Gemaal Buma is een gemaal in Rutten bij Lemmer.

Gemaal Buma nabij Lemmer.

Het gemaal bemaalt samen met het Gemaal Vissering de lage afdeling van de Noordoostpolder,
met een oppervlakte van 39.000 hectare.
De rest van de Noordoostpolder, 9.000 hectare, wordt door gemaal Smeenge bemaalt.
Het gemaal is vernoemd naar Age Buma.
Het gemaal heeft 3 pompen die samen 1.800 kuub water kunnen wegpompen.
Het waterpeil verschilt bijna 6 meter.
Het gemaalcomplex is van 1939 tot 1941 gebouwd naar ontwerp van Dirk Roosenburg.
Op 7 januari 1941 werd begonnen met de bemaling.
Naast het gemaal ligt een sluis.
Deze sluis is onderdeel van het gemaalcomplex.
Het gemaal wordt beheerd door waterschap Zuiderzeeland.

De Pompen

De pompinstallatie van het gemaal bestaat uit drie verticale centrifugaalpompen met een regelbaar toerental tot maximaal 105 omwentelingen per minuut.
De opbrengst per pomp bedraagt maximaal 750 m3 per minuut (1800 m3, per minuut totaal) bij vijf meter zestig opvoerhoogte.

Motoren

De drie pompen worden direct aangedreven door drie elektrische motoren van ieder 774 kW en een bedrijfsspanning van 690 V.
Het toerental wordt geregeld door een frequentie regelaar en is maximaal 105 omwentelingen per minuut.

Bijzonderheden

Bij stroomuitval is het mogelijk gebruik te maken van een automatisch startend diesel noodstroomaggregaat.
Deze heeft een vermogen van 40 kVA en kan bij stroomuitval de schuiven sluiten, de sluis bedienen en de straat en het gemaal verlichten.

Gedicht

Op alle drie gemalen in Noordoostpolder is een gedicht geplaatst.

Vorig jaar is het gedicht van het Buma gemaal verwijderd
omdat de letters steeds van de gevel vielen.
Reparaties waren uiteindelijk niet meer mogelijk.
Het heeft niets te maken met de komst van de gedenksteen Familie Hartman  naast het gemaal.

Het gedicht op het Buma gemaal ‘had’ te maken met een bomontploffing in 1940 waarbij acht mensen zijn omgekomen.
Lees hier meer.

In 2011 heeft het Waterschap dit gedicht van ‘waterdichter’ Niels Blomberg geplaatst.
Waterschap Zuiderzeeland heeft een eigen waterdichter die zijn talenten inzet om gedichten te schrijven over water in Flevoland.
Niels Blomberg is de officiële – en de eerste – waterdichter van ons waterschap.
Belangrijke gebeurtenissen van het waterschap luistert hij op met een speciaal ‘watergedicht’.

IN DE SCHADUW VAN HET OUDE LAND
BIJ DE DIJK DIE LAND DOORKLIEFT
VAAGT ÉÉN KLAP ACHT DROMEN WEG
DE POMPEN BLIJVEN MALEN

Wie was Age Buma

Age Buma (Koudum, 1820 – 1893) was een Nederlands politicus.
Buma was een Liberaal Tweede Kamerlid, medestander van Kappeyne en Tak van Poortvliet.
Hij werd als afgevaardigde voor het district Sneek gekozen.
Buma was voorzitter van de Zuiderzeevereniging en een van de voornaamste pleitbezorgers van inpoldering van de Zuiderzee.
Hij diende daarover een initiatiefvoorstel in, dat echter geen wet werd.
In Emmeloord is de Bumalaan naar hem vernoemd.

Wie was de architect:

Dirk Roosenburg (1887 – 1962) was een Nederlands architect.
hij studeerde in 1911 af aan de Technische Hogeschool in Delft en studeerde vervolgens een jaar in Parijs aan de École des Beaux-Arts. Na zijn studietijd ging hij aan het werk bij Jan Stuyt voor de Rijksgebouwendienst en werkte hij als tekenaar voor Berlage. In 1916 startte hij zijn eigen ontwerpbureau, wat vanaf 1918 gevestigd was in een door hem zelf ontworpen huis in Den Haag.

Roosenburg viel als architect vooral op door zijn ontwerpen van kantoorgebouwen voor bedrijven.
Ook was hij medeontwerper van de Stevin- en Lorentz-uitwateringssluizen,  de Velsertunnel en de sluizen en het douanekantoor van de Afsluitdijk.

Kwaliteitswerk
Roosenburg was een erg dure architect, omdat hij zeer hoge eisen stelde aan de kwaliteit van zijn werk. Eén keer ging hij hiermee de mist in, toen hij een gebouw voor de Rijksverzekeringsbank in Amsterdam (1935-1940) had laten bekleden met geglazuurde tegels. Doordat er water achter kwam, lieten ze stuk voor stuk los. Het gehele gebouw moest vervolgens opnieuw worden bedekt, dit maal met natuurstenen platen.

Roosenburg was modern, maar combineerde dit met het monumentale. Hij was een functionalist, maar dan wel één met gevoel voor esthetiek. Hij geloofde niet dat een gebouw vanzelf mooi werd zolang er maar werd voldaan aan de eisen die de opdrachtgever er aan stelde.

Monumentaal
Zijn voorkeur voor monumentale gebouwen is bijvoorbeeld terug te zien in het hoofdkantoor van de KLM in Den Haag (1947) dat hij ontwierp in opdracht van zijn jeugdvriend Albert Plesman. In dit gebouw is nu het ministerie voor verkeer en waterstaat gevestigd. Een ander bekend gebouw van Roosenburg is het bedrijfsgebouw van Philips in Eindhoven (1920).

In 1946 ging Roosenburg een samenwerkingsverband aan met zijn medewerkers Verhave en Luyt. Tot in de jaren vijftig bleef hij werken bij het bureau. Een belangrijk werk uit die tijd is het stadhuis van Vlissingen (1949-1964).

Een leuke wetenswaardigheid is dat Roosenburg de opa was van de bekende architect Rem Koolhaas

Sluis

Schutsluis

De SCHUTSLUIS (Lemstersluis) behorende bij het gemaalcomplex ‘Buma’ werd gebouwd in 1939-1941 in opdracht van Rijkswaterstaat, Afdeling Rijksdienst IJsselmeerpolders (R.IJ.P.).
De schutsluis maakt het voor de scheepvaart mogelijk het verschil in waterpeil van zo’n zes meter te overbruggen.
Met de voorbereidende werkzaamheden aan het complex – de aanleg van een werkhaven met opslagterrein – werd al begonnen in 1936.
Verantwoordelijk voor de constructie van het complex was de Dienst der Zuiderzeewerken afdeling Noordoostpolderwerken.
Het betonwerk voor de onderbouw van de schutsluis werd uitgevoerd door de firma J. Haitsma uit Harlingen.
Bij de kop van de sluis staan een bij de sluis behorend bedieningsgebouwtje voor de sluiswachter, een schotbalkenloods en een ijzeren constructie met stalen noodschuif, die in de jaren zeventig de schotbalken verving.
Over de benedenhoofden van de toegangssluis kwam een in januari 1940 aanbestede, aan het eind van dat jaar gebouwde basculebrug.
De over de sluis liggende verkeersbrug is een ijzeren basculebrug die werd gebouwd door de Constructiewerkplaats Hollandia (Krimpen a/d IJssel).
De sluis kon worden gebruikt voor de scheepvaart vanaf 10 november 1940.
De houten sluisdeuren zijn vernieuwd in 1983.

SLUISWACHTERSHUISJE

Het SLUISWACHTERSHUISJE behorende bij het gemaalcomplex ‘Buma’ werd gebouwd in 1939-1941 in opdracht van Rijkswaterstaat, Afdeling Rijksdienst IJsselmeerpolders (R.IJ.P.).
Het ontwerp voor de in een functionalistische stijl opgetrokken behuizing van het sluiswachtershuisje, zowel als de ontwerpen voor het gemaal en de andere complexonderdelen was van ir. D. Roosenburg (Den Haag). Verantwoordelijk voor de constructie van het complex was de Dienst der Zuiderzeewerken afdeling Noordoostpolderwerken. Het afwerken van het aan het bovenhoofd van de sluis, tegenover de schotbalkenloods staande sluiswachtershuisje en de overige gebouwen werd in 1940 gedaan door de fa. Rietveld & Verdoorn’s Aannemersbedrijf uit Papendrecht.
De sluis kon worden gebruikt door de scheepvaart vanaf 10 november 1940.

De sluis heeft architectuurhistorische waarde vanwege de specifieke constructie en de karakteristieke, zuiver functionele vormgeving. – De sluis heeft ensemblewaarde vanwege de bijzondere visuele en functionele samenhang met de overige onderdelen van het complex en vanwege de specifieke locatie, waarmee de sluis onverbrekelijk is verbonden. – De sluis is van belang vanwege de herkenbaarheid en de gaafheid. (bron: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed)

_{Foto’s van Rijksmonumenten.nl}