De Delftse School:
Een Traditionele Architectuurbeweging
van de 20ste Eeuw

De Delftse School was een invloedrijke architectuurbeweging die in de eerste helft van de twintigste eeuw ontstond, onder leiding van Marinus Jan Granpré Molière, architect en docent aan de Technische Hogeschool van Delft. Deze beweging werd gekarakteriseerd door haar traditionele benadering van architectuur, die zich afzette tegen de modernistische tendensen van de tijd.

Wat is de Delftse School?

De Delftse School wordt vaak gezien als de conservatieve tegenhanger van twee prominente architectuurstromingen uit de interbellumperiode: het Nieuwe Bouwen en de Amsterdamse School. Granpré Molière vond het Nieuwe Bouwen te radicaal en “onbesuisd”, terwijl hij de Amsterdamse School te “wulps” beschouwde. Zijn filosofie benadrukte een sobere, nederige architectuur, waarbij de vorm van een gebouw zijn functie moest weerspiegelen.

Principes van de Delftse School

Granpré Molière stelde dat architectuur geen modeverschijnselen moest volgen, maar een eeuwige waarheid moest uitdragen. In tegenstelling tot de moderne stijl van het Nieuwe Bouwen, die de vorm volledig ondergeschikt maakte aan de functie, geloofde de Delftse School dat een gebouw juist zijn ziel ontleende aan de vorm. Dit principe was vooral zichtbaar in de woonhuizen, die vaak eenvoudig waren van vorm, terwijl publieke gebouwen zoals stadhuizen en kerken juist een monumentaal en indrukwekkend karakter hadden.

Invloeden en Religieuze Component

De Delftse School putte inspiratie uit traditionele plattelandsbouw, waarbij bakstenen muren en hoge daken de standaard waren. Granpré Molière’s bekering tot het Rooms-katholicisme introduceerde een religieuze dimensie in de beweging. Hij richtte het Rooms Katholiek Bouwblad op, een belangrijk platform voor de beweging. De invloed van zijn geloof was vooral zichtbaar in de kerk- en kloosterbouw, die vaak gebaseerd was op het vroegchristelijke driebeukige basilica-ontwerp. Toch waren niet alle aanhangers van de Delftse School religieus, waardoor de term ‘katholieke bouwstijl’ niet altijd passend is.

Bekende Architecten en Voorbeelden van de Delftse School

Een van de bekendste voorbeelden van Delftse School-architectuur is het Museum Boijmans van Beuningen in Rotterdam. Dit gebouw, ontworpen door Willem van Tijen en J.H. van den Broek, weerspiegelt zowel het rationalisme van Berlage als invloeden uit Scandinavië, waar men traditionele architectuur combineerde met classicistische vormen.

Een van de meest invloedrijke architecten van de Delftse School was Alexander Kropholler, een leerling van Granpré Molière. Kropholler legde de nadruk op het gebruik van typisch Nederlandse bouwmaterialen zoals baksteen en werkte regelmatig met invloeden van Berlage. Zijn ontwerpen, zoals het Raadhuis Waalwijk, weerspiegelen de monumentale en representatieve stijl die kenmerkend is voor de beweging.

J.F. Berghoef was een andere belangrijke architect binnen de Delftse School. Hij ontwierp onder andere de raadhuizen van Hengelo en Aalsmeer, die beide bekend staan om hun monumentale uitstraling. Daarnaast heeft de Delftse School invloed gehad op verschillende woonwijken, zoals de Naaldwijkse wijk Kruisbroek (1930).

De Invloed van de Delftse School en de Kritiek

Na de Tweede Wereldoorlog verloor de Delftse School geleidelijk aan populariteit, maar de beweging bleef enige tijd invloedrijk, vooral tijdens de wederopbouw van Nederland. Veel opdrachten voor de herbouw van stadskernen werden aan aanhangers van de Delftse School toegewezen. De invloed was ook zichtbaar binnen de overheidsgebouwen, waarbij architecten als G. Friedhoff een belangrijke rol speelden in het behoud van de traditionele bouwstijl.

De invloed van de Delftse School begon af te nemen na het vertrek van Granpré Molière als hoogleraar in 1953. Het erfgoed van de beweging werd later overgedragen aan de Bossche School, een nieuwe architecturale richting die voortbouwde op de principes van Molière, met als belangrijkste exponent Dom Hans van der Laan.

Conclusie: De Erfgoed van de Delftse School

De Delftse School heeft een blijvende invloed gehad op de Nederlandse architectuur, met haar nadruk op traditionele vormen, eenvoud en functionaliteit. Hoewel de beweging niet meer zo populair is als in de beginjaren, blijft het een belangrijk hoofdstuk in de geschiedenis van de architectuur. De indrukwekkende gebouwen en de filosofie achter deze stijl blijven een inspiratie voor hedendaagse architecten die de waarde van nederige en duurzame architectuur waarderen.

(AI-SEO)