Harmen Visser: Verzetsheld van Vollenhove

25-11-1894 – 16-4-1945

Geboorte en vroege jaren
Harmen Visser werd op 25 november 1894 geboren in Skarl, een dorpje bij Stavoren in Friesland. Zijn leven stond later in het teken van moed en opoffering tijdens de Tweede Wereldoorlog. Als opperwachtmeester der politie in Vollenhove sloot hij zich aan bij het Nederlandse verzet en werd een centrale figuur in de strijd tegen de Duitse bezetter.

Rol in het verzet
Visser, ook bekend onder zijn verzetsnaam ‘Oom Willem’, was actief lid van de knokploeg Vollenhove-Sint Jansklooster. Hij diende bovendien als plaatselijk commandant van de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten. Zijn leiderschap en vastberadenheid maakten hem een belangrijk persoon in de verzetsbeweging.

### De laatste dagen van Harmen Visser

Bevrijding en Duitse tegenstand
In april 1945 naderde de bevrijding van Nederland. Op 14 april bliezen de Duitsers strategische bruggen op, waaronder die naar de Kuinderpolder en bij Schoterzijl. Dit moest de opmars van de geallieerden vertragen. Ondanks deze tegenslagen bevrijdden Canadese troepen Kuinre, maar in de omgeving van Slijkenburg bleken nog Duitse soldaten en Nederlandse SS’ers actief.

De fatale missie
In overleg met de Canadezen werd besloten om op te rukken naar Slijkenburg. Op maandagochtend 16 april 1945 leidde Harmen Visser de colonne. Voorop reed een brenguncarrier, gevolgd door Visser op zijn motor. Toen de colonne stopte, kwam Visser met zijn motor ten val. Hij zocht dekking, maar werd later tijdens een poging om zijn motor te bereiken dodelijk beschoten. Zijn stoffelijk overschot werd door de Duitsers gedwongen in de berm begraven. Pas een dag later konden zijn medestrijders zijn lichaam overbrengen naar Kuinre.

### Eerbetoon en herinnering

Begrafenis en herbegraving
Harmen Visser kreeg een indrukwekkende begrafenis in Vollenhove op 21 april 1945, onder grote belangstelling. Later, op 20 december 1945, werd hij herbegraven in Oudemirdum, waar hij zijn laatste rustplaats vond.

Monumenten en herdenkingen
Op de plek waar Visser sneuvelde, werd een wit houten kruis geplaatst. In 1992 werd dit vervangen door een granieten kruis. Dit monument wordt jaarlijks herdacht door de leerlingen van de Wethouder A. Heidaschool in Munnekeburen.

Zijn naam leeft voort op verschillende locaties:

Harmen Visserplein in Emmeloord**: Geopend op 17 april 1946, precies een jaar na de bevrijding van de Noordoostpolder.
Harmen Visserplein in Vollenhove**: In 2005 werd het plein voor de Mariakerk naar hem vernoemd.

Bij het gedenkteken aan de Zeedijk tussen Schoterzijl en Slijkenburg vindt elk jaar een herdenking plaats. Deze blijvende herinnering benadrukt de belangrijke rol die Visser speelde in de bevrijding van Nederland.

Conclusie
Harmen Visser blijft een inspirerend voorbeeld van moed en opoffering. Zijn bijdrage aan het verzet en de uiteindelijke bevrijding van Nederland wordt nog altijd geëerd. Dankzij monumenten, herdenkingen en vernoemingen blijft zijn naam voortleven, zodat toekomstige generaties hem niet vergeten.

(AI-SEO)

Harmen Visser

Harmen Visser was marechaussee op Urk, later in Vollenhove. Hij werd een leider van het verzet.

De bevrijding van Vollenhove was op 15 april 1945
Harmen Visser viert het feest en helpt de Canadezen met de verdere opmars.
Op 16 april komt hij daarbij om het leven.
Op 17 april vind de machtsoverdracht plaats in de Noordoostpolder.

Bron: Omroep Flevoland

Zowel op Urk, als in Emmeloord en Vollenhove is een plein naar hem vernoemd: Harmen Visser.

Wie was deze man die aan drie pleinen zijn naam mocht geven?

Harmen Visser was marechaussee in de eerste oorlogsjaren op Urk en later had hij die functie in Vollenhove. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hij leider van het verzet. Vanuit Vollenhove coördineerde hij onder de schuilnaam ‘Ome Willem’ het verzet in de Noordoostpolder. Hij hield zich bezig met illegale droppings van wapens en geld in de net drooggevallen polder en hij onderhield de contacten met de vele honderden onderduikers in de arbeiderskampen.

In de nadagen van de oorlog zette hij alles op alles om zijn Vollenhove te bevrijden. Hij was de gids van de oprukkende geallieerden die op 15 april het oude Zuiderzee stadje innemen. In Vollenhove barst het bevrijdingsfeest los. Op unieke filmbeelden is te zien dat Harmen Visser geniet van de vrijheid, samen met zijn vrouw en kinderen. Dat hij op film is vastgelegd geeft aan wat voor een belangrijk man ‘Ome Willem’ was. De gewonnen vrijheid voor Harmen Visser duurt slechts een dag.

De oude zeedijk
Het is 16 april 1945. Vollenhove is bevrijd en de Canadezen trekken verder naar het noorden, richting Lemmer. De Duitse bezetter blijkt over het IJsselmeer gevlucht naar Noord-Holland. Zonder slag of stoot worden de dorpjes langs de Zuiderzeedijk één voor één ingenomen. Kuinre is vrij en Slijkenburg valt. Harmen Visser rijdt in zijn marechaussee uniform op zijn motor voor op. Bij het gehucht Schoterzijl gaat het mis. Het konvooi wordt beschoten.

Een groep Nederlandse SS-ers heeft als opdracht dekking te geven aan de vluchtende Duitsers. Bij Schoterzijl nemen ze een strategisch punt in met een goed zicht op de verschillende wegen die zich kruizen bij het dorpje. Het oprukkende konvooi onder aanvoering van Harmen Visser op zijn motor is van verre zichtbaar. Bij het eerste vijandige mitrailleur salvo zoekt iedereen dekking achter de dijk. De onverwachte weerstand verbaast de oprukkende geallieerden. Vanuit de dekking van de dijk ziet Harmen dat een van de Canadezen in paniek over zijn motor rijdt. Zijn motor zit klem en zodra hij denk dat de kust veilig is, trekt Harmen Visser de motor los. Het tweede salvo klinkt. Harmen Visser wordt dodelijk getroffen in het voorhoofd.

Begrafenis
Harmen Visser wordt ter plekke begraven door de Canadezen, die geen tijd te verliezen hebben en verder moeten optrekken richting Lemmer. Enkele dagen later wordt hij herbegraven in Vollenhove en ook daarvan zijn filmopnamen. Op de schokkerige zwart-witbeelden is te zien hoe de verzetsman naar zijn laatste rustplaats wordt gebracht.

Over de kist ligt de Nederlandse driekleur. Vol militair ceremonieel wordt het lichaam van Visser naar de begraafplaats gereden. Voor de rouwwagen lopen marechaussees in uniform. Naast de wagen lopen verzetslieden van de Binnenlandse Strijdkrachten en achter de wagen loopt een lange stoet met rouwende familieleden en vrienden.

Als de kist van Harmen Visser het graf bereikt wordt er met stenguns een laatste eresaluut gegeven. Bij het graf ontstaat een bloemenzee van rouwkransen.

Harmen Visserplein

In de Noordoostpolder werd Harmen Visser geëerd in het naar hem genoemde Harmen Visserplein in Emmeloord.
Een opmerkelijke vernoeming, want het werkterrein van Harmen Visser lag niet speciaal in de polder.
Ook op Urk, waar Visser bij het uitbreken van de oorlog (tot 1943) opperwachtmeester was, is een plein naar hem vernoemd.