De kampen Emmeloord
Het werkkamp ‘Dorp A’ het tegenwoordige Emmeloord werd geopend in 1942.
Het centrum van Emmeloord is in de jaren vijftig ontstaan.
In de bezettingstijd waren in Emmeloord enige arbeiderskampen gebouwd.
- Het oudste was Emmeloord I (Vogelbuurt), gelegen ten oosten van de Nagelerstraat, waar later de Rietzangerstraat, Karekietstraat enz. werden aangelegd.
- Kamp Emmeloord II (Vogelbuurt) lag ten westen van de Nagelerstraat, later Raamstraat, Houtstraat enz.
Aan de Marknesserweg even voorbij de Kamperweg lag Emmeloord-Oost - en ten westen van Emmeloord achter de Espelervaart lag kamp Espelerbocht.
Kamp Emmeloord II (Vogelbuurt) was van steen opgetrokken en de anderen van hout.
Na de oorlog verdwenen de onderduikers en werd het werk gemechaniseerd. Veel personeelsverblijven raakten overbodig.
Emmeloord, 31 mei 1945
De bevrijding van de Noordoostpolder werd gevierd met een grote optocht in Emmeloord. In een toespraak toonde de hoogste polderbestuurder, landdrost Sikke Smeding, zich zeer verheugd dat de Noordoostpolder niet onder water was gezet door de Duitsers zoals zij bij de Wieringermeerpolder in Noord-Holland hadden gedaan. Verder was hij er trots op dat de droogmaking en ontginning van de Noordoostpolder in de oorlogsjaren gewoon was doorgegaan: “Is deze periode in heel de beschaafde wereld … gekenmerkt geweest door vernietiging en afbraak, dit nieuwe land heeft steeds gestaan in het teeken van opbouw en arbeid; hoe groot het gebrek aan menschen en materiaal in den polder ook is geweest door razzia’s en roof, steeds is door velen met uiterste krachtinspanning gewerkt. Het oorlogskind, de Noordoostpolder, is alles te boven gekomen, en houdt schoone beloften voor de toekomst in.”
https://in100fotos.nl/flevoland/wp-content/uploads/sites/4/2020/01/FL.1.12-1536×1038.jpg
Emmeloord, 17 april 1945
Illustrator Henk Rotgans was in 1943 in de polder ondergedoken. Omdat hij in 1940 onder de wapenen was geweest, moest Rotgans zich in 1943 melden voor werk in Duitsland. Maar in plaats daarvan meldde hij zich aan in de polder bij de Directie van de Wieringermeer en werd hier ‘tekenaar 1e klasse’. Hij kreeg de opdracht om de ontwikkeling van de polder vast te leggen en te tekenen en de kantines van de arbeiderskampen te decoreren. Hij ontkwam aan de razzia van november 1944 door het simuleren van een ziekte. Op de foto zien we hem in actie tijdens de bevrijding van de Noordoostpolder. Omdat Nederlandse vlaggen van enige omvang ontbraken, schilderde hij er zelf maar een. Honderden van zijn tekeningen uit de oorlog worden bewaard bij Batavialand in Lelystad.Bron: H.J. Avis, Batavialand te Lelystad, Collectie Rotgans.
Emmeloord, 18 april 1945
Uit angst voor de geallieerden vluchtten de Duitse soldaten op Urk op 16 april 1945 via de dijk naar Lemmer om de volgende dag naar Vesting Holland te vertrekken. Op 17 april werd Kampen door de Canadezen bevrijd, maar deze gingen de Noordoostpolder niet binnen. Zij hadden van Headquarters opdracht gekregen om buitenom te gaan. Niettemin mocht de bevolking van de Noordoostpolder zich op 17 april toch bevrijd voelen, omdat de Binnenlandse Strijdkrachten erin slaagden om de leden van de Duits gezinde politie in Emmeloord te arresteren zonder dat er ook maar één schot viel. De dag erna, op 18 april, werd het gezag in de polder door Bert Knipmeijer, de plaatselijke commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten, overgedragen aan Sikke Smeding, landdrost van het openbaar lichaam ‘’de Noordoostelijke Polder’.
Kamp Oost:
1967
