Zonder titel – Frans de Wit (Bant)
- Titel: Zonder titel (Groei)
- Kunstenaar: Frans de Wit
- Plaats: Het Midden
- Materiaal: Cortenstaal
- Geplaatst: 1975
Over het kunstwerk
Elk dorp in de polder heeft een eigen kunstwerk als herkenningspunt gekregen.
In Bant is ter ere van het 25 jarig bestaan gekozen voor dit abstract kunstwerk.
Voor de plaatsing werd een boom gekapt, wat later de bevrijdingsboom van 5 mei 1955 bleek te zijn.
De kunstenaar Frans de Wit heeft met zijn ontwerp ‘groei’ uit willen beelden, maar het staat iedereen vrij zijn eigen beeld te vormen van deze creatie.
Het kunstwerk is onthuld door de heer Van der Heide, oud conservator van het museum Schokland en geeft ƒ 16.640,- gekost.
Over de kunstenaar
Frans de Wit is geboren in 1942 en overleden 22 juli 2004
“Back to basics” zou als motto bij het werk van Frans de Wit gebruikt kunnen worden.
Als beeldhouwer refereert hij voortdurend aan basisvormen en -principes.
Geometrische kernwaarden – vierkant, driehoek, cirkel – zijn evenzeer uitgangspunten als de tegenstellingsparen gesloten-open, horizontaal-verticaal, hol-bol, organoïde-abstract.
Het tarten van de zwaartekracht zodanig dat de spanning voelbaar is, maar ook werken met krachten die inherent zijn aan de gekozen materialen: het zoeken naar evenwicht. Metaal, steen, hout en beton worden in hun waarde gelaten; de identiteit van het materiaal is onderdeel van het werk.
Het woord ‘werk’ in dubbele betekenis, niet alleen het eindresultaat telt, maar ook het aan dat resultaat afleesbare werkproces.
De vormentaal van Frans de Wit is archaïsch, rudimentair en met die taal formuleert hij een universeel verhaal.
Een verhaal van alle tijden en culturen, van mens en natuur.
Zijn monumentale sculpturen – in Spaarnwoude en in Prins Alexander – zijn als prehistorische sites:
ze hebben een functie die ons vreemd vertrouwd voorkomt. Bron www.fransdewit.com
Uit de dorpskrant ‘Rondje Bant’
In 1975 is een kunstwerk aangeschaft dat nu nog steeds prominent bij de entree van het dorp Bant pronkt. Elk dorp in de Noordoostpolder mocht destijds een kunstwerk uitkiezen om kunst en cultuur in de polder meer ruimte te geven. Hiervoor stelde Stichting A.D. van Eckfonds geld beschikbaar. Veel dorpen hebben markante kunstwerken als herkenningspunt gekregen in deze tijd.
Destijds is ter ere van het 25 jarig bestaan van het dorp Bant een abstract kunstwerk uitgekozen door een speciale commissie. En dat had wel wat voeten in de aarde. Een commissie bestaande van Dhr. J.J. Menu, Dhr. A.C.M Hoogstraten, Dhr. H. Boesjes, Dhr. G. (Gerard) van Tilburg mochten een keus maken. Via het A.D. van Eckfonds kregen ze het advies om naar Amsterdam te gaan, naar de kunstopslag waar kunstenaars producten konden tonen en verkopen. Gerard van Tilburg als jonste van het stel reed het viertal richting Amsterdam en de koffie en broodjes waren mee voor onderweg.
Op zoek naar kunst
Onderweg werd nog volop gesproken over wat men nu precies wilde. Kunst was nog een vrij onbekend terrein voor de vier nuchtere mannen. Dhr. Hoogstraten en Gerard Van Tilburg hadden voorkeur voor modern en abstract. Ter plekke in de kunsthal kon veel kunst niet direct gewaardeerd worden. In de hal stonden honderden kunstobjecten. En wat vond men de prijzen hoog! Hoe kon men hier nu een goede keuze maken?
De commissie zocht naar iets dat paste bij het dorp Bant als groeiend dorp, het moest uniek zijn en onderscheidend. Ook wilde men wel iets dat als beeldmerk of zelfs logo zou kunnen uitgroeien. De naam Frans de Wit viel al snel bij de rondvraag naar ‘kunst voor de markt’. Frans de Wit had een atelier en werkte veel met basismateriaal. Niet in het atelier maar in de tuin van Frans de Wit stond het stalen beeld waar met name Gerard van Tilburg gelijk voor viel vanwege onder andere het fraaie laswerk. Het beeld was een uitwerking van de eigen creativiteit van de kunstenaar en hij was er een jaar mee bezig geweest.
Wat stelt het voor?
“Wat stelt het voor”, werd gevraagd. De kunstenaar kon daar geen antwoord op geven: “Dat bepaalt u zelf”. De heren zagen wel ’groei’ in het beeld terug. Als een stam die naar boven groeit met twee grote uitlopen, één voor ‘Binnen Bant’ en één voor ‘Buiten Bant’. Herkenbaar waren de golfjes van de zee in het beeld.
Het materiaal van het kunstwerk is cortenstaal. Cortenstaal heeft als kenmerk dat het roesteffect enkel als een schil werkt en niet dieper doorwerkt als bij normaal staal. Deze roestlaag maakt het beeld sterk want de corrosie werkt niet verder door. Het materiaal was uniek voor kunst in de Noordoostpolder.
De motivatie van de kunstenaar werkte motiverend. De heren gingen akkoord en het viertal ging vrolijk naar huis terug en kwamen een aanschafprijs van ƒ 16.640,- overeen.
De grote onthulling
Gerard van Tilburg mocht, als tijdelijk voorzitter van de feestcommissie, het nieuws rondom het beeld brengen en de opening organiseren. Het kunstwerk is onthuld tijdens het 25 jarig dorpsfeest van Bant door de heer A. D. Van der Heide, oud conservator van het museum Schokland. Hij verwoordde duidelijk wat er met het beeld werd bedoeld.
De mooiste plek van Bant werd gekozen en enkele bomen moesten wijken. Voor de plaatsing werd een boom gekapt, wat later de bevrijdingsboom van 5 mei 1955 bleek te zijn. De onderwijzer Kerkdijk wist dit ongeveer een half jaar na plaatsing te vertellen. Het was bij veel bantenaren niet bekend.
Sommige inwoners van Bant vonden en vinden het beeld niet veel meer dan een roestige paal. Anderen konden het abstracte werk wel waarderen en zagen de groei en poldermentaliteit wel in het kunstwerk terug.
Niet door iedereen gewaardeerd
Twee jaar na plaatsing is het beeld door baldadigheid vernield en bewerkt met staalborstels en met de lak bespoten. Helaas werd hierdoor de unieke roestlaag van cortonstaal onbruikbaar. Het beeld is na de beschadiging als reparatie in zijn geheel bewerkt en gelakt.
Tijdens 30 jaar Bant is een logo gemaakt van het beeld en is dit logo als sticker aan iedere bewoner gegeven. Ook op de huidige website staat het beeldmerk prominent in beeld. Daarmee is de commissie destijds geslaagd in de opdracht om een beeld te kiezen dat voor Bant als beeldmerk gebruikt kon worden.
Voor heel lang
Het beeld van Bant is en blijft abstract en daardoor kan iedereen tot ver in de toekomst zelf blijven bepalen wat hij of zij er in ziet. Hopelijk genieten we er nog heel lang van.
Door Linda Mulder – Interview met Gerard van Tilburg met foto’s van Fred Postma.
Over het beeld van Bant
Titel: Zonder titel
Kunstenaar: Frans de Wit
Plaats: Het Midden, Bant
Materiaal: Cortenstaal
Gekocht: 1975
Geplaatst: 1976
Over de kunstenaar
Frans de Wit is geboren in 1942 en overleden 22 juli 2004. “Back to basics” zou als motto bij het werk van Frans de Wit gebruikt kunnen worden. Als beeldhouwer refereert hij voortdurend aan basisvormen en -principes. Geometrische kernwaarden – vierkant, driehoek, cirkel – zijn evenzeer uitgangspunten als de tegenstellingsparen gesloten-open, horizontaal-verticaal, hol-bol, organoïde-abstract. Bron www.fransdewit.com