Emmeloord
Doosgezinde kerk
De Vermaning
Smeden 2a/b
Een vermaning of vermaanhuis is een kerkgebouw van een doopsgezinde gemeente.
De naam vermaning slaat op de navolging van Christus waartoe de doopsgezinde kerkgangers werden aangespoord (aangemaand) door de predikant (de vermaner). Vermaning betekent ook ‘ergens van of over spreken’, maar de nadruk ligt hier op de waarschuwing. Doopsgezinden legden daarbij een grote nadruk op het praktische toegewijde christelijke leven en het discipelschap. De naam vermaning werd ook gekozen vanwege het diepgewortelde wantrouwen onder doopsgezinden ten opzichte van de staatskerk (Nederduits Gereformeerde Kerk) en de kerkleiders daarvan; de naam moest het onderscheid verduidelijken tussen de doopsgezinden en de staatskerk.
Meestal zijn deze kerken zogenaamde schuilkerken, en staan ze bij andere schuilkerken (bijv. in Amsterdam bij de rooms-katholieke Krijtberg) of zijn ze een eind van de rooilijn van een straat of weg af gebouwd of zelfs onzichtbaar doordat ze achter de huizen midden in een bouwblok staan (bijvoorbeeld in Haarlem en Deventer). Dit komt doordat de doopsgezinden, evenals de rooms-katholieken en remonstranten ten tijde van de Republiek “gedoogd” werden. Hun afwijkende overtuiging werd getolereerd (gewetensvrijheid), maar ze mochten hun religieuze praktijken niet openlijk uitoefenen. Zo waren kerktorens en kerkklokken verboden zodat de kerkgangers niet zouden worden ‘misleid’ door hun vermaningen. Ook mochten de vermaningen niet direct aan doorgaande wegen worden gebouwd. Doopsgezinden mochten hun gebeden soms ook niet hardop spreken en moesten dus fluisteren. Met de instelling van de godsdienstvrijheid in de Franse tijd kregen doopsgezinden dezelfde rechten als de staatskerk.
Bron: wikipedia
- Kerk: Doopsgezinde kerk
- Adres: Smeden 2b, 8301 XH, Emmeloord
- Gebouwd: 1963
- Orgelbouwer: Verschueren Orgelbouw
Electrisch unit-orgel. Stamregisters Bourdon 8′-4′-2′, Prestant 4′-2′ en Kwint 1 1/3′ (discant)
Technische gegevens
- Manuaal I: 4
- Manuaal II: 4
- Pedaal: 3 (2)
- Totaal aantal stemmen: 11 (10)
- Manuaalomvang: C-g”’
- Pedaalomvang: C-f’
- Toetstractuur: Electrisch
- Registertractuur: Electrisch
- Windlade(n): Unitlade
- Toonhoogte: a’ = 440 Hz
- Temperatuur: Evenredig zwevend
Dispositie
- Manuaal I: Prestant 8′, Fluit 4′, Octaaf 2′, Quint 1 1/3′ (discant)
- Manuaal II: Bourdon 8′, Prestant 4′, Fluit 2′, Quint 1 1/3′ (discant)
- Pedaal: Subbas 16′ – akoestisch, Gedekt 8′, Koraalbas 4′
- Koppelingen: Manuaal I – Manuaal II, Pedaal – Manuaal I, Pedaal – Manuaal II
De Vermaning
OBJECTOMSCHRIJVING
Inleiding
De bij de Nederlands Hervormde kerk ‘de Hoeksteen’ staande VERMANING van de Doopsgezinde Gemeente is gebouwd in 1950-1951 in opdracht van het Bestuur van het Zuiderzeefonds van de Nederlands Hervormde Kerk (in de Noordoostpolder). De ontwerper was de Utrechtse ingenieur S. van Ravesteijn, de bouw is uitgevoerd door de firma Oordt uit Vriezenveen. De “traditionalistische” vormgeving van de door middel van een toegevoegd tussenlid met het verenigingsgebouw verbonden vermaning is verwant aan de architectuur van de Delftse School.
Omschrijving
Met het platte bouwdeel en door middel van een (later toegevoegd) plat, terugliggend tussenlid met het verenigingsgebouw verbonden vermaning. Deze staat onder een met verbeterde Hollandse pannen gedekt zadeldak met smalle platte dakdelen aan weerszijden. Het gebouwtje heeft boven beide langsgevels een smallere houten bovenbouw met vensters (drie per gevel) tussen de platte daken en de dakschilden.
Hierdoor konden vensters in de derhalve blinde langsgevels achterwege blijven. In de top van de noordelijke kopgevel staat een klein, rond oeuil de boeuf. De andere kopgevel is blind. Beide kopgevels worden bekroond door een zich verbredende tuit met dekplaat.
Tegen de zuidelijke kopgevel staat een ingangsportaal onder een met verbeterde pannen gedekt zadeldak met aan weerszijden een plat dakdeel, zoals bij een aantal andere complexonderdelen. De zuidelijke kopgevel van het portaal bevat een rond venster met uitgemetselde omlijsting. In de oostgevel van het portaal staat een rechtgesloten deur onder rollaag.
Het inwendige van de vermaning bevat geen bijzondere onderdelen en valt buiten de bescherming.
Redengevende omschrijving
De vermaning is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de stedenbouwkundige en de architectuurhistorische waarde.
- De vermaning heeft cultuurhistorische waarde als onderdeel van een complex dat een belangrijke plaats inneemt in het geestelijke leven van de bewoners van de Noordoostpolder.
- De vermaning heeft architectuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van naoorlogse architectuur. De vermaning is tevens van belang als onderdeel van een karakteristiek werk in het oeuvre van een vooraanstaand architect.
- Het gebouwtje is van stedenbouwkundig belang vanwege de bijzondere situering in het oorspronkelijke stadsplan. Het heeft bovendien ensemblewaarde vanwege de sterke visuele samenhang en functionele relatie met de overige onderdelen van het kerkelijk complex.
- De vermaning is tevens van belang vanwege de herkenbaarheid en de gaafheid van het exterieur.
Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)
Meepraten?Draag gerust bij!