Hoogwaterstenen
Op Schokland zijn een aantal bijzondere markeringsstenen ingemetseld.
We onderscheiden twee soorten markeringen:
- Een hoogwatersteen.
een gedateerde steen, geeft de behaalde waterstand weer tijdens een storm. - Een peilmerksteen
Een steen waarop geen datum is vermeld, maar geeft een referentie (waterhoogte) aan.
El
Een el is een oude lengtemaat en bedroeg circa 69,4 cm. Van je elleboog tot je vinger. En natuurlijk was hier ook weer geen echte eenheid te vinden. Eigenlijk had iedere streek zijn eigen el. In 1820 werd het Nederlands metriek stelsel ingesteld en werd de el gelijk gesteld aan een meter. In 1869 werden oude benamingen zoals de el afgeschaft en werd het officieel een meter. Schokland ging vaak zijn eigen weg.
Amsterdams Peil
Dezelfde verwarring betrof het Amsterdams Peil. Ook een markering die verschillen kende in Nederland. Het Normaal Amsterdam Peil (NAP) bracht eenheid vanaf 1891, dus na de ontruiming van Schokland.
Bovenal staat of valt een markering bij het goed opnemen van de stand. (hoogtemeting) Daarin rommelde het nogal eens op Schokland.
De meetafwijking was groot zodat we nu moeten vergelijken met metingen gedaan op Urk. Kampen, Blokzijl en omstreken.
In de Lichtwachterswoning op Emmeloord
zien we een steen die verwijst naar de storm van 14 jan 1916.
14 januari 1916
2,90 meter boven AP (Amsterdams Peil)
Net rechtsonder deze steen, in de muur zien we een moderne variant: een meetspijker. Een meetspijker of meetnagel met als officiële naam kernnetbout wordt in Nederland gebruikt door landmeters om een meetpunt te markeren en bestaat uit roestvast staal, brons of messing.
In de zuidmuur van de Waterstaatskerk zien we twee stenen.
Een hoogwatersteen die naar dezelfde storm van 1916 verwijst.
14 januari 1916
3,05 meter boven Amsterdams Peil
Een peilmerksteen
4 meter 12
boven Amsterdams Peil
Peilmerksteen
VIER ELLEN BOVEN DAGELIJKS WATER