Gedichten in de ruimte

Museum - Museum-Nagele-004.jpg

Gedichtenroute en wisselgedicht

Nagele kent een gedichtenroute met acht gedichten sinds 2006. Zeven gedichten zijn geschreven door professionele dichters. Hun gedichten zijn speciaal gemaakt voor specifieke plekken in Nagele. Het eerste gedicht van de route wordt geschreven door een leerling van een van de basisscholen. Dit gedicht is het zogeheten wisselgedicht.
Museum Nagele houdt elke twee jaar een dichtwedstrijd waaraan alle leerlingen van de bovenbouw van de basisscholen in het dorp meedoen. Het gedicht van de winnaar wordt afgedrukt op een bord, dat twee jaar lang naast Museum Nagele aan de Ring 23 staat.
Dit poëzieproject was een van de eerste producties van de Stichting Zielslocker uit Dordrecht.

Waarom acht gedichten ?

In de jaren vijftig is het nieuwe Nagele ontworpen door architecten van ‘De Acht’ (en Opbouw), zoals Cornelis van Eesteren, Aldo van Eyck, Gerrit Rietveld en de tuinarchitecte Mien Ruys. Nagele is een van de weinige plekken waar de anno 1950 moderne architecten op grotere schaal hun ideeën konden verwezenlijken. De andere satellietdorpen rondom Emmeloord zijn gebouwd in de toen heersende stijl van architecten van de traditionele Delftse School.

1.

Route van startpunt naar 1e gedicht.
U verlaat Museum Nagele. Tegenover de uitgang ziet u, nog voor u het schoolplein van de RK-Titus Brandsmaschool opgaat, het wisselgedicht.

Kaylee Vermeer, leerling van groep 7 van basisschool Titus Brandsma in Nagele, heeft de dichtwedstrijd 2019 van Museum Nagele gewonnen.
Haar gedicht hangt nu 2 jaar lang in groot formaat op een bord naast Museum Nagele en vormt het eerste gedicht van de gedichtenroute, die sinds 2006 in Nagele te volgen is. De jongeren die voor de tweede en derde prijs in aanmerking kwamen zijn Rick Westervoorde (groep 7, Titus Brandsmaschool) en Michal Bakker (groep 8, Klimop). Het thema van de dichtwedstrijd was dit jaar ‘Wat is kunst?’ Voor mij is kunst ….

Voor de liefhebbers is het gedichtenboekje 2019, waarin alle gedichten staan met illustraties van de jongeren van de Klimop, te koop bij Museum Nagele.

Kunst is …

Van klei een standbeeld maken,
maar ook een mooie sjaal of iets
anders haken.
Breien, een lekker warme vest
Vogels in het voorjaar, het maken van
een nest.
Het borduren, schilderen of tekenen
van een schilderij
Goed en lekker koken hoort er ook bij.
Houtsnijden, bijvoorbeeld een dier.
Kunst, zorgt voor veel plezier.
Kunst zit in zoveel dingen
ook in acteren en zingen.
Kunst is …. kijk gewoon eens goed om je heen
Dan zie je dat kunst wordt gemaakt
door jou, door mij, door …… juist
iedereen!

Nagele heeft drie scholen, die allen zijn ontworpen door Van Eyck.

2.

Route van 1e gedicht naar 2e gedicht
U loopt verder over het schoolplein en vervolgt uw weg over het paadje, rechts langs de fietsenstalling.
U komt op het groene middenterrein van Nagele, waar u bij de ”t-splitsing” linksaf slaat. U loopt richting de “rotonde” van Nagele. Bij de rotonde vindt
u aan uw linkerhand het 2e gedicht.

Fietser in Flevoland

Recht zijn de vaarten
de sloten.
Recht de greppels
en wegen.
een gebogen man
op wielen
die een rondje maakt
dat niemand ziet

Klaas Bolhuis (1935)

Alle gemeenschapsgebouwen in Nagele, zoals de kerken en de scholen, zijn te vinden op het groene middenterrein. Er staat bewust geen enkele kerk centraal

3.

Route van 2e gedicht naar 3e gedicht
Op de rotonde loopt u via het paadje in de richting van de voormalige Hervormde kerk, nu van het Noorse Broederschap (oostwaarts). U houdt de Nagelervaart aan uw linkerhand en de kerk aan uw rechterhand.
U steekt de Ring over en vervolgt uw weg, de Vlashof in. U vindt het 3e gedicht na de huizenrij aan uw rechterhand.

Ooit gedacht

Hier, in het hart van Nagele land
waar een eens verzonken zee
in rietkragen gestrand
het ver voordien als prille kracht
opnieuw naar daglicht bracht,
is ooit gedacht,
aan nu gegeven,
aan Nagele
dat naar de toekomst lacht.

Gerard Beense (1946)

De huizen in de Vlashof zijn ontworpen door Rietveld. De hoven in Nagele hebben vrijwel allemaal de naam van een landbouwgewas

4.

Route van 3e gedicht naar 4e gedicht
U vervolgt uw weg en slaat rechtsaf. Voor het grasveld gaat u linksaf. Op de t-splitsing slaat u rechtsaf, waarna u linksaf het bos in loopt (over het zandpaadje). Op de t-splitsing slaat u linksaf. U vervolgt uw weg door het bos tot over het bruggetje. Daar vindt u aan uw rechterhand, voorbij de bank, het 4e gedicht.

Titel: geen
Auteur: Hein Walter (1962)

Da’s dan wel weer jammer. Toen ik hier rondfietste, was het gedicht niet daar.

Dit doorkijkje is gecreëerd, om de Nagelezen in het door bos omzoomde dorp de weidsheid van de polder te laten ervaren. U kijkt naar voormalig eiland Schokland

5.

Route van 4e gedicht naar 5e gedicht
U loopt weer terug naar het voetpaadje, en steekt deze over zodat u rechtdoor loopt met de Nagelervaart aan uw linkerhand en het bos aan uw rechterhand (u loopt over het gras). U steekt de weg over en loopt het kiezelpaadje op. De PC-basisschool de Klimop houdt u aan uw rechterhand. U volgt het paadje en bij de kruising van de voetpaden gaat u rechtdoor. U loopt nu langs het schoolplein van OBS de Ringloop. Daarna neemt u het kleine pad rechts, naar de Samen-op-Weg kerk. Bij de kerk vindt u het 5e gedicht.

Welkom

Ik roep je, voorbijganger, ik roep je:
de stralende horizon
Ik strek mijn bloeiende grassen naar je uit,
ik wuif naar je met pluimen en blaadjes en
rondzwierend stuifmeel
Van jouw voeten naar mijn verte loopt een
watertje,
helder en rimpelend
vertelt het je welke kant op,
waar je me kunt vinden

Ik ben er altijd
Ik ben overal waar het licht is
en als het donker is heb ik mijn ogen
dichtgedaan
Maar je ziet me wel.
ik omarm je
Ik leg mijn ruimte om je heen als een
mantel
ik bescherm je legen de angst.
je bent niet alleen.

Je bent onderweg.
En de weg is altijd bij je

Maria van Daalen (1950)

De kerk is een ontwerp van Bakema.

6.

Route van 5e gedicht naar 6e gedicht
U loopt langs de toren van de kerk weer richting de Ring. Daar gaat u linksaf de Ring op en loopt voor de huizenrij langs. U steekt de brug over en gaat voor de supermarkt rechtsaf. Bij de eerste straat (Zuiderachterstraat) slaat u linksaf. Daar vindt u aan uw rechterhand het 6e gedicht.

Nagele In Maartse Jas

Kaal, weids, open, vierkant
uitgesneden in plat land,
onbestaanbaar eiland, ruim
zonder schip
op de zeebodem herontdekt
winkel, sportzaal kerkgebouw als wit
wrakhout afgezet
– bewoners trekken snelle diagonalen:
de gure winter stal hun hart, zolang
voorwaarden niet vervuld zijn
kerk museum werd
winkel postkantoor
minnares
op een pijler van steen

O, hoe huiveren dunne bomen
in de lange polderwind!

Waar brandt de liefdeshaard?

Wanneer staan Nakala’s Fathers weer
als goden rond de brink?

Theo van de Vliet (1941)

7.

Route van 6e gedicht naar 7e gedicht
U vervolgt uw weg en slaat aan het einde linksaf (Zuiderpoort). Bij de eerste weg aan uw rechterhand slaat u rechtsaf, de Karwijhof in. U wandelt rechtdoor
tot aan het grasveld. Daar ziet u het 7e gedicht.

Karwijhof

Buiten dit hoekige, dit groene
ontwikkelt zich kleur en vorm
tolt de polderwind conform
het draaiboek der seizoenen
dakloos rond het strakke plein
volgt de zon haar kromme baan
speelt schaduw rondom vlak en lijn
en stuurt de melomane maan
naar wie hier wonen
een melodie van sprookjes aan
zo kan in vierkant, groen en steen
een rode, zachte warmte ontstaan
met hart en lippen overeen.

Annemieke van Rooijen (1954)

Het beplantingsplan voor Nagele is van de hand van Mien Ruys. Alle hoven in Nagele hebben een centraal groen middenterrein

8.

Route van 7e gedicht naar 8e gedicht
U houdt links aan en loopt richting de garageboxen. U loopt tussen de tuinen en de garageboxen door en komt uit op de Klamp. U slaat linksaf. Nu loopt u
terug naar de Ring. U steekt de Ring over en treft daar het 8e gedicht aan.

Polderdorp

Rechthoekig dorp, maar niet als je er bent

je wandelt over ruimtegevend groen
je weet het water dat er niet meer is
je voelt de weidse Zuiderzee van toen

De hoven lijken oden aan de oogsten
aan land dat anders opbracht dan de zee
aan zware arbeid ijverige handen
ideeën. Zo ontstond van lieverlee

een eenling in de ring rond Emmeloord
naoorlogs met onhollands platte.daken
een kunstwerk dat de polder toebehoort

Een oude vrouw beweegt haar rolstoel voort
twee poedels volgen, ieder aan een zijde.
Zij roeit over de waterloze weide.

Marieke van Leeuwen (1950)

9.

Route van 8e gedicht naar startpunt
Na het 8e gedicht blijft u het paadje over het grasveld volgen. Bij de “t-splitsing” slaat u linksaf. U loopt weer langs de RK-school terug naar Museum Nagele.
Het gebouw waarin Museum Nagele is gevestigd is de voormalige Rooms-katholieke Kerk, de St. Isidoruskerk. Deze is ontworpen door de architecten Taen en Nix.