ONTGINNINGS- OF CULTUUR BOERDERIJ
De oudste boerderijen van de Polder.
60 Stuks Type S6 en Q7
Al in de Tweede Wereldoorlog werd begonnen met de bouw van deze boerderijen, in eerste instantie dezelfde typen als in de Wieringermeer. Ze staan voornamelijk aan de oostkant van de Polder, meestal aan het begin van een weg. Een eerste lichting boeren kreeg zo’n boerderij met soms wel 500 hectare toebedeeld om de jonge polder te ontginnen en in cultuur te brengen. Vandaar de naam.
De Bouwkundige Afdeling van de Directie van de Wieringermeer wilde in eerste instantie de boerderijbouw voortzetten op basis van de ervaringen in de Wieringermeer. Dat leek echter vanuit financieel oogpunt geen haalbare zaak. Daarom bezon men zich op nieuwe normen voor de grootte van de bedrijfsruimten. Deze richtlijnen werden in 1948 vastgesteld en vormden sindsdien de leidraad voor de ontwerpers.
KLASSIEKE NOORDOOSTPOLDER BOERDERIJ
Pachterswoning met ‘Schokbeton’ schuur.
Pachterswoning met een montageschuur.
Type A en B of een zgn. Oostenrijkse woning.
De pachterswoningen in de Noordoostpolder werden op de Oostenrijkse huizen en een klein aantal semi-bungalows na alle met traditionele materialen gebouwd.
De woningen van de eerste ontginningsboerderijen werden tegen de schuren gesitueerd, maar de pachterswoningen van boerderijen met een montageschuur kregen een meer losse’ ligging:
- bij akker bouwbedrijven zijn ze geheel vrijstaand
- bij de gemengde bedrijven is er sprake van een verbinding met de schuur door een tussenlid.
Voor de tijd waarin de woningen werden gerealiseerd, waren ze ruim van opzet. Hun vormgeving bevat elementen uit zowel de Delftse School als het Nieuwe Bouwen.
Dubbele pachterswoningen
In 1947, vlak na de oorlog was er gebrek aan alles. Toch moest het nieuwe land zo snel mogelijk worden uitgegeven. Daarom werd besloten om kleine pachterswoningen te bouwen, in grootte vergelijkbaar met arbeiderswoningen.
OVERIGE ‘KLEINE’ BOERDERIJTJES.
Brabants Langgevelboerderij. Toch hebben hier ze de bijnaam ‘Zeeuwse boerderijtjes’.
Komt omdat er door de watersnood opeens veel Zeeuwen naar de Polder kwamen.
Type C D H J K M O 512 Stuks
Een traditioneel gebouwde boerderij waarbij in traditionele materialen van hout en baksteen het woon- en werkgedeelte in 1 gebouw werden ondergebracht.Een langgevelboerderij is een rechthoekig boerderijtype waarbij voorhuis, stal en schuur aan elkaar zijn gebouwd en alle deuren geplaatst zijn in de lange gevels.
Pachterswoning : Oostenrijkse woning
(met Belgische barak)
De Oostenrijkse woningen (pachterswoning) zijn ook een mooi verhaal.
72 stuks als boerderijwoning aan de zuid-oostkant van de polder
De overige woningen staan oa in Emmeloord (12), Marknesse (6), Ens (6)
De houten noodschuren , gemaakt van oude Belgische legerbarakken, die slechts een korte levensduur hadden, zijn in de jaren 50 vervangen door de montageschuren van schokbeton.
Fracon: Met het oog op de boerderijbouw in Oostelijk Flevoland werd er een proef genomen met de bouw van semi-bungalows, woningen die flexibiliteit in zich borgen en die door montagebouw geschikt werden geacht voor series matige productie.
De Directie van de Wieringermeer realiseerde verder nog vijf schuren voor boeren die zich bezighielden met schapenteelt en de agrarische bebouwing op een aantal bijzondere bedrijven.
bron: Boerderijen in de Noordoostpolder.
Schokbeton schuur
Schokbeton is :
- beton dat tijdens het uitharden met schokken en trillen wordt verdicht en daardoor compacter is en een gladder oppervlak krijgt.
- een fabriek die middels dit procedé schuren als bouwpakket kon leveren.
Meer dan 90% van de landbouwbedrijven van 24 hectare en groter werd voorzien van montageschuren. Deze werden in de jaren 1949-1958 in drie series gebouwd. In de tweede en derde serie werden constructieve en esthetische veranderingen doorgevoerd. Die veranderingen betroffen onder andere de fundering, de kapconstructie de dikte en het aanzien van de wandelementen, en de stalbouw.
In de Noordoostpolder bevinden zich 24 traditioneel gebouwde grote schuren die wat grootte en indeling betreft vergelijkbaar zijn met de eerste serie montageschuren. De overige 60 traditioneel gebouwde grote polderschuren waren onderdeel van in de jaren veertig gebouwde ontginningsboerderijen. Hun maatvoering en uiterlijk is vergelijk baar met die van de gestandaardiseerde bedrijfsgebouwen in de Wieringermeer. Met de aanpassing van de schuren ten behoeve van de bedrijfsuitgifte in de Noordoostpolder werd reeds bij hun bouw rekening gehouden.