Inleiding

De aan een plein staande r.-k. KERK ‘Heilige Michael’ met bijbehorende klokkentoren en pastorie zijn gebouwd in 1955-1956 in opdracht van het r.-k. Kerkbestuur van de Heilige Michael Parochie. De architecten waren P.H.A. Starmans en J.A.M. Starmans jr.. De kerk lijkt in eerste instantie van het type zaalkerk maar is in feite een basiliek. Het gebouw wordt gekenmerkt door een aan de Vroegchristelijke kerkarchitectuur verwante bouwstijl en is door middel van een eveneens onder de bescherming vallend tussenlid met de pastorie verbonden. De werkzaamheden werden uitgevoerd door de Fa. Jos Nijenhuis uit Arnhem.
In 1976 is de entree van het kerkgebouw gewijzigd.

Omschrijving
Vanuit een rechthoekige plattegrond in beton en schone baksteen boven een trasraam opgetrokken kerkgebouw onder een met grijze, verbeterde Hollandse pannen gedekt schilddak. Het gebouw heeft een hoog middenschip en wordt geflankeerd door lage zijbeuken met een plat dak. De kopgevels zijn hoger opgaand dan de zijgevels. Alle gevelopeningen zijn rechtgesloten. De oorspronkelijke buitendeuren hebben een verticale profilering. De drempels en de neuten zijn van hardsteen.
Het gebouw heeft een vrijwel symmetrisch, op het westen gericht vooraanzicht dat achter een brede, gemetselde toegangstrap staat. Het middelste deel van het hoog opgaande westwerk is terugliggend en een moderne variant van de klassieke porticus.
Deze gevelpartij is voorzien van een dubbele deur in het midden en een enkele deur aan weerszijden. De dubbele deur staat onder een betonnen latei die over de gehele breedte van het terugliggende deel van de gevel is doorgetrokken, Boven de deuren staan drie, met glas-in-lood ingevulde vensters. De laterale geveldelen zijn voorzien van grote, aangesmeerde spaavelden, waarvan de linker een klein venster met glas-in-lood bevat.
De brede porticus tussen de spaarvelden bevat twee gemetselde, rechthoekige kolommen, die door middel van een betonnen koppelbalk met de terugliggende gevel zijn verbonden. De breedte en de hoogte tussen de kolommen is als die van de spaarvelden.
Openingen en spaarvelden staan onder een doorgetrokken latei. De gevel heeft een rechte afsluiting met een dunne dekplaat.
De lage risalerende bouwdelen aan weerszijden van het hoofdvolumen zijn de kopgevels van de zijbeuken. De linker bevat een onder een latei staande deur, de rechter een met glas-in-lood ingevuld venster. De kopgevels zijn voorzien van hoeklisenen en worden afgesloten door een lijst die is samengesteld uit een dunne betonnen onderrand, siermetselwerk en een eveneens dunne dekplaat.
De linker zijde van de kerk bestaat uit de lage zijbeuk en de gevel van het schip daarboven. De langsgevel van de zijbeuk wordt vertikaal doorsneden door lisenen en drie, door vlakke lessenaardaken gedekte uitbouwtjes met gewelfde voorzijden. Ze bevatten biechthokjes en zijn voorzien van een dubbele deur voor de nooduitgang (de middelste) en smalle venstertjes (die aan weerszijden). De gevelvlakken tussen de lisenen bevatten vierkante vensters, de twee linker zijn blind. De gevel wordt beëindigd door een uitkragende lijst met siermetselwerk als die van de kopgevels. De oostelijke kopgevel van de zijbeuk is blind. De langsgevel van het middenschip wordt verstevigd door steunberen. De rechthoekige vensters zijn ingevuld met glas-in-lood en gevat in
betonnen kozijnen. De gevel wordt beëindigd door een lijst die is samengesteld uit een dunne betonnen rand, een laag siermetselwerk en een dikke betonnen deklijst. De hoger opgaande, iets smallere rechter travee is blind. De linker hoek wordt geaccentueerd door een opgemetselde schoorsteen. De kopgevel aan de oostzijde van de kerk is evenals de westzijde hoger opgaand dan de langsgevels.
Tegen de oostgevel (koorzijde) staat een halfronde absis onder een met leien in maasdekking gedekt half kegeldak. De halfronde gevel bevat twee rechthoekige vensters en wordt beëindigd door een lijst met siermetselwerk.
De zuidelijke langsgevel is vergelijkbaar met de noordgevel. De zijbeuk heeft in het midden een boven een gemetselde trap staand uitpandig portaal met dubbele deur onder latei en met leien in maasdekking gedekt tentdakje met een zinken bekroning. Enkele van de traveeën in de door lisenen doorsneden gevel bevatten een vierkant, met glas-inlood ingevuld venster. De zijbeuk is rechts verbonden met het tussenlid, dat de kerk met de pastorie verbindt. De langsgevel van het middenschip is symmetrisch en – op de schoorsteen na -identiek aan de andere langsgevel, met smallere, blinde buitenste
taveeên en vensters tussen de steunberen van de overige traveeën.
Het inwendige van de kerk is grotendeels in oorspronkelijke staat bewaard gebleven. Het hoge schip heeft een betegelde vloer, twee rijen met de oorspronkelijke banken aan een middenpad, een orgelgalerij aan westzijde, een koor met hoogaltaar aan oostzijde en een lage beuk aan de lange zijden. Het boogplafond van het schip is samengesteld uit Boheemse gewelven, die zijn voorzien van met keramische tegels beklede welfvlakken tussen gemetselde, over de muren doorgetrokken rondboogribben, De ribben rusten op betonnen kraagstukken met cannelures en zijn verbonden met de gemetselde kolommen, die ook de segmentboogvormige muraalbogen (scheibogen) tussen het schip en de zijbeuken van elkaar scheiden. De betonnen aanzetstenen tussen deze segmentbogen zijn voorzien van een kruis.
Het oorspronkelijke, maar in delen herplaatste altaar staat in de absis met half koepelgewelf, op een vrij hoog, betegeld podium met randen van zwarte natuursteen. In de dwarse muurdelen aan weerszijden van de absis bevindt zich een blinde rondboognis onder een uitgemetseld zaagtandfriesje. De orgel-/koorgalerij bevindt zich boven de ingangspartijen van het westwerk. De balustrade van de galerij steunt op twee, door middel van een betonnen koppelbalk met elkaar verbonden, eveneens van beton vervaardigde kolommen en is voorzien van een driedelige, houten borstwering met panelen. De kerkruimte had oorspronkelijk een open verbinding met het ingangsportaal, maar is tegenwoordig ingevuld met een transparante wand met deuren,
Het front van het orgel is samengesteld uit een aan twee zijden klimmend pijpveld aan weerszijden van een kleine centraal pijpveld. De pijpen staan boven een onversierde houten kas. De galerij heeft een symmetrische achterwand met een grote rondboog in het midden en een dichtgezette rondboog met deur aan weerszijden. De aan de ribben bevestigde verlichtingselementen dateren uit de bouwtijd van de kerk.
De zijbeuken hebben een plat plafond. De paneeldeuren in de noordgevel zijn van de biechtstoelen. De paneeldeuren in de zuidgevel zijn van het zijportaal en de verbinding met de pastorie. De trap in de zuidwesthoek voert naar de orgelgalerij, De ruimte in de noordwestelijke hoek fungeert als Stiltekapel.

Redengevende omschrijving
Het kerkgebouw is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de stedenbouwkundige en de architectuurhistorische waarde.

  •  Het kerkgebouw heeft cultuurhistorische waarde vanwege de belangrijke plaats van de kerk in het geestelijke leven van de bewoners van de Noordoostpolder.
  • Het gebouw heeft architectuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de naoorlogse kerkarchitectuur en vanwege het bijzondere materiaalgebruik en de detaillering.
  • De kerk is van stedenbouwkundig belang vanwege de centrale plaats in het oorspronkelijke stadsplan van Emmeloord en het heeft ensemblewaarde vanwege de sterke visuele en functionele relatie met de toren en de pastorie.
  • De kerk is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het in- en het exterieur.

De pastorie

Inleiding

De r.-k. kerk Heilige Michael met bijbehorende PASTORIE en klokkentoren zijn gebouwd in 1955-1956 in opdracht van het r.-k. Kerkbestuur van de Heilige Michael Parochie. De architecten waren P.H.A. Starmans en J.A.M. Starmans (jr.). De pastorie is opgetrokken in een stijl (Stijlbenaming), die aansluit op die van de kerk. De kerk is door middel van een eveneens onder de bescherming vallend tussenlid, aan de zuidoostkant verbonden met de kerk. De bouwwerkzaamheden werden uitgevoerd door de Fa. Jos Nijenhuis uit Arnhem.

Omschrijving
Vanuit een rechthoekige plattegrond, in schone baksteen opgetrokken pand met verdieping onder een met verbeterde Hollandse pannen gedekt schilddak. De kap is voorzien van drie rechthoekige, houten dakkapellen met plat dak en twee opgemetselde schoorstenen op de nokken. De gevels worden beëindigd door licht uitgemetselde lijsten en een vlakke gootlijst van beton. Alle gevelopeningen zijn rechtgesloten en staan onder rollagen of lateien. De onderdorpels van de vensters zijn vervaardigd van grêstegels. De naar het zuiden gerichte voorgevel heeft rechts op de begane grond een entree met een diepliggende, boven een gemetseld stoepje staande glasdeur met hardstenen drempel.”De deur is gevat in een op hardstenen neuten staande kunsstenen omlijsting met in 1956 aangebrachte reliëfs van de hand van de kunstenaar I. Teeken. De deur wordt overluifeld door de op ij zeren kolommen steunende betonnen voetplaat van een balkon met ij zeren balustrade. Rechts van de entree bevinden zich twee zesruitsvensters. De verdieping bevat dubbele, boven de voordeur staande balkondeuren, een klein venster rechts hiervan en een reeks van vier vensters met klapraam en tweeruits
onderraam links van de balkondeuren.
De linker zijgevel bevat op de begane grond twee vensters en op de verdieping drie vensters als de verdiepingsvensters in de zuidgevel. De met het tussenlid verbonden achtergevel heeft op de begane grond een groot venster en op de verdieping vier kleine vensters. Het rechter deel van de achterzijde is verbonden met het tussenlid. Tegen de oostgevel – met linksonder twee kleine vensters – staat een verdiepingloze, rechthoekige uitbouw met een door een ijzeren balustrade omheind plat dak, een groot venster in de langere oostgevel en kleinere vensters in de kortere gevels. Op het plat van de uitbouw
komen twee glasdeuren uit. Tussen de deuren staat een vertikaal geprofileerde houten penant. Links op de verdieping bevindt zich een venster.
De pastorie heeft nog de oorspronkelijke ruimteïndeling en bezit in de woonkamer een schouw met historische tegels en een opstandingtafereel.
Het met de noordgevel van de pastorie verbonden tussenlid is gebouwd als sacristie, maar fungeert tegenwoordig als dagkapel. Het verdiepingloze bouwdeel staat onder een plat dak en is aan de oostzijde voorzien van een deur, twee vensters en een klein uitbouwtje onder lessenaardak, en aan de westzijde van links naar rechts van een boven een gemetseld stoepje staande, nieuwe deur en twee rechtgesloten, onder lateien staande vensters met glas-in-lood. De decoratieve beëindigingen van de gevels van het tussenlid zijn vergelijkbaar met die van de absis.

Redengevende omschrijving

De pastorie is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de stedenbouwkundige en de architectuurhistorische waarde,

  • De pastorie heeft cultuurhistorische waarde omdat het onlosmakelijk is verbonden met de kerk, die een belangrijke plaats inneemt in het geestelijke leven van de bewoners van de Noordoostpolder,
  • Het pand heeft enige architectuurhistorische waarde als een karakteristieke uitdrukking van de naoorlogse architectuur en vanwege het voor de bouwtijd zo karakteristieke materiaalgebruik en de detaillering,
  • Het huis is van stedenbouwkundig belang vanwege de plaats in het oorspronkelijke stadsplan van Emmeloord en het heeft ensemblewaarde vanwege de visuele en functionele relatie met de toren en het kerkgebouw.
  • De pastorie is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid van het exterieur en delen van het interieur.

De Toren

Inleiding

De r.-k. kerk Heilige Michael met bijbehorende pastorie en KLOKKENTOREN zijn gebouwd in 1955-1956 in opdracht van het r.-k. Kerkbestuur van de Parochie Heilige Michael. De architecten waren P.H.A. Starmans en J,A,M. Starmans (jr.). De grotendeels vrijstaande klokkentoren is evenals de kerk gebouwd in een min of meer aan de middeleeuwse kerkarchitectuur verwante bouwstijl. De werkzaamheden aan het complex werden uitgevoerd door de Fa. Jos Nijenhuis uit Arnhem.

Omschrijving
Vanuit een vierkante plattegrond, in schone baksteen en beton opgetrokken klokkentoren. De toren heeft een trasraam en een iets smallere bovenste geleding die staat onder een platte afdekking. De vier zijden zijn vrijwel identiek. Tegen de oostzijde staat het tussenlid dat de toren met de noordgevel van de kerk verbindt. Iets hoger in deze torengevel bevindt zich een deur met Frans balkon. De twee smalle vensters tussen de deur en een wijzerplaat zijn diepliggend. De andere zijden zijn alle voorzien van een rechthoekig venster op de begane grond, twee smalle venstertjes als die in de oostgevel en een wijzerplaat van het uurwerk. De schacht van de toren wordt beëindigd door een betonnen lijst met cassetten en overhoekse, eveneens betonnen spuwers. De bovenste torengeleding bevat aan alle zijden een hoog, rechthoekig galmgat. De drie luidklokken hangen boven elkaar en zijn opgehangen aan de betonnen afdekking, die wordt verlevendigd door cirkelvormige randdecoraties en wordt bekroond door een op een goudkleurige pumeel staand kruis, De toren is met de kerk verbonden door middel van een smal, voornamelijk uit glas opgetrokken en plat tussenlid. De oostzijde van het tussenlid is voorzien van een dubbele deur. Het in de jaren …. gewijzigde tussenlid was oorspronkelijk samengesteld uit draadglas tussen betonnen staanders en is voor de
bescherming van ondergeschikt belang.

Redengevende omschrijving
De klokkentoren is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de stedenbouwkundige en de architectuurhistorische waarde.

  • De klokkentoren is van cultuurhistorisch belang vanwege de symbolische betekenis en omdat het onlosmakelijk is verbonden met de kerk, die een belangrijke plaats inneemt in het geestelijke leven van de bewoners van de Noordoostpolder.
  • De toren heeft architectuurhistorische waarde als karakteristiek voorbeeld van sobere, naoorlogse architectuur en vanwege het voor de bouwtijd en de functie zo karakteristieke materiaalgebruik en de detaillering.
  • De toren is van stedenbouwkundig belang vanwege de plaats in het oorspronkelijke stadsplan van Emmeloord, De toren heeft tevens ensemblewaarde vanwege de sterke visuele en functionele relatie met de pastorie en het kerkgebouw.
  • De toren is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de grote mate van gaafheid.

Klik hier om uw eigen tekst toe te voegen

0 antwoorden

Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)

Meepraten?
Draag gerust bij!

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *