Monument ter nagedachtenis aan Hendrik Hartman en zijn gezin.
De toen 41 jarige schipper Hendrik Hartman, geboren in Avereest, zijn vrouw en drie van hun zes kinderen kwamen 75 jaar geleden samen in één klap om het leven.
Op 6 september 1944 is het binnenvaartschip de Tjoba gebombardeerd door een Mosquito-bommenwerper van het 109-de squadron van de RAF.
Hij toestel was op weg was naar de thuisbasis en loste zijn bommen. Waarom is volstrekt onbekend.
De Tjoba, waarop Hendrik Hartman de schipper was, lag in de Lemstervaart aan de wal, nabij de Friese Sluis, “in het gebied van het openbaar lichaam, “de Noordoostelijke Polder”, dus vlak bij het huidige BUMA gemaal.
Het schip lag te wachten op een vracht hooi die naar Purmerend vervoerd moest worden.
De Tjoba werd precies in de roef getroffen.
Hendrik Hartman (41) , zijn vrouw, Lina Booij (36), hun zoontje Jan Hartman (9) en twee van hun dochtertjes, Remmelina Hartman (7) en Hendrika Hartman (4), werden bij deze aanval gedood.
De drie oudste kinderen hadden het geluk niet aan boord te zijn. Zij waren bij hun grootouders in Zwolle omdat de vakantie voorbij was en ze weer naar school moesten. Zij overleefden het drama.
De oudste overlevende dochter, Mevrouw Tini Westerhof-Hartman heeft deze gedenkplaat op 6 sept 2019, samen met drie schoolkinderen van basisschool de Arke uit Lemmer, onthuld. De school gaat het monument ook adopteren.
Zantman van Stichting Oud-Lemmer.: ,,Deze kinderen zijn in dezelfde leeftijd als de toen omgekomen kinderen van de familie Hartman. Ze zijn bij de onthulling aanwezig om betrokken te blijven bij het verleden, zodat ze de oorlog blijven herdenken. Tijdens de herdenking heeft commissaris van de Koning in Flevoland Leen Verbeek iets voorlezen en er is een gedicht voorgedragen door dichter Job Degenaar.
De gedenkplaat aan de Gemaalweg in Rutten, vlak naast het Gemaal Buma/Friese Sluis is gemaakt door Hindrik Heerschop uit Ysbrechtum, die het belangeloos ter beschikking stelde. Op het gedenkbord staat een korte versie van de geschiedenis van de familie Hartman en een ‘dode QR-code‘. (zie onderaan deze pagina)
Opmerkelijk
Opmerkelijk is dat op nagenoeg dezelfde plek, eerder in de oorlog
een ook door geallieerden afgeworpen vliegtuigbom tot groot drama heeft geleid.
Op 27 juli 1940 werden door een Brits vliegtuig overtollige bommen afgeworpen boven de werkhaven van Lemmer.
Een van de bommen explodeerde niet, maar beschadigde wel de waterleiding van de zogeheten gemaalhuizen bij het poldergemaal Buma.
Bij herstelwerkzaamheden ontplofte de bom alsnog.
Hierbij kwamen drie medewerkers van de waterleidingmaatschappij en vijf omstanders om het leven.
Een gedenkplaat in het Buma gemaal herinnert aan dit drama.
Omroep Flevoland
Een QR-code op het informatiebordje van dit monument verwijst naar de inmiddels verlaten website www.nopinoorlogstijd.nl
Wie de sticker bekijkt met de camera van zijn smartphone krijgt meteen een waarschuwing in beeld:
Hierdoor zal praktisch niemand doorklikken naar de website.
Zoals vermeld op de pagina 20 jaar emmeloord.info:
‘Vele initiatieven begonnen enthousiast maar verdwenen even snel. Door het niet meer updaten of door goedkope webhosters wordt zo’n website traag, raakt technisch defect of wil niet goed tonen op een smartphone.
Doordat emmeloord.info substantieel bleef investeren is de website meegegaan met snelheid en technieken.’
Alle overige ‘kunst en monumenten op straat’ in Noordoostpolder zijn voorzien van een QR sticker die verwijst naar www.emmeloord.info/qr
Dit is een samenwerking van gemeente Noordoostpolder en www.emmeloord.info (Evert de Graaff)
Het zijn speciaal aangepaste website-pagina’s met een luchtig en sterk beknopte inhoud. (Een veel uitgebreidere versie vindt u hier op deze website.)
Ook wordt de informatie in gesproken tekst aangeboden. (audio)
Het project is een succes geworden. Én bijgehouden.
Bronnen en meer info:
- www.spanvis.com link
- www.eenlaatstesaluut.nl link
- https://www.genealogieonline.nl/parenteel-hop-booij/I23350.php
- De Noordoostpolder link