Museumhuis in Karwijhof Nagele
Het Museumhuis in de Karwijhof in Nagele dat begin volgend jaar opent (© Isabel Nabuurs)
Nagele – Vereniging Hendrick de Keyser opent eind februari/begin maart een Museumhuis Polman aan de Karwijhof in Nagele. De eigenaar van het huis, Vereniging Hendrick de Keyser, zoekt vrijwilligers die, samen met de bezoekers, het huis tot leven brengen.
Dit hofje met 32 doorzon arbeiderswoningen, ontworpen door Lotte Stam-Beese (1903-1988) en Ernest Groosman (1917-1999), is een icoon van de Nederlandse wederopbouwarchitectuur.
Nieuwe Bouwen
Nagele is het enige dorp in Nederland dat volledig volgens de principes van het Nieuwe Bouwen is gebouwd. Terwijl de andere dorpen in de polder werden ontworpen met een ‘traditionele’ kern, kerk en winkels, werd voor Nagele een radicaal andere opzet gekozen. De ontwerpopdracht ging naar een groep vooruitstrevende architecten en ontwerpers, waaronder Aldo van Eyck, Gerrit Rietveld, Jaap Bakema, Lotte Stam en Mien Ruys. Zij maakten van Nagele een laboratorium van hun ideeën op het gebied van stedenbouw en architectuur.
Het centrum van Nagele wordt gevormd door een grasveld waarin drie kerken en drie scholen werden gebouwd. Rondom deze kern kwamen verschillende door groen omzoomde woonhofjes tot stand. Een van de ideeën, het scheiden van functies als wonen, werken en recreatie, is goed te zien in deze opzet. Het dorp werd ‘een ruimte in de ruimte’, zo wordt het in beeld gebracht in de beroemde documentaire Een Nieuw Dorp op Nieuw Land (1960) van de recent overleden cineast Louis van Gasteren.
Wederopbouwtijd
De Karwijhof is een van de best bewaarde woonhoven van Nagele. De schetsen werden gemaakt in 1955 door Lotte Stam-Beese. Later werd ook Ernest Groosman bij het plan betrokken. De twee-onder-een-kap woningen kregen een gespiegelde plattegrond en via lage entrees zijn de huizen met elkaar verbonden. Door de jaren heen is, op de kleurstelling na, relatief weinig aan de woningen veranderd. De Karwijhof is daardoor een gaaf bewaard vroeg voorbeeld van moderne sociale woningbouw in de wederopbouwtijd, zoals die veel navolging zou krijgen.
De woningen zijn nagenoeg allemaal gerestaureerd. Het hofje is aangewezen als pilot om vergaande energiebesparende maatregelen te treffen en de wijk klaar te maken voor een aardgasloos bestaan. Nu de restauratie afgerond is, wordt één woning ingericht als Museumhuis Polman, een ander als Monument en Bed-locatie.
Vrijwillligers
In het Museumhuis worden bezoekers uitgenodigd om zich thuis te voelen. Je mag plaatsnemen op de bank en in de laatjes van de kasten kijken. Hier vind je dus geen bordjes met ‘niet aanraken’ of strenge suppoosten. Wél vind je er een gezellige groep vrijwilligers die in het Museumhuis bezig zijn. Museumhuis Polman in Nagele wordt geopend als onderdeel van het project Museumhuizen.
Esly van Dam, hoofdcoördinator vrijwilligers, vertelt: ‘In al onze Museumhuizen staat gastvrijheid hoog in het vaandel. Vrijwilligers ontvangen bezoekers net zoals je dat thuis zou doen: hartelijk en persoonlijk. De vrijwilligers leiden niet rond, maar gaan vooral in gesprek met de bezoekers en nodigen hen uit om het huis echt in gebruik te nemen.’
Vereniging Hendrick de Keyser biedt haar vrijwilligers professionele begeleiding, een persoonlijke pas voor gratis toegang tot alle Museumhuizen en een reiskostenvergoeding. Er wordt een minimum inzet gevraagd van 2 dagdelen per maand.
Informatiebijeenkomst
Iedereen die geïnteresseerd is in vrijwilligerswerk in het Museumhuis, kan zich aanmelden voor de vrijblijvende informatiebijeenkomst op 10 december (10.30-11.30 uur) en 18 december (14.00-15.00 uur) in Monument en Bed. Hier krijgen belangstellenden meer informatie en kunnen alle vragen worden gesteld. Aanmelden voor deze bijeenkomst kan bij Esly van Dam, hoofdcoördinator vrijwilligers via vandam@hendrickdekeyser.nl of 020-5210630.