.
- Titel: Kapelletje Titus Brandsma
- Kunstenaar: Leo Disch / Jan Kolb
- Plaats: Prof. Brandsmaweg 3, Nagele
- Materiaal: brons
- Geplaatst: 2025
Omdat de Noordoostpolder in de Tweede Wereldoorlog is drooggevallen, zijn er straten en wegen vernoemd naar verzetsstrijders . Ook helden die niet direct iets met de polder van doen hadden.
Veel wegen hadden al een naam, maar de Directie van de Wieringermeer afd. Noordoostpolderwerken heeft de wegen gewoon hernoemd.
Daardoor werd bijvoorbeeld het al bestaande Kloosterpad (niet Kloosterweg) hernoemd naar de Professor Brandsmaweg.
Meerdere
Rond Nagele wordt de herinnering aan de oorlogsjaren levend gehouden in meerdere weg- en tochtnamen. Net als de Hannie Schaftweg, de Hannie Schafttocht en de Karel Doormanweg onder Emmeloord en Tollebeek zijn de JOHANNES POSTWEG, de JOHANNES POSTTOCHT, de HAN STIJKELWEG, de HAN STIJKELTOCHT, de PROFESSOR BRANDSMAWEG en de PROFESSOR BRANDSMATOCHT genoemd naar vaderlanders die omkwamen in de Tweede Wereldoorlog.
Jan Kolb, wonend aan de Abtsweg Nagele vind dat deze verzetshelden uit de Tweede wereldoorlog meer aandacht verdienen.
Bij maakte een klein kapelletje. Niet een gebouwtje waar je een kaarsje kan branden, maar een hokje op een paaltje.
De eenvoudige kleine kapel van Jan bestaat uit drie plankjes. Verder een achterwand en een plexiglas voorkant met een loodslap tegen het inregenen, bevestigd op een paal.
Ik sprak Jan en vroeg of er een QR-code op geplakt mag worden. Geen probleem. Toch niet te groot ? Nee. Op de loodslap.
Het beeldje van Titus Brandsma is gemaakt door de Benedictijner frater en kunstenaar Leo Disch, wonend in de abdij Sint Benedictusberg in Mamelis, gemeente Vaals.
Over de kunstenaar
Frater Leo Disch (1954) woont in het klooster Mamelis in Vaals, waar hij naast zijn leven in stilte en bezinning een bijzondere kunstpraktijk onderhoudt. In zijn atelier, dat hij *De Vier Gekroonden* noemt, maakt hij grafstenen en kunstwerken met grote toewijding en ambacht. Elk stuk dat hij creëert draagt zijn eigen stempel en weerspiegelt zijn aandacht voor zowel vakmanschap als spiritualiteit. Frater Leo’s werk verbindt zijn geloof en creativiteit, en biedt een tastbare troost aan mensen voor wie zijn kunst een blijvende herinnering wordt.
Wie was Titus Brandsma
Titus Brandsma, afkomstig uit Friesland, heeft een diepgaande impact gehad op de katholieke gemeenschap. Niet alleen vanwege zijn intellectuele prestaties, maar ook vanwege zijn levenslange inzet voor geloof en rechtvaardigheid.
Op jonge leeftijd, slechts elf jaar oud, begint hij aan het gymnasium. In 1898 treedt hij toe tot de orde der Karmelieten, waar hij zich toelegt op studies in theologie en filosofie. In 1905 ontvangt hij de priesterwijding en vervolgt hij zijn academische pad in Rome, waar hij promoveert tot doctor in de wijsbegeerte.
Liefde voor mystiek en onderwijs
Na zijn terugkeer in Nederland doceert hij eerst in Oss en groeit hij vervolgens uit tot hoogleraar filosofie aan de Katholieke Universiteit in Nijmegen, tegenwoordig bekend als de Radboud Universiteit. Later bekleedt hij er ook de functie van rector magnificus. Hij heeft een bijzondere interesse in de spirituele tradities van de middeleeuwen, vooral de mystiek, maar weet zijn innerlijk geloofsleven te scheiden van zijn dagelijkse verantwoordelijkheden. Brandsma speelt daarnaast een actieve rol in tal van katholieke organisaties en publicaties – zijn invloed is breed zichtbaar in de katholieke pers van zijn tijd.
Tegenstander van onderdrukking
Zijn uitgesproken verzet tegen het nationaalsocialisme vormt een gevaar voor hemzelf. Reeds voor de Tweede Wereldoorlog waarschuwt hij publiekelijk voor de haatdragende ideologieën die in Duitsland terrein winnen. Tijdens de bezetting spreekt hij zich openlijk uit tegen de anti-joodse maatregelen van de nazi’s. Hij adviseert katholieke redacties geen ruimte te geven aan propaganda van de NSB of het nazi-regime. Dit leidt ertoe dat hij als vijandig en subversief wordt beschouwd door de Duitse autoriteiten.
Een pad van lijden
Begin 1942 wordt Brandsma gearresteerd. Hij belandt achtereenvolgens in het Oranjehotel in Scheveningen, kamp Amersfoort en de gevangenis in Kleef, voordat hij uiteindelijk wordt gedeporteerd naar concentratiekamp Dachau. Daar ondergaat hij zware mishandelingen. Op 26 juli 1942 wordt hij uiteindelijk door kampbewakers om het leven gebracht. Ooggetuigen melden dat hij zijn lot met kalmte, mededogen en moed droeg – zelfs jegens zijn beulen.
Moreel kompas tot het einde
Naar verluid toont één van zijn mishandelaars uiteindelijk berouw.
Na een langdurig en grondig onderzoek, dat bijna twee decennia in beslag neemt, wordt Brandsma op 3 november 1985 door paus Johannes Paulus II zalig verklaard vanwege zijn martelaarschap. Getuigenverklaringen, waaronder die van voormalige kampbewakers, zijn van cruciaal belang in dit proces.
Op 15 mei 2022 volgt zijn heiligverklaring door paus Franciscus. In de katholieke traditie is een wonder – vaak een onverklaarbare genezing – vereist voor deze stap, al roept dit soms scepsis op.