Start 1920
Het verspreiden van landbouwchemicaliën met behulp van vliegtuigen begon in de jaren 1920. De Duitse vliegtuigbouwer Hugo Junkers vroeg in 1925 een octrooi aan voor een systeem om poeders met een vliegtuig te verstuiven

Stop 2011
Bijna 100 jaar later werd het verboden.
Vanaf 26 november 2011 is het vanuit een vliegtuig spuiten van gewasbeschermingsmiddelen (pesticiden in vloeibare of poedervorm) verboden.
Alleen als bij uitzonderlijke weersomstandigheden het gebruik van een voertuig niet mogelijk blijkt, is vrijstelling een optie.
Dit verbod werd al aangekondigd bij de inwerkingtreding van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden op 17 oktober 2007.
Het zou na een overgangsperiode van 5 jaar in werking treden in 2012. Henk Bleker  was destijds  staatssecretaris.

Toestellen
De eerste proeven gebeurde met een helikopter. Maar zeker bij grote akkers ging de voorkeur al snel uit naar vliegtuigen
Aanvankelijk bouwde men hiervoor bestaande, vaak oude surplus militaire toestellen om. In Amerika was de trainer Boeing-Stearman Model 75, waarvan na de Tweede Wereldoorlog grote aantallen op de civiele markt kwamen, hiervoor populair.
Naarmate deze toestellen verouderden steeg de vraag naar nieuwe moderne landbouwvliegtuigen en een aantal vliegtuigfabrikanten ontwierp toestellen specifiek voor gebruik in de landbouw. Ze hebben als kenmerk dat het kleine, lichte maar robuuste toestellen zijn, eenvoudig van constructie en in onderhoud, gewoonlijk met één enkele plaats voor de piloot.

Het zijn één- of tweemotorige propeller aangedreven toestellen met zuigermotoren of turboprops.
Het zijn laagdekkers of tweedekkers, met het sproeisysteem onder de (onderste) vleugel.

Risico
Naast het risico op ongevallen staat de piloot ook bloot aan het gevaar van intoxicatie door dampen van de chemicaliën die tot in de cockpit doorlekken; dat was vooral het geval met het sproeien van giftige organofosforverbindingen (die tegenwoordig grotendeels verboden zijn), in toestellen met een gesloten cockpit.

---

Nederland
Door een aantal overheidsinstanties en bedrijven werd in 1947 de Stichting voor Hefschroefvliegtuigen opgericht. De stichting schafte een helikopter van het type Sikorsky S-51 aan.

Het ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening was zeer geïnteresseerd in de mogelijkheden van de helikopter voor het besproeien van landbouwakkers. In 1948 werd besloten om ook met een vliegtuig proeven te gaan nemen. Z.K.H. Prins Bernhard (met een h) stelde zijn Stinson L-1 Vigilant PH-PBD ter beschikking.

Noordoostpolder
De Noordoostpolder was aangelegd om het landbouwareaal in Nederland te vergroten. Voordat landbouwkundige exploitatie kon plaatsvinden was enige tijd de teelt van granen en groenbemesters noodzakelijk.
In de beide Flevo-polders werd riet met behulp van vliegtuigen gezaaid. De voordelen van riet zijn dat het in staat is om in een ongerijpte bodem te wortelen en dat zijn verdampend vermogen groot is
Omdat in 1949 de opbrengst van het koolzaad als gevolg van een schimmel aanzienlijk lager was, overlegde de Directie Wieringermeer met de Stichting voor Hefschroefvliegtuigen en het ‘Instituut voor Plantenziektenkundig Onderzoek’ om bestrijdingsproeven met de helikopter en de Stinson Vigilant uit te voeren.

Omdat de helikopter net in revisie was, werd naast de Stinson Vigilant ook een  Auster Mk. V ingezet, die werd gecharterd was van N.V. Luchtreclame te Naarden. Voor de besproeiingswerkzaamheden waren een sproeivloeistoftank en sproeiarmen aangebracht.

De eerste keer
Op 24 juni 1950 werd voor het eerst een vliegtuig ingezet om de aangetaste koolzaadvelden in de Noordoostpolder te besproeien. Vanaf 26 juni kwam ook het tweede toestel in actie

Toen ging het mis.
August Hamming vertrok op 5 juli 1950 om 11.00 uur met de Auster Mk. V PH-NDB van kavel NC80 om verschillende kavels in de Noordoostpolder te bespuiten. Zijn Auster raakte in overtrokken toestand en stortte neer. Zie het monument aan de pilotenweg. (die tot 1951 Zuiderringweg  Westerweg heette)

bron: De Noordoostpolder – 5-7-2023
Krantenarchief Delpher
www.hdekker.info