Marknesse
Verlosserkerk
Hervormd
in gebruik
Sluis 1 – Verlosserkerk
De Verlosserskerk in Marknesse heeft een traditioneel uiterlijk. Er is rekening gehouden met de wensen van de gebruikers, die een echte dorpskerk wilden. Het kerkgebouw is smal en hoog en staat op een verhoging. De ramen in de kerkzaal zijn langwerpig rechthoekig. De kerktoren vormt de overgang van kerkzaal naar pastorie en jeugdbouw. De overheid subsidieerde de bouw van de toren die een vierkante grondvorm heeft en 21 meter hoog is. Op 16 meter hoogte bevindt zich een platform met een balustrade. De gevels zijn van geelgrauwe ijsselsteen, de vensters en deuren van hout en dak van grijsblauwe pannen.
Het gebouw wordt tot de Delftse School gerekend. Er is een glas-in-loodraam van atelier G. Schoneveld. De andere ramen zijn door de architect ontworpen. De kerk is traditioneel ingericht. Het kerkgebouw ligt excentrisch en sluit de belangrijkste winkelstraat aan de zuidkant van Marknesse af.
Architect F.B. Jantzen uit Amsterdam ontwierp ook de Hervormde Kerk in Luttelgeest.
Verder ontwierp hij kerken in Eindhoven, Oegstgeest, IJmuiden en Amsterdam.
| ALGEMENE GEGEVENS | |
|---|---|
| Naam kerk: | Verlosserkerk |
| Genootschap: | PKN Ned. Hervormd |
| Provincie: | Flevoland |
| Gemeente: | Noordoostpolder |
| Plaats: | Marknesse |
| Adres: | Sluis 2 |
| Postcode: | 8316AM |
| Inventarisatienummer: | 00099 |
| Jaar ingebruikname: | 1955 |
| Architect: | Jantzen, F.B. |
| Huidige bestemming: | kerk |
| Monument status: | geen |
GESCHIEDENIS
Belangrijke wederopbouwkerk met toren. Gebouwd als Hervormde kerk.
De gevormde SoW-gemeente gaat de Ned. Hervormde kerk gebruiken als SoW-kerk. (48-02/51-04/53-05)
ORGEL
Het orgel is in 1955 gebouwd door de firma Willem van Leeuwen Gzn (Leiderdorp).
- Dispositie
- Manuaal 1: Prestant 8′ – Roerfluit 8′ – Octaaf 4′ – Woudfluit 2′ – Mixtuur 1⅓’ 4-6 sterk – Kromhoorn 8′.
- Manuaal 2: Holpijp 8′ – Prestant 4′ – Roerfluit 4′ – Octaaf 2′ – Nasard 1⅓’ – Scherp 2 sterk – Tremulant.
- Pedaal: Subbas 16′ – Prestant 8′ (transm.) – Fagot 16′ – Cornet 4′.
- Koppelingen: manuaal 1 aan pedaal – manuaal 2 aan pedaal – manuaal 2 aan manuaal 1.
Mechanische sleepladen. Manuaalomvang: C-g3. Pedaalomvang: C-f1.
Torenspits
Op de hoek van de kerk staat een half-ingebouwde toren met balustrade en opengewerkte achtzijdige lantaarn.
Bovenop een windvaan in de vorm van een schip. Maar wat voor een schip ?
Kerksymboliek
(Uit het boek 75 jaar Marknesse)
Nee, het is niet de ark van Noach; op middeleeuwse platen en schilderijen wordt zij altijd afgebeeld als een boot met een schuur erop. Nee, het is ook geen vissersboot; zo’n botter heeft geen vierkant zeil. Een kogge ? Zou misschien kunnen, maar deze boten zijn korter en plomper. Een VOC-schip dan? Ook niet. Die hebben meer masten en zeilen. Wat dan wel ? Met de archivaris Marjan Pol van de PKN-kerk in Marknesse bekijken we de archieven. Er is een mooie technische beschrijving van de windwijzer met tekening. De maten, de materialen en zelfs het gebruikte aantal schroefjes wordt duidelijk vermeld. Maar niets over het type schip en haar betekenis. Wat nu? Een onafhankelijke deskundige gevraagd. Deze zegt onmiddellijk: : “Het is een karveel met een Maltezer kruis in het zeil.” Hij voegt er aan toe: “Dergelijke middeeuwse scheepjes voeren vroeger in de Middellandse zee”. Zo, dat is duidelijke taal. Maar het blijft een raadsel. Wat moet zo’n antiek Zuid-Europees scheepje op een kerk in onze polder? Maar dan vervolgt hij opeens onverwachts: “Het schip van Columbus was ook een Karveel.” We zijn perplex. Zou het dan een verwijzing naar de bekende ‘Santa Marina’ kunnen zijn? Misschien. Het is mogelijk. Ook de symboliek is dan duidelijk. Immers, ontdekkingsreizigers, pioniers en kerkmensen hebben allemaal hetzelfde ideaal; ze zijn op weg naar een nieuw land… .
–
Note: Ik heb het nagevraagd bij de gidsen van de ‘ Stichting Kamper Kogge‘ en ook zij bevestigen dat dit onmiskenbaar een karveel voorstelt. Maar als iemand er een ander schip in ziet, al is het een duikboot ; even goede vriendinnen !
Karveel, mast midscheeps.
Een beeld zegt meer dan duizend woorden
De windwijzer is uit het platte vlak gesneden. Tweedimensionaal dus.
Daardoor kan het gebeuren dat als je de toren vanaf een bepaalde richting bekijkt, het lijkt of de windvaan mist.
Maar dat is natuurlijk niet zo :-)
Lam Gods – Samen op Weg Verlosserkerk Marknesse
- Titel : Lam Gods
- Jaar: 1955
Kruisvormig reliëf met een voorstelling van het Lam Gods, met de tekst ‘Zie het Lam Gods‘
Agnus Dei, afbeelding uit het Nordisk familjebok
Lam Gods
(Agnus Dei in het Latijn) is een uitdrukking die verwijst naar Jezus Christus in zijn rol van de perfecte sacramentele opoffering die de zonden van de mens verzoent in de christelijke theologie.
Het offer van een lam en het Bloed van het lam zijn in de godsdiensten van het Midden-Oosten een vaker gebruikt beeld. In de protestantse kerken wordt de aan Openbaring van Johannes ontleende uitdrukking “gewassen in het bloed van het lam” wel gebruikt als aanduiding van de verlossing van de door kerken veronderstelde erfzonde.
In de kunst is het Agnus Dei de figuur van een lam dat een kruis draagt, symbool voor Jezus als Lam Gods. Deze voorstelling wordt vaak gebruikt in christelijke kunstwerken, waarvan het Lam Gods te Gent het beroemdste is. (bron: wikipedia)
Onderaan op de oostgevel is een steen ingemetseld met het jaartal van de bouw van de kerk.
Anno Domini 1955 : In het jaar des Heren 1955
Kerkorgel
- Kerk: De Schutsluis Marknesse
- Soort kerk: PKN
- Adres: Sluis 3, 8316 AM, Marknesse
- Orgelbouwer: Willem van Leeuwen
- Gebouwd: 1955
- website: www.pknmarknesse.nl
Willem van Leeuwen bouwde in 1954-1955 een orgel voor de Hervormde Kerk in Marknesse.
Het is in gebruik genomen op 4 augustus 1955. Sinds de vorming van de PKN draagt het gebouw de naam ‘De Schutsluis’.
Het orgel is in de loop van de tijd gewijzigd.
Op het Hoofdwerk werd de Kromhoorn vervangen door een Trompet en op het Positief de Scherp door een Cornet.
Technische gegevens
| Hoofdwerk | 6 |
| Positief | 6 |
| Pedaal | 4 (3) |
| Totaal aantal stemmen | 16 |
| Toetstractuur | Mechanisch |
| Registertractuur | Mechanisch |
| Windlade(n) | Sleeplade |
Dispositie
Hoofdwerk: Prestant 8′, Roerfluit 8′, Octaaf 4′, Woudfluit 2′, Mixtuur IV-VI sterk, Trompet 8′ – nieuw.
Positief: Holpijp 8′, Prestant 4′, Roerfluit 4′, Octaaf 2′, Nasard 1 1/3′, Cornet III sterk (vanaf a) – nieuw, Tremulant.
Pedaal: Bourdon 16′, Prestant 8′ – transmissie, Fagot 16′, Cornet 4′ – tongwerk.
Koppelingen: Hoofdwerk – Positief, Pedaal – Hoofdwerk, Pedaal – Positief.
| Verschillende disposities | De oorspronkelijke dispositie luidde: Hoofdwerk: Prestant 8′, Roerfluit 8′, Octaaf 4′, Woudfluit 2′, Mixtuur IV-VI sterk, Kromhoorn 8′. Positief: Holpijp 8′, Prestant 4′, Roerfluit 4′, Octaaf 2′, Nasard 1 1/3′, Scherp II sterk, Tremulant. Pedaal: Bourdon 16′, Prestant 8′ (transmissie), Fagot 16′, Cornet 4′ (Tongwerk). Koppelingen: Hoofdwerk – Positief, Pedaal – Hoofdwerk, Pedaal – Positief. |
De kerk heeft prachtige glas in lood ramen, die door de architect Jantzen ontworpen zijn. Twee aansprekende voorstellingen van De Zuiderzee, en het Kerkje op Schokland.
Plaats een reactie (naam E-mail en Site niet verplicht)
Meepraten?Draag gerust bij!