Baby’s die veel te vroeg levenloos worden geboren vallen niet onder de regels voor begraven of cremeren.
Het gaat om baby’s die geboren worden na een zwangerschapsduur die korter was dan 24 weken. Hoewel begraven of cremeren dus wettelijk niet hoeft, hebben de ouders daar soms wel behoefte aan.
Dit monument is dus een plek om kindjes te kunnen herdenken die na een miskraam, afgebroken zwangerschap of levenloos ter wereld zijn gekomen.
Dit kan op verschillende manieren:
Een slotje te plaatsen aan een van de ringhartjes
Een naamplaatje
En er kan voor gekozen worden om het ‘sterrenkindje’ hier te begraven, zodat het een rustplaats heeft.
Wilt u hier meer over weten ? In het Theehuis bij de ingang staan ze u graag te woord
Waarom de Welpenbrug?
Als je even doorloopt naar de Meldestraat, één van de oudste straten van Emmeloord, zie je een trotse leeuw genoegzaam in het gras liggen.
Die leeuwen, er zijn er vier, waren een cadeautje van Amsterdam en hebben vele jaren in het centrum van Emmeloord gestaan. Ons eerste kunstwerk, wat waren we trots. De brug over de gracht kreeg zelfs de naam ‘De Leeuwenbrug’.
Toch is Emmeloord beestachtig omgesprongen met die leeuwen. Er is schaamteloos mee gesleept en gesleurd. Ze zijn verwaarloosd, mishandeld en lagen uitgehongerd op de gemeentewerf. Een leeuw onwaardig.
Tot het eerherstel halverwege de jaren ’60.
Nu staan twee van die roofdieren in Kraggenburg en de andere twee hier aan de Meldestraat.
De dierenmishandeling draai je niet terug, maar het is wel een goedmaker voor het ego van deze koning der dieren dat er nu zowaar een tweede brug naar hen vernoemd is.
Een uiterst gedetailleerd verslag van dit leeuwen-fokprogramma vindt u hier.
Geboren (1959) en getogen in de Noordoostpolder.
Techneut en ict’er.
Eind jaren ’90 wilde ik leren een website te maken.
Als onderwerp koos ik de Poldertoren.
Waarom ? Zomaar.
En van het één kwam het ander.
De website werd groter en door steeds opnieuw een onderwerp te willen toevoegen leerde ik vanzelf meer over de ontstaansgeschiedenis.
Dus de omgekeerde wereld.
In aanvang was ik ict-er en geen ‘student geschiedenis’.
Maar ik kreeg dóór die website een steeds bredere kennis.
Gaandeweg ging ik die ontstaansgeschiedenis omarmen.
Nu noem ik mij een ‘ambassadeur van de polder’
Ik geef als stadsgids rondleidingen door Emmeloord (link)
en ben excursieleider op Schokland en Waterloopbos.
Het geeft mij een goed gevoel dat als iemand iets wil weten over Emmeloord of de Noordoostpolder, ik hem daarbij van dienst heb kunnen zijn.
Eigenlijk het bestaansrecht van internet.
Evert de Graaff
De Deel 21-32
8302 EK Emmeloord
contact via onderstaand reactie formulier
Het beeld is gemaakt van roestvrijstalen buizen en stelt vier rechthoeken voor, zoals de Engelse naam al laat vermoeden.
De gemeente heeft dit abstracte kunstwerk gekocht in de tijd van de BKR-regeling. Dat was een rijksregeling die ervoor zorgde dat kunstenaars van een basisinkomen werden gegarandeerd. Toen die regeling weer verviel, belande veel kunstenaars in de bijstand.
Maar oordeel nou niet te snel. Geef het werk een kans. Loop er doorheen. bekijk het van een afstand. Kijk er doorheen en volg de lijnen richting de vaart. Het is een prachtig open lijnenspel die bij zonneschijn ook mooi kan schitteren.
Met de vier rechthoeken verbeeld hij noord oost zuid west, de verschillende windrichtingen vanwaar ook de bevolking in de polder is gekomen.
Boven in de top komt het bij elkaar, daar zit de verbinding, het evenwicht. Onderin, op de grond, de spanning.
Als kunst trouwens een reactie oproept, heeft het ook een doel bereikt.
U staat hier op de noordpunt van het voormalig eiland Schokland. Dat eiland is in 1859 ontruimd en prijs gegeven aan de zee. Dus het eiland was vanaf toen leeg, onbewoond en verlaten.
Echter, deze haven was te belangrijk en bleef actief. Het was bij storm een te onmisbare schuilplaats.
Dus een haven, later nog een misthoorn , een woning voor de havenmeester en natuurlijk havenlichten. Diverse modellen lichtopstanden hebben hier gestaan.
Eerst wat eenvoudige houten driepoten, later rond 1915 zo’n stalen toren. Met een carbid lamp.
In 1942 kwam dit alles midden in de drooggevallen Noordoostpolder te liggen en verloor vanaf toen alle functies.
Dit is een replica van die toren, geplaatst in 2007. ‘Opdat wij niet vergeten..’.
Mooi toch, een vuurtoren midden in het land. Logisch dat toeristen dat niet meteen snappen….
You are here on the northern tip of the former island of Schokland. That island was evacuated in 1859 and given over to the sea. So the island was empty, uninhabited and deserted from then on.
However, this port was too important and remained active. It was an indispensable shelter during storms.
So a harbour, later a fog horn, a home for the harbor master and of course harbor lights. Various models of light stands have been here.
First some simple wooden tripods, later around 1915 a steel tower. With a carbide lamp.
In 1942, all this was located in the middle of the dried-out Noordoostpolder and from then on it lost all functions.
This is a replica of that tower, placed in 2007. ‘Lest we forget…’.
Isn’t it beautiful, a lighthouse in the middle of the country. It’s logical that tourists don’t immediately understand that…
Sie befinden sich hier an der Nordspitze der ehemaligen Insel Schokland. Diese Insel wurde 1859 evakuiert und dem Meer überlassen. Daher war die Insel von da an leer, unbewohnt und verlassen.
Dieser Hafen war jedoch zu wichtig und blieb aktiv. Bei Stürmen war es ein unverzichtbarer Schutz.
Also ein Hafen, später ein Nebelhorn, ein Hafenmeisterhaus und natürlich Hafenlichter. Hier gab es verschiedene Modelle von Lichtstativen.
Zuerst einige einfache Holzstative, später um 1915 ein Stahlturm. Mit einer Karbidlampe.
Im Jahr 1942 befand sich das alles mitten im ausgetrockneten Noordoostpolder und verlor fortan jegliche Funktion.
Dies ist eine Nachbildung dieses Turms aus dem Jahr 2007. „Damit wir nicht vergessen…“.
Ist es nicht wunderschön, ein Leuchtturm mitten im Land? Es ist logisch, dass Touristen das nicht sofort verstehen…
Hier, op de noordpunt van het voormalig eiland Schokland, het buurtschap Emmeloord, stond een rooms-katholieke kerk. Die kerk is bij de ontruiming van het eiland afgebroken en in Ommen opnieuw opgebouwd.
Naast een kerk ligt vaak een kerkhof. Zo ook hier.
En dan is het niet netjes als toeristen daar onwetend op het gras gaan picknicken.
Daarom is kunstenares Annet Bult gevraagd iets moois te maken.
Een markering die ook het inklinken van het eiland toont en tevens de namen toont van veel voorkomende families op Schokland.
Klappe, Konter, Mossel ……
Mooi he, hoe de schaduw op de schelpen valt.
Here, on the northern tip of the former island of Schokland, the village of Emmeloord, stood a Roman Catholic church. That church was demolished during the evacuation of the island and rebuilt in Ommen.
There is often a cemetery next to a church. The same here.
And then it is not nice if tourists ignorantly picnic on the grass there.
That is why artist Annet Bult was asked to make something beautiful.
A marker that also shows the subsidence of the island and also shows the names of common families on Schokland.
Klappe, Konter, Mussel ……
Isn’t it beautiful how the shadow falls on the shells?
Hier, an der Nordspitze der ehemaligen Insel Schokland, stand im Dorf Emmeloord eine römisch-katholische Kirche. Diese Kirche wurde während der Evakuierung der Insel abgerissen und in Ommen wieder aufgebaut.
Neben einer Kirche befindet sich oft ein Friedhof. Dasselbe hier.
Und dann ist es nicht schön, wenn Touristen dort unwissentlich auf dem Rasen picknicken.
Deshalb wurde die Künstlerin Annet Bult gebeten, etwas Schönes zu schaffen.
Eine Markierung, die auch die Senkung der Insel anzeigt und außerdem die Namen der auf Schokland verbreiteten Familien anzeigt.
Klappe, Konter, Muschel ……
Schön oder? Wie der Schatten auf die Muscheln fällt?
Baby’s die veel te vroeg levenloos worden geboren vallen niet onder de regels voor begraven of cremeren.
Het gaat om baby’s die geboren worden na een zwangerschapsduur die korter was dan 24 weken. Hoewel begraven of cremeren dus wettelijk niet hoeft, hebben de ouders daar soms wel behoefte aan.
Dit monument is dus een plek om kindjes te kunnen herdenken die na een miskraam, afgebroken zwangerschap of levenloos ter wereld zijn gekomen.
Dit kan op verschillende manieren:
Een slotje te plaatsen aan een van de ringhartjes
Een naamplaatje
En er kan voor gekozen worden om het ‘sterrenkindje’ hier te begraven, zodat het een rustplaats heeft.
Wilt u hier meer over weten ? In het Theehuis bij de ingang staan ze u graag te woord
Dit beeldhouwwerk is in 1972 door de aannemer van het Stadskantoor Timmer B.V. aan Emmeloord geschonken. Het stond daarom ook naast het gemeentehuis.
Spelend kind staat symbool voor de jonge bevolkingsgroep in de polder die zich hier moet gaan ontwikkelen.
In 2015 is het kunstwerk naar deze plek verhuisd.
Het was een goedmakertje van de gemeente.
Achter u, waar nu het kunstwerk ‘vis‘ staat, stond het kunstwerk ‘Paardetors‘. Die heeft de gemeente ‘afgepikt’ en op de paardemarkt in het centrum geplaatst.
Het wijkplatform van De Zuidert, flink mopperend, mocht kiezen voor een nieuw kunstwerk van een lokale kunstenaar of kiezen uit de onderduikersbank, Nagels , één van de ‘Leeuwen‘ of dit ‘Spelend kind’.
Ook Nagele heeft een leeuw. Een kopie althans. Een kopie van de beroemde Noordoostpolder Leeuwen. Daar zijn er vier van. We hebben ze ooit gekregen van Amsterdam en ze stonden in Emmeloord.
Tijdens een oudejaarsavond in 1965 heeft Kraggenburg er één gepikt. Hilariteit !! De gemeente toonde zich een goed verliezer en ze mochten de leeuw houden. Ze kregen er zelfs nog één bij.
In 1976 pikte Nagele de leeuw van Kraggenburg. Het was een leuke traditie om op oudjaarsavond met grote dingen te ‘slepen’. Ook Nagele had dat dorpsgevoel. Maar hij moest terug natuurlijk. Dat was ook de bedoeling.
Snel hebben ze nog een kopie gemaakt. Beetje slordig, maar wel leuk.
Je hoort erbij.
Wilt u alles weten over de leeuwen, kijk dan hier.
Een ruw werk, rechtstreeks door Jan Koenen gehouwen uit hardsteen.
Voorzichtig doortikken met hamer en beitel.
Het duurt even, maar dan heb je ook wat.
Het wordt ook wel ‘Moeder en Kind’ genoemd. Een innige omhelzing.
Je ziet wat het is, ondanks dat er veel detail weggelaten is.
In de kunst heet dat abstraheren. De kunst van het weglaten.
Maar zolang je nog kan zien wat het is, blijft het figuratief.
Als het nergens meer op lijkt, is het abstract.
Het tegenovergestelde van abstracte kunst is figuratieve kunst.
Daar valt dit beeld duidelijk onder. Je ziet wat het is. Moeder en kind.
Dan kan iets nog impressionistisch zijn, de werkelijkheid weergevend, of expressionistisch.
In dit geval het laatste. In het expressionisme vervaagt deze band met de werkelijkheid. Wel duidelijke vormen, maar details zijn weggelaten.
Bijvoorbeeld de uitstraling van de gezichten.
Henk Visser heeft eerst een gietmal gemaakt en deze toen volgegoten met beton. Vervolgens is hij die mal net zolang gaan schudden en schokken, totdat alle luchtbelletjes eruit waren. Dan krijg je mooi glad en sterk beton. Superbeton.
Met hetzelfde procedé zijn de landbouwschuren in de Noordoostpolder gemaakt.
Daarom heten die ook ‘Schokbeton’ schuren.
Echt wel een bijzonder plekje, waar u nu staat !
De haven van Emmeloord.
Een haven midden in het landschap. Waar ter wereld vind je zoiets.
Deze haven is 1839 aangelegd. Toen lag hier het eiland Schokland nog.
En al twintig jaar later (1859) is het eiland opgegeven. Iedereen moest op last van de Koning Willem III zijn huis afbreken en zijn heil ergens anders zoeken.
Het eiland verdronk in zee. Soms wint de mens, soms de zee, zelfs van de Nederlanders.
Einde Schokland. Echter….
Het was Willem Jan Schuttevaer, de oprichter van de Schippersvereniging die succesvol pleitte voor het behoud van in ieder geval de haven.
De haven lag op een belangrijke plaats. Midden in de Zuiderzee, halfweg Amsterdam. Een mooie vluchthaven bij westerstorm.
Het mocht. Dus Schokland was verder leeg, maar deze haven bleef dienst doen. Er stond een vuurtoren en er is zelfs in 1901 weer een mooie nieuwe lichtwachterswoning gebouwd. Tien jaar later zelfs nog een misthoorngebouwtje.
En dat alles heeft dienst gedaan tot de Noordoostpolder in 1942 droog viel. Toen was het niet meer nodig.
Dus is dit Schokland? Ja ! Maar wel een beetje anders.
Een beetje ‘Laat – Schokkers’
Where in the world you’ll find something like this. A harbor surrounded by land, in the middle of the country.
It was the port of the former island Schokland.
The island was abandoned in 1859, given up to the sea. Sometimes the sea wins, even against the Dutch. But the harbor remained in use.
What happened to the sea arround here? Ask the Dutch.
We build a dike, a dam around this area. Then pumped the water out and started to live at the bottom of the sea.
The former island of Scholkand arose in this polder like a hill, a hump in the area.
We reconstructed the harber. The port of Emmeloord.
Wo auf der Welt findet man so etwas? Ein von Land umgebener Hafen mitten im Land.
Es war der Hafen der ehemaligen Insel Schokland.
Die Insel wurde 1859 verlassen und dem Meer überlassen. Manchmal siegt das Meer, sogar gegen die Holländer. Der Hafen blieb jedoch in Betrieb.
Was ist hier mit dem Meer passiert? Fragen Sie die Niederländer.
Wir bauen einen Deich, einen Damm um dieses Gebiet herum. Dann pumpten sie das Wasser ab und begannen, auf dem Meeresgrund zu leben.
Die ehemalige Insel Scholkand erhob sich in diesem Polder wie ein Hügel, ein Hügel in der Gegend.
Wir haben den Hafen rekonstruiert. Der Hafen von Emmeloord.
‘Het roest al en het wordt alleen maar mooier als het door de tijd heen roest’ zegt Karin Tuiten Lijster, de bedenkster van dit kunstwerk.
Da’s mooi gezegd voor een zandloper, het symbool van tijd, verleden, heden en toekomst: ‘door de tijd roesten’.
60 jaar Luttelgeest : 1950-2010
Het verleden is neergezet met een vissersboot op de Zuiderzee.
Het heden is verbeeld door een hand waarop het silhouet van het dorp rust.
Een boom, stevig verankerd in de polderklei staat voor de toekomst.
In de sokkel zitten stenen verwerkt van huizen uit de omgeving.
Op de grond nog wat basaltblokken zodat de zeekant, het verleden, duidelijk zichtbaar is.
En het mooie: het hele project is gedaan door de mensen uit het dorp en de omgeving.
Het beeld is gemaakt van roestvrijstalen buizen en stelt vier rechthoeken voor, zoals de Engelse naam al laat vermoeden.
De gemeente heeft dit abstracte kunstwerk gekocht in de tijd van de BKR-regeling. Dat was een rijksregeling die ervoor zorgde dat kunstenaars van een basisinkomen werden gegarandeerd. Toen die regeling weer verviel, belande veel kunstenaars in de bijstand.
Maar oordeel nou niet te snel. Geef het werk een kans. Loop er doorheen. bekijk het van een afstand. Kijk er doorheen en volg de lijnen richting de vaart. Het is een prachtig open lijnenspel die bij zonneschijn ook mooi kan schitteren.
Met de vier rechthoeken verbeeld hij noord oost zuid west, de verschillende windrichtingen vanwaar ook de bevolking in de polder is gekomen.
Boven in de top komt het bij elkaar, daar zit de verbinding, het evenwicht. Onderin, op de grond, de spanning.
Als kunst trouwens een reactie oproept, heeft het ook een doel bereikt.
In 1967 vierde de Noordoostpolder ’25 jaar droog’.
Een ongekend groots opgezet feest van vier maanden feestelijkheden. Het waren verschillende krachtmetingen tussen Emmeloord en de 10 dorpen. Een estafette en een heuse Olympiade.
Het sportiefste dorp bleek Bant te zijn.
Creil was het netste dorp en kreeg daarvoor als beloning een beeldhouwwerkje, twee steigerende paarden, vervaardigd door de dochter van de burgemeester.
Dit is overigens al het vierde QR-stickertje op het kunstwerk.
De jeugd van Creil peutert het er steeds vanaf.
De burgemeester had een prachtige naam, dhr. Panthaleon baron van Eck, zijn dochter een zo mogelijk nog fraaiere naam :
Monica van Panthaleon barones van Eck.
In tegenstelling tot die uitbundige naam is het beeldhouwwerk van alle opsmuk ontdaan. Geen voorbenen en weinig detail. Maar veel energie.
Het lijken wel Belgische trekpaarden, die een enkele boer meenam naar de polder, zoals hier in Nagele.
De oude brug zag er niet meer uit. Dus opknappen of een mooie nieuwe kopen.
De gemeenteraad koos uiteindelijk voor een prachtige nieuwe brug.
‘De Poort van Emmeloord’.
Alleen de VVD lag dwars. Veel te duur, een likje verf was genoeg.
Het ging niet door en dat de liberalen trots waren op de besparing lieten ze duidelijk weten:
‘We hebben voor u een besparing van 3 miljoen ‘overbrugd’
Toen een jaar later renovatie toch niet mogelijk bleek en weer voor de eerder gewenste vervanging werd gekozen, kwam een onaangename verassing. Het leven was al wel weer wat duurder geworden.
En ook de brug was al weer 6 ton duurder.
Het economisch tij. Vraag een aanbod. Sneu geld.
De oude brug zag er niet meer uit. Dus opknappen of een mooie nieuwe kopen.
De gemeenteraad koos uiteindelijk voor een prachtige nieuwe brug.
‘De Poort van Emmeloord’.
Alleen de VVD lag dwars. Veel te duur, een likje verf was genoeg.
Het ging niet door en dat de liberalen trots waren op de besparing lieten ze duidelijk weten:
‘We hebben voor u een besparing van 3 miljoen ‘overbrugd’
Toen een jaar later renovatie toch niet mogelijk bleek en weer voor de eerder gewenste vervanging werd gekozen, kwam een onaangename verassing. Het leven was al wel weer wat duurder geworden.
En ook de brug was al weer 6 ton duurder.
Het economisch tij. Vraag een aanbod. Sneu geld.
In Marknesse wilde men een kunstwerk op alle invalswegen van het dorp. Dus hier ook.
Een kunstwerk met een ‘polderpionier’ of iets over de ontstaansgeschiedenis van de polder waren ze nu wel zat.
Bedenk eens wat anders.
Dat is Myrthe Hilderink goed gelukt.
De jongelui van alle Polderdorpen moeten, als ze naar de middelbare school gaan, fietsen naar Emmeloord. Gemiddeld toch iedere dag zo’n 8 km heen en weer 8 km terug.
En altijd tegenwind.
Ik ook, zij Myrthe.
U ook ?
Een fundering, hier in het bos. Dat verwacht je niet.
En helemaal niet dat hier van 1953 tot 1964 een toren heeft gestaan.
Na de tweede wereldoorlog was Nederland bang dat de Russen zouden komen.
‘De koude oorlog’. Gevreesd werd dat snelle, laagvliegende Russische vliegtuigen ‘onder de radar’ en dus ongezien ons land diep zouden kunnen binnendringen, eventueel met parachutisten en ABC aanvallen. (atoom, biologische en chemische wapens)
Daarom bouwden we in Nederland een netwerk van 276 uitkijktorens en speurden gespannen de hele dag de horizon af.
In de Noordoostpolder stonden ook drie torens.
Eén in Ens, één op Urk en één hier in Emmeloord.
De torens hadden ook een codenaam. Dit was Karel 2.
Op deze plek zijn inmiddels informatiepanelen geplaatst met een toelichting van Sandra van Lochem (www.luchtwachttorens.nl)
Heeft u een foto van de toren ? U kan mij niet blijer maken.
Reageer a.u.b.
From 1953 to 1964 an air watchtower stood on this spot in the forest of Emmeloord.
It was during the Cold War years.
We feared the Russions would come.
We expected that they would fly under the radar to surprise us.
So we build these kind of watchtowers.
We build a network in the Netherlands of 276 towers.
There was also one here in Emmeloord, one in Ens and on Urk.
So just watch and listen. All day. Incredible, isn’t it?
Kunst. Maar toch een kopie. Een replica.
Hier op de Deel stonden vroeger vier granieten leeuwen.
Statig en monumentaal. Hadden we cadeau gekregen van Amsterdam.
Maar Emmeloord heeft er wat slordig mee omgesprongen.
Nu staan er twee van dat viertal aan de Meldestraat en twee in Kraggenburg.
Toen de Poldertoren en dit plein een grote opknapbeurt kreeg, wilde de bevolking graag die leeuwen weer op deze oude plek. Maar dat ging niet door. Dat wilde Kraggenburg en de Meldestraat niet.
Dus maakte een kunstenaar een mal van één van de leeuwen en heeft daar 4 nieuwe zwarte leeuwen van gemaakt. Lion Noir. Iedereen blij.
In 2013 wilde Amsterdam graag de leeuwen terug.
Onbespreekbaar natuurlijk. ‘Eens gegeven, blijft gegeven’.
“Mogen wij die mal dan even lenen ?”
En nu staan ook daar weer vier replica’s.
Het is een heel fokprogramma geworden.
These are copies, replicas. The originals, four granite lions used to stand here on De Deel.
They were a gift from Amsterdam to the New Land, the North East Polder, in the late ’40th.
But after some decades, Emmeloord handled the animals carelessly. We neglected them.
Now two of them are placed in the village Kraggenburg and the other two somewhere else in Emmeloord.
When the Poldertoren and this square got a major update, the people of Emmeloord wanted back their famous lions.
‘That will not happen’, replied Kraggenburg.
So an artist made a mold (template) of one of the lions and created 4 new black lions. Called: Lion Noir. Everybody happy.
In 2013, Amsterdam wanted back the original lions.
No chance. “Once given, remains given.”
“Can we than please borrow the mold, the template?”
And so Amsterdam now has got also four replicas.
Dit gedeelte van het Voorsterbos heeft de naam Waterloopbos gekregen omdat hier van 1951 tot 1996 het Waterloopkundig Laboratorium was gevestigd. Ze bouwden veel proefopstellingen zoals de havens van IJmuiden, Lagos, Bangkok en ook de Deltawerken.
Het laboratorium is in 1996 vertrokken en Natuurmonumenten heeft de grond verworven. Alle proefopstellingen zijn in het bos achtergebleven. De natuur mag het weer overwoekeren en terug nemen. Dat is de filosofie. Zoals de ingenieus van het laboratorium de natuur heeft gebruikt om de loop naar zijn hand te zetten, zo zal zal de natuur nu onze voetafdruk weer terugnemen en zich herstellen.
Dit grootste model, de Deltagoot, stamt uit 1980. Het is een enorme betonnen bak van 240 meter lang, 5 meter breed en 7 meter diep, bedoeld om de Oosterscheldekering te testen.
Natuurmonumenten wilde deze Deltagoot graag een nieuwe bestemming geven.
RAAAF en Atelier de Lyon kregen in 2018 de opdracht.
De Deltagoot, die indertijd boven het maaiveld was gebouwd en daarna weggewerkt in een grote zandheuvel, werd weer uitgegraven. Daarna is er een slotgracht uitgegraven zodat de bak prachtig spiegelt in het water.
Een lange betonnen bak zou wel erg saai zijn. Daarom werden er in verschillende formaten betonnen platen uit de 80 cm dikke wanden gezaagd. Die platen werden vervolgens een kwartslag gedraaid en onder verschillende hoeken gekanteld en als hellend vlak weer in de wanden gelegd.
De ritmisch gekantelde platen lijken bijna op golven die langzaam voortrollen in de richting van de kust. De ontwerpers omschrijven het kunstwerk als “een eerbetoon aan de majestueuze en schijnbaar onverwoestbare kracht van de Nederlandse Deltawerken”
En de ontwerpers hopen dat de hele bak opnieuw begroeid wordt met algen en mossen.
What is it you’re looking at. It’s an artwork. And quit a huge artwork, a landmark. What does it represent? I will explain.
In this area, during the nineteen fifties and sixties hydraulic engineers tested major water management projects, without the aid of a computer, but just by simulating the reality.
The Delta Works were tested here, as well as eg. the ports of Rotterdam, Lagos, Istanbul and Bangkok.
Due to the computer in the 80th and 90th , this research laboratory has left this place in 1996.
Their hydrological models remained in the forest. Nature can overgrow it and will take it back. That’s the philosophy. So that’s why you’ll find wave machines in the water, here in the Waterloopbos woods.
Some models where demolished, like the 233 meter long wave gutter, the so-called Deltagoot.
This famous ‘Delta Gutter’ has been transformed. The artists Ronald Rietveld and Erick de Lyon cut huge concrete panels of different heights from the 250 meter Delta Gutter, turning them 90 degrees. The result is a magical experience in a labyrinthine environment. Stand amazed at the way light and dark interact and enjoy the beautiful views of surrounding nature. Deltawerk// is an ode to the past and the great engineering work that was done here.
Dieser Teil des Voorsterbos wird Waterloopbos genannt, weil sich hier von 1951 bis 1996 das Waterloopkundig-Labor befand. Sie bauten viele Testanlagen wie die Häfen von IJmuiden, Lagos, Bangkok und auch die Deltawerke.
Das Labor verließ das Unternehmen 1996 und Natuurmonumenten erwarb das Grundstück. Alle Testaufbauten wurden im Wald belassen. Die Natur könnte es erneut überwuchern und sich zurückerobern. Das ist die Philosophie. So wie der Geniale im Labor die Natur nutzte, um den Kurs nach seinem Willen zu lenken, wird die Natur nun unseren Fußabdruck zurückerobern und sich selbst wiederherstellen.
Dieses größte Modell, der Delta Flume, stammt aus dem Jahr 1980. Es handelt sich um einen riesigen Betontank mit einer Länge von 240 Metern, einer Breite von 5 Metern und einer Tiefe von 7 Metern, der zum Testen der Oosterscheldekering gedacht ist.
Natuurmonumenten wollte diesem Delta-Gerinne einen neuen Zweck geben.
RAAAF und Atelier de Lyon erhielten 2018 den Zuschlag.
Der Delta Flume, der über dem Boden errichtet und dann in einem großen Sandhügel verborgen wurde, wurde erneut ausgegraben. Anschließend wurde ein Wassergraben ausgehoben, damit sich der Tank schön im Wasser spiegelt.
Ein langer Betonkasten wäre sehr langweilig. Deshalb wurden aus den 80 cm dicken Wänden Betonplatten in unterschiedlichen Größen geschnitten. Diese Platten wurden dann um eine Vierteldrehung gedreht und in verschiedenen Winkeln geneigt und als schiefe Ebene wieder in die Wände eingesetzt.
Die rhythmisch geneigten Platten ähneln fast Wellen, die langsam auf die Küste zurollen. Die Designer beschreiben das Kunstwerk als „eine Hommage an die majestätische und scheinbar unzerstörbare Kraft der niederländischen Deltawerke“.
Und die Designer hoffen, dass das gesamte Becken mit Algen und Moosen nachgewachsen wird.
U staat hier op het Harmen Visserplein. Dit plein is vernoemd naar de verzetsheld Harmen Visser, een politieagent uit Vollenhove die tijdens de tweede wereldoorlog wrang genoeg één dag voor de bevrijding van de Noordoostpolder is gesneuveld.
Toelichting: De Noordoostpolder is tijdens de Tweede Wereldoorlog aangelegd en in cultuur gebracht. De Duitse bezetter vond het een interessant project en gedoogden de werkzaamheden. Polderwerkers hoefde niet te werken in de Duitse oorlogsindustrie. Het animo werd daardoor zo groot, dat de Noord Oost Polder (N.O.P.) ook wel het Nederlands Onderduikers Paradijs werd genoemd.
Onderduikersbank
Op 5 mei 1965 is een reünie van onderduikers gehouden.
Toen er geld van de organisatie van die dag overbleef, is dit bankje gerealiseerd.
Wat stelt het voor:
Je ziet een ‘Duitse’ adelaar die zich verheft boven een inééngekrompen mens, een verwijzing naar verdrukking en verzet.
De golven en de vis maken de verbinding met de voormalige Zuiderzee.
Zo’n opengewerkt decoratieve voorstelling noemen we een ajour reliëf.
Plaquette Veteranendag
Naast het bankje ziet u de plaquette Veteranendag. De Veteranendag wordt altijd op de laatste zaterdag van juni gevierd. Alleen in 2014, 70 jaar na de november-razzia 1944 in de Noordoostpolder, was hij uitgesteld tot 15 november.
Plaquette overdracht Noordoostelijke Polder
17 april 1945 was voor de Noordoostpolder de dag van de bevrijding.
Albert Knipmeijer, als Commandant der binnenlandse strijdkrachten. droeg het gezag over aan landdrost Smeding. Toen Noordoostpolder nog geen gemeente was, hadden we geen burgemeester maar een landdrost. Het vond plaats voor het tijdelijke raadhuis op het enige plein dat Emmeloord toen had, daar waar u nu staat. Het plein kreeg de naam Knipmeijerplein.
Een half jaar later kwam Knipmeijer erop terug. Hij was -nederig en bescheiden- van mening dat de eer moest gaan naar een groter verzetsman, Harmen Visser. Aldus geschiedde.
The memorial monument: People in hiding bench
Designed by Wim Doorschodt in 1967
The North East Polder was made and cultivated during the Second World War.
The German occupiers where interested in this project and tolerated the work.
Polder workers where dismissed to work in the German war industry (the Arbeitseinsatz).
The enthusiasm to work in the polder became that great that the Noord Oost Polder (NOP) was also called Dutch Hiding Paradise. (in Dutch language also N.O.P.)
A reunion of the former ‘people in hiding’ was held on May 5th 1965.
After some money was left, this work could be realized.
The bench was designed by Wim van Doorschodt from Giethoorn.
What does it represent.
You see a ‘German’ eagle that rises above a shrunken human, a reference to oppression and resistance.
The waves and the fish makes the connection with the former Zuiderzee.
The bench was made in 1967, has been on several places in the Polder, but has this prominent place in front of the town hall since 1997.
Een fundering, hier in het bos. Dat verwacht je niet.
En helemaal niet dat hier van 1953 tot 1964 een toren heeft gestaan.
Na de tweede wereldoorlog was Nederland bang dat de Russen zouden komen.
‘De koude oorlog’. Gevreesd werd dat snelle, laagvliegende Russische vliegtuigen ‘onder de radar’ en dus ongezien ons land diep zouden kunnen binnendringen, eventueel met parachutisten en ABC aanvallen. (atoom, biologische en chemische wapens)
Daarom bouwden we in Nederland een netwerk van 276 uitkijktorens en speurden gespannen de hele dag de horizon af.
In de Noordoostpolder stonden ook drie torens.
Eén in Ens, één op Urk en één hier in Emmeloord.
De torens hadden ook een codenaam. Dit was Karel 2.
Op deze plek zijn inmiddels informatiepanelen geplaatst met een toelichting van Sandra van Lochem (www.luchtwachttorens.nl)
Heeft u een foto van de toren ? U kan mij niet blijer maken.
Reageer a.u.b.
From 1953 to 1964 an air watchtower stood on this spot in the forest of Emmeloord.
It was during the Cold War years.
We feared the Russions would come.
We expected that they would fly under the radar to surprise us.
So we build these kind of watchtowers.
We build a network in the Netherlands of 276 towers.
There was also one here in Emmeloord, one in Ens and on Urk.
So just watch and listen. All day. Incredible, isn’t it?
Social Sofas. Zo heten dit soort bankjes. Dat begon in Tilburg. Karin Bruers wilde met dit soort bènkskes de strijd aangaan tegen de sociale verkilling in een woonwijk. Het moet de buurt weer leefbaar maken en mensen met elkaar in contact brengen.
Het idee is simpel. Je koopt een kale, blanco bank en met de buurt, de club of vereniging versier je hem met duizenden mozaieksteentjes. Je kiest zelf een thema.
Het werd een succes. Ze zijn over heel Nederland uitgewaaierd, inmiddels meer dan 1000 stuks. In Emmeloord staan er 5, in de Noordoostpolder inmiddels 15 stuks.
Deze sofa is gemaakt door de leden van de Soroptimistclub en het Vrouwencentrum.
Hun thema: Orange the World, dat is de internationale campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes.
De onthulling was op 25 november, de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen.
Ga lekker zitten. Misschien komt er iemand naast je zitten. Heb je meteen een gespreksonderwerp.
Dit beeld is een cadeautje van het bedrijf Van Egteren uit Hasselt, die in de Noordoostpolder wel 2000 Vaneg-woningen mocht bouwen.
De kunstenaar is er ongeveer twee maanden mee bezig geweest en, zoals hij zelf zegt: “het stelt helemaal niets voor”.
Waarom hij het speelse beeld de naam ’t Koninkje heeft gegeven?
“Och, dat kwam omdat een vroeger buurmeisje van mij in Emmeloord het ding zo noemde. En zo is het gebleven.”
Wat is het, wat stelt het voor en hoe is het hier gekomen.
Het is een wandplastiek, geboetseerd van chamotte, dat is een gebakken product van klei wat daarna bij hoge temperatuur is geglazuurd.
De kunstenaar heet Joop Puntman en hij heeft het laten bakken bij het Limburgse pottebakkersbedrijf ‘Het Ambacht’ in Haalderen.
Het is weer een typisch Noordoostpolder-drooglegging tafereeltje.
Een man staat met zijn hoge laarzen in de nieuwe poldergrond.
In zijn ene hand trekt hij een visnet omhoog, in zijn andere hand toont hij het koren van het land.
Golven, vissen, een vogel en een schip maken het verhaaltje weer rond: eens zee, nu land.
In 1971, niet lang na de officiële opening van dit bejaardenhuis, ontstond brand.
De bewoners werden ‘s morgens vroeg geëvacueerd. De schade bleef gelukkig beperkt tot de recreatieruimtes op de benedenverdieping, maar voor veel medewerkers en bewoners was het vooral een traumatische ervaring.
De Vereniging van de winkelstraat ‘De Lange Nering’ heeft hun bij de heropening van dit bejaardenhuis dit kunstwerk aangeboden.
Bernard Geurtzen van de was voorzitter van de vereniging.
Geurtzen was een groot liefhebber van de kunst van Joop Puntman. Er hangt nog zo’n kunstwerk in de winkelstraat.
Wilt u hier meer over weten, neem dan een kijkje op de website www.emmeloord.info
Toen de Noordoostpolder in 1942 drooggevallen was, trof men diverse vergane schepen op de voormalige zeebodem. Het houten schip was meestal weggerot maar het anker was nog intact.
Dit anker heeft altijd naast het hotel ’t Voorhuys gestaan. Veel toeristen gingen er mee op de foto. Een hotel dat verankerd was aan de zeebodem, echt iets voor de Noordoostpolder.
Maar omdat het hotel aan alle kanten is uitgebouwd, was er geen plek meer voor het anker. Dus nu staat het hier.
En da’s ook niet helemaal toevallig. Vroeger stonden hier vijf portiekflats.
De Ketting, De Boei, Het Anker, De Tros en De Meerpaal.
Tsja, we vinden het leuk dat zoiets terug komt. In staatnamen, in kunstwerken…..
Als je weinig geschiedenis hebt, moet we het zelf maken.
Toch ?
Een vuurtoren midden in het land, dat vraagt om uitleg.
Zo’n 80 jaar geleden zou u hier tot uw kruintje in het water hebben gestaan. Nog geen Noordoostpolder.
Het stadje Blokzijl lag drie kilometer verderop, direct aan de Zuiderzee.
De toegang tot de haven van Blokzijl dreigde nog weleens te verstoppen. Om deze verzanding tegen te gaan, is er een lange strekdam aangelegd, de open zee in, richting Zuid-West.
Dat zou het dichtslibben van de haven voorkomen.
Aan het eind van de bijna drie kilometer lange strekdam is in 1907 een vuurtorentje of ‘lichtopstand’ gebouwd. De benzinelamp, later vervangen door een gaslamp, werd iedere avond aangestoken en ’s ochtends weer gedoofd.
Toen de Noordoostpolder droog viel, verloor deze aanvaar-route voor Blokzijl natuurlijk zijn functie en is de hele boel opgeblazen.
De lange strekdam is weer afgegraven en de basaltblokken zijn hergebruikt.
Spijt natuurlijk. De hang naar geschiedenis komt altijd achteraf. (!)
Daarom is in 2008 deze fraaie exacte replica gebouwd, op precies dezelfde locatie.
Mooi toch ?! Waar ter wereld zie je dat mensen midden in het land een vuurtoren bouwen.
Er is geen straat in Emmeloord die zoveel nostalgische gevoelens oproept bij de bevolking als deze Lange Nering.
En dat snap ik ook wel. Het is nogal veranderd hier.
Vroeger reed je hier met de auto door de straat. Beide richtingen. Parkeren voor de deur. Niet meer voor te stellen he.
Toch werden de grote inkopen nog lang in Kampen of Zwolle gedaan.
In 1972 is een grote slag gemaakt. Verkeersvrij en modern.
Maar in 2010 was het al weer achterhaald. Dus opnieuw ging de straat op de schop. Grondig. De grote kar-trekkers waren Hans Schipper en Hans Beekman. Precies. Hans en Hans.
Wat is het mooi nu hè ?
Alleen als je omhoog kijkt, zie je nog wat van die oude stijl.
Kijk eens naar de gevels.
Of zo’n piepklein balkonnetje boven de slager.
Gekke naam ? Lange Nering
‘Je zet de tering naar de nering’.
Dat betekend dat je de uitgaven (vertering) afstemt op wat je verdient met je winkel (nering)
De dijk rond de Noordoostpolder bestaat uit twee delen.
Het deel van Lemmer tot Urk en het deel van Urk tot Vollenhove.
Tegenover u, bovenop de dijk staat het sluitgatmonument. Op deze plek is de Noordoostpolder definitief afgesloten en kon het droogpompen beginnen. 13 december 1940
In 1942 was de polder droog wat uiteindelijk in 1986 uitvloeide tot de Provincie Flevoland.
Tien jaar later werd het 10-jarig bestaan van de provincie Flevoland gevierd. Een onderdeel van die viering was het project ‘Dijkwacht’.
Op de 4 kritieke plaatsen waar de dijken van Flevoland werden gesloten, werd een steen geplaatst. Dus op de plaatsen waar de dijken werden gedicht, werden ze in 1996 nog eens opnieuw ‘gedicht‘ met woorden van Nederlandse dichters.
De steen hier toont een gedicht van Remco Campert.
water sluit ik land ontsluit ik hemel omsluit me
De andere sluitsteen vind u op de dijk tussen Urk en Lemmer.
De stenen 3 en 4 staan in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland.
In de Noordoostpolder is naar ieder dorp een vaart aangelegd.
Die vaarten waren bedoeld voor de waterhuishouding en voor het transport over water van suikerbieten, graan en aardappels.
Boeren vervoerden de oogst met trekker en wagen naar de loswal.
De volle kar werd eerst gewogen op de weegbrug die u een eindje verderop ziet.
Vervolgens werd de wagen achteruitrijdend de brug op gereden en gelost in een binnenvaartschip.
Daarna werd de lege kar opnieuw gewogen zodat ‘de tarra” bekend was.
Ieder dorp lag aan een vaart en had een loswal. Alleen in Kraggenburg kwam de vaart niet tot in het dorp, maar tot de overkant van de weg.
Er zijn nog bietenbruggen in Emmeloord, Ramspol, Marknesse en Kraggenburg.
De bruggen in Creil, Rutten, Luttelgeest en de Zuiderkade in Emmeloord zijn verdwenen.
Omdat het binnenvaartschip in de vaart moest kunnen keren, zag je nabij de loswal ook vaak een zwaaikom.
De kar achteruitrijdend de smalle en glibberige brug op sturen vergde een zekere bekwaamheid.
Ging het mis ? Dan ging je ‘de bietenbrug op !’
Dit zijn vijf ruimtelijke geometrische vormen. Dat zijn vormen, die je met behulp van passer en liniaal kunt construeren. Drie dimensionaal,
Het is gemaakt van RVS en is geglasparelstraald voor een matte uitstraling.
U zou het eigenlijk in de avond moeten bekijken. Het kunstwerk is namelijk van binnen uit verlicht. Ledverlichting, door de computer aangestuurd. Het kleurbeeld wisselt permanent.
Herman Kuijer heeft het kunstwerk geen naam gegeven. Dat laat hij liever over aan de bevolking.
Kuijer: “Kunst moet leven; daar moet over gepraat worden. Mensen kunnen een eigen invulling geven aan het object. Een naam komt vanzelf wel.”
Ook Nagele mocht van het cultuurfonds A.D. van Eck een kunstwerk kiezen. Het eerste ontwerp, grote keien op stalen zuilen werd afgeblazen. Die keien moesten uit Scandinavië komen en zou veel te duur worden. Toen dat in de krant stond, werden de grote keien uit alle hoeken van het land aangeboden.
Architect Dhr. Groen van Publieke Werken Noordoostpolder en tevens bestuurslid van het cultuurfonds heeft toen dit ontwerp gemaakt
Het is de verbinding oud en nieuw. Een moderne tafel, plat en van beton met daarop en omheen zwerfkeien.
Veel zwerfkeien die tijdens de ijstijd vanuit Scandinavië naar het zuiden zijn geschoven, kwamen bij de drooglegging van de polder opnieuw aan de oppervlakte. Maar dus ook op veel andere plaatsen.
Hier op de muur van het gemeentehuis staat aangegeven hoe hoog het water komt te staan als de dijk doorbreekt.
Ongeveer twee meter boven uw hoofd.
Dat is Het Normaal Amsterdams Peil.
Zo’n bordje maakt duidelijk hoe afhankelijk zijn van de dijken rond de Noordoostpolder.
En die twee meter lijkt wel mee te vallen.
Maar waarom zou de dijk op een rustige doordeweekse dag bezwijken? Dat gebeurt natuurlijk niet zomaar.
Die kans is groter als er een combinatie optreed van stormvloed en springtij.
Stormvloed krijg je bij een langdurige noordwester storm.
En springvloed heeft te maken met de zon- en maanstand.
Ook bij de grote watersnoodramp van Zeeland in 1953 waren die twee factoren aan de hand.
En als het dan mis gaat, als alles dus tegen zit… ?
Ja, dan staan we zo’n acht meter onder water.
Een fundering, hier in het bos. Dat verwacht je niet.
En helemaal niet dat hier van 1953 tot 1964 een toren heeft gestaan.
Na de tweede wereldoorlog was Nederland bang dat de Russen zouden komen.
‘De koude oorlog’. Gevreesd werd dat snelle, laagvliegende Russische vliegtuigen ‘onder de radar’ en dus ongezien ons land diep zouden kunnen binnendringen, eventueel met parachutisten en ABC aanvallen. (atoom, biologische en chemische wapens)
Daarom bouwden we in Nederland een netwerk van 276 uitkijktorens en speurden gespannen de hele dag de horizon af.
In de Noordoostpolder stonden ook drie torens.
Eén in Ens, één op Urk en één hier in Emmeloord.
De torens hadden ook een codenaam. Dit was Karel 2.
U staat hier op de noordpunt van het voormalig eiland Schokland.
Dat eiland is in 1859 ontruimd en prijs gegeven aan de zee. Dus het eiland was vanaf toen leeg, verlaten en onbewoond.
Echter, deze haven was te belangrijk, dus werd vrij snel daarna toch weer actief. En daarom bleven een aantal rijksambtenaren met hun gezin hier op het eiland wonen.
In 1901 werd weer een woning voor de lichtwachter gebouwd.
Harm Smit was tweede havenmeester maar hij was nog veel meer.
Hij bediende de misthoorn.
Er werd hier vis overgeslagen.
Harm Smit was de directeur en de boekhouder van die visafslag.
Schokland kreeg in 1908 een telefoonverbinding.
Harm Smit werd rijkstelegraafkantoorhouder der PTT.
Een winkeltje. Gerund door Harm Smit en zijn vrouw.
Het postkantoor ? Inderdaad.
Onenigheid ? Harm Smit was ‘onbezoldigd rijksveldwachter’.
Er moest havengeld betaald worden en het innen viel niet altijd mee. Gierige schippers meerden hun schip soms net buiten de haven af aan de palen. Maar Harm Smit kwam in een sloepje hun kant op. Betaald moest er worden!
Als de zee bevroren was, bleven de schepen hier soms voor langere tijd wachten. Blij met het winkeltje van Harm Smit. Hij hield de kosten bij.
Harm Smit heeft zijn hele leven op Schokland gewoond. ‘De laatste koning van Emmeloord’ zoals hij door de vissers werd genoemd.
Hij verliet Emmeloord toen de Noordoostpolder droog viel en Schokland geen eiland maar was, maar slechts een lastige heuvel in die nieuwe platte polder.
Na zijn vertrek is hij hier nooit meer geweest. Hij wilde zich Schokland herinneren als eiland. Hij overleed in 1950 en vond met zijn vrouw zijn laatste rustplaats in Kampen. Toen hun graf werd geruimd is de steen op verzoek van de nabestaanden hier in de tuin van de lichtwachterswoning geplaatst.
Harm Smit is waar hij altijd wezen wilde, op Schokland.
You are here on the northern tip of the former island of Schokland.
That island was evacuated in 1859 and given over to the sea. So the island was empty, deserted and uninhabited from then on.
However, this port was too important, so it became active again soon afterwards. And that is why a number of government officials continued to live here on the island with their families.
In 1901, another house for the light keeper was built.
Harm Smit was second harbor master, but he was much more.
He operated the foghorn.
Fish were skipped here.
Harm Smit was the director and accountant of that fish auction.
Schokland received a telephone connection in 1908.
Harm Smit became government telegraph office manager of the PTT.
A shop. Run by Harm Smit and his wife.
The post office ? Indeed.
Disagreement? Harm Smit was an ‘unpaid national police officer’.
Port fees had to be paid and collection was not always easy. Greedy skippers sometimes moored their ships at the pilings just outside the harbour. But Harm Smit came towards them in a dinghy. Payment had to be made!
When the sea was frozen, the ships sometimes waited here for a long time. Happy with Harm Smit’s shop. He kept track of the costs.
Harm Smit has lived on Schokland all his life. ‘The last king of Emmeloord’ as he was called by the fishermen.
He left Emmeloord when the Noordoostpolder dried up and Schokland was not an island, but only an awkward hill in that new flat polder.
After he left he never came here again. He wanted to remember Schokland as an island. He died in 1950 and found his final resting place in Kampen with his wife. When their grave was cleared, the stone was placed in the garden of the light keeper’s house at the request of the relatives.
Harm Smit is where he always wanted to be, on Schokland.
Sie befinden sich hier an der Nordspitze der ehemaligen Insel Schokland.
Diese Insel wurde 1859 evakuiert und dem Meer überlassen. Daher war die Insel von da an leer, verlassen und unbewohnt.
Allerdings war dieser Hafen zu wichtig, sodass er bald darauf wieder aktiv wurde. Und deshalb lebten weiterhin zahlreiche Regierungsbeamte mit ihren Familien hier auf der Insel.
Im Jahr 1901 wurde ein weiteres Haus für den Leuchtturmwärter gebaut.
Harm Smit war zweiter Hafenmeister, aber er war noch viel mehr.
Er bediente das Nebelhorn.
Auf Fisch wurde hier verzichtet.
Harm Smit war der Direktor und Buchhalter dieser Fischauktion.
Schokland erhielt 1908 einen Telefonanschluss.
Harm Smit wurde Leiter des staatlichen Telegraphenbüros der PTT.
Ein Geschäft. Geführt von Harm Smit und seiner Frau.
Das Postamt ? In der Tat.
Uneinigkeit? Harm Smit war ein „unbezahlter nationaler Polizist“.
Es mussten Hafengebühren bezahlt werden und die Einziehung war nicht immer einfach. Gierige Kapitäne machten ihre Schiffe manchmal an den Pfählen direkt vor dem Hafen fest. Doch Harm Smit kam ihnen in einem Beiboot entgegen. Es musste bezahlt werden!
Wenn das Meer zugefroren war, warteten die Schiffe hier manchmal lange. Zufrieden mit Harm Smits Shop. Er behielt die Kosten im Auge.
Harm Smit hat sein ganzes Leben auf Schokland gelebt. „Der letzte König von Emmeloord“, wie ihn die Fischer nannten.
Er verließ Emmeloord, als der Noordoostpolder austrocknete und Schokland keine Insel, sondern nur ein unbeholfener Hügel in diesem neuen flachen Polder war.
Nach seiner Abreise kam er nie wieder hierher. Er wollte Schokland als eine Insel in Erinnerung behalten. Er starb 1950 und fand mit seiner Frau seine letzte Ruhestätte in Kampen. Als ihr Grab geräumt war, wurde der Stein auf Wunsch der Angehörigen im Garten des Leuchtturmwärterhauses platziert.
Harm Smit ist dort, wo er immer sein wollte: auf Schokland.
U staat hier op de noordpunt van het voormalig eiland Schokland. Dat eiland is in 1859 ontruimd en prijs gegeven aan de zee. Dus het eiland was vanaf toen leeg, onbewoond en verlaten.
Echter, deze haven was te belangrijk en bleef actief. Het was bij storm een te onmisbare schuilplaats.
Dus een haven, later nog een misthoorn , een woning voor de havenmeester en natuurlijk havenlichten. Diverse modellen lichtopstanden hebben hier gestaan.
Eerst wat eenvoudige houten driepoten, later rond 1915 zo’n stalen toren. Met een carbid lamp.
In 1942 kwam dit alles midden in de drooggevallen Noordoostpolder te liggen en verloor vanaf toen alle functies.
Dit is een replica van die toren, geplaatst in 2007. ‘Opdat wij niet vergeten..’.
Mooi toch, een vuurtoren midden in het land. Logisch dat toeristen dat niet meteen snappen….
You are here on the northern tip of the former island of Schokland. That island was evacuated in 1859 and given over to the sea. So the island was empty, uninhabited and deserted from then on.
However, this port was too important and remained active. It was an indispensable shelter during storms.
So a harbour, later a fog horn, a home for the harbor master and of course harbor lights. Various models of light stands have been here.
First some simple wooden tripods, later around 1915 a steel tower. With a carbide lamp.
In 1942, all this was located in the middle of the dried-out Noordoostpolder and from then on it lost all functions.
This is a replica of that tower, placed in 2007. ‘Lest we forget…’.
Isn’t it beautiful, a lighthouse in the middle of the country. It’s logical that tourists don’t immediately understand that…
Sie befinden sich hier an der Nordspitze der ehemaligen Insel Schokland. Diese Insel wurde 1859 evakuiert und dem Meer überlassen. Daher war die Insel von da an leer, unbewohnt und verlassen.
Dieser Hafen war jedoch zu wichtig und blieb aktiv. Bei Stürmen war es ein unverzichtbarer Schutz.
Also ein Hafen, später ein Nebelhorn, ein Hafenmeisterhaus und natürlich Hafenlichter. Hier gab es verschiedene Modelle von Lichtstativen.
Zuerst einige einfache Holzstative, später um 1915 ein Stahlturm. Mit einer Karbidlampe.
Im Jahr 1942 befand sich das alles mitten im ausgetrockneten Noordoostpolder und verlor fortan jegliche Funktion.
Dies ist eine Nachbildung dieses Turms aus dem Jahr 2007. „Damit wir nicht vergessen…“.
Ist es nicht wunderschön, ein Leuchtturm mitten im Land? Es ist logisch, dass Touristen das nicht sofort verstehen…
Zo heet dit kustwerk. Een landschapskunstwerk. Daar hebben we in Flevoland zo’n negen stuks van.
Pier en Horizon, van Paul Kort. De pier is tijdens de storm begin 2022 kapotgewaaid. En de gemeente is er klaar mee. Geen geld meer aan besteden. Helaas, pindakaas. Gelukkig is de horizon niet weggewaaid.
Wat zie je. Je ziet vijftien vlotten in het water drijven, die ieder met een touw vastgebonden zijn aan een paal. Ze drijven mooi met de wind mee. Allemaal de zelfde kant op.
Achter u staat een webcam. Die neemt iedere ochtend een foto van het moment dat de zon precies in één lijn staat met de pier. En dan krijg je na een jaar een mooi filmpje.
Waarom die vlotten. Dat zijn kraggen. Geïnspireerd door Oud Kraggenburg. Ik zal het u uitleggen.
Kampen lag vroeger mooi aan de Zuiderzee en deed goede handel. Dat wilde Zwolle ook graag, maar zij waren voor de schepen slecht bereikbaar via het Zwarte Water. De Zwollenaren bouwden daarom een lange pier de Zuiderzee in, om de scheepvaart te begeleiden. En op het eindpunt van die strekdam kwam een eilandje met een vuurtoren.
Zo’n eilandje maakten ze van kraggen. Dat is een bundel bij elkaar gebonden takken en wortelstokken. Daarvan gooide ze er net zoveel van op het water, tot je erop kon staan. De scheepsjongen sprong er bovenop en riep: hier ga ik wonen. Hier bouw ik mijn burcht. Mijn Kraggenburg(t)
Oud Kraggenburg dus.
Het huidige Kraggenburg is er naar vernoemd.
Die oude vuurtoren is er nog steeds. Een eindje verderop. Nu middenin de Noordoostpolder.
Dit gedeelte van het Voorsterbos heeft de naam Waterloopbos gekregen omdat hier van 1951 tot 1996 het Waterloopkundig Laboratorium was gevestigd. Ze bouwden veel proefopstellingen zoals de havens van IJmuiden, Lagos, Bangkok en de Deltawerken.
Het laboratorium is in 1996 vertrokken en Natuurmonumenten heeft de grond verworven. Alle proefopstellingen waren in het bos brutaalweg achtergelaten. De natuur mag het weer overwoekeren en terug nemen. Zoals de ingenieus de natuur hebben gebruikt om de loop naar hun hand te zetten, zo zal zal de natuur nu onze voetafdruk weer terugnemen en zich herstellen. Dat is de filosofie.
Toch wil Natuurmonumenten een paar opstellingen weel in oude glorie herstellen, zoals hier de Maasvlakte, bij Rotterdam.
Hier werd in de jaren 70 onderzoek gedaan naar de koelwatervijver van een destijds nog aan te leggen elektriciteitscentrale. Een kolencentrale trouwens. Die zou nu ongeveer gesloopt moeten zijn, maar door de oorlog in Oekraïne blijft hij nu toch nog even open.
Maar inderdaad, hier was te zien dat er aanzienlijke wervelingen ontstonden. En daarom werd besloten de bekleding van de echte koelwatervijver, het stortebed veel zwaarder uit te voeren dan vooraf gedacht.
Het leek hier in het bos een beetje op spelen met water en bootjes, maar die jongens waren toch wel goed bezig En zonder computers! Maar met stropdassen. Ingenieurs he.
An institute for applied research in the field of water and subsurface was located in this part of the forest from 1951 to 1996. They built many test setups such as the ports of IJmuiden, Lagos, Bangkok and the Delta Works. The laboratory left in 1996. The Society for the Preservation of Nature acquired this part. All test setups had been brutally left behind in the woods. Nature may overgrow it and take it back. Just as the engineers used nature to bend the barrel to their will, nature will now take back our footprint and restore itself. That’s the philosophy. Nevertheless, the Society on Nature wants to restore a few installations to their former glory, such as this one, the Maasvlakte, near Rotterdam. In the 70th, research was carried out here. It was about the cooling water pond of a coal-fired power station that had to be built near Rotterdam. It should have been powerd off by now, but due to the war in Ukraine, it will remain open for a while. It looked a bit like playing around with water and boats here in the woods, but those boys were doing well. And without computers! But with nice ties. Engineers, aren’t they
Dieser Teil des Voorsterbos erhielt den Namen Waterloopbos, weil sich hier von 1951 bis 1996 das Waterloopkundig-Labor befand. Sie bauten viele Testanlagen wie die Häfen von IJmuiden, Lagos, Bangkok und die Deltawerke.
Das Labor verließ das Unternehmen 1996 und Natuurmonumenten erwarb das Grundstück. Sämtliche Testaufbauten wurden grob im Wald zurückgelassen. Die Natur könnte es erneut überwuchern und sich zurückerobern. So wie die Genialen die Natur nutzten, um den Kurs ihrem Willen zu beugen, wird die Natur nun unseren Fußabdruck zurückerobern und sich selbst wiederherstellen. Das ist die Philosophie.
Dennoch möchte Natuurmonumenten einigen Exponaten ihren früheren Glanz zurückgeben, wie zum Beispiel der Maasvlakte in der Nähe von Rotterdam.
In den 1970er Jahren wurde hier der Kühlwasserteich eines noch zu errichtenden Kraftwerks erforscht. Übrigens ein Kohlekraftwerk. Eigentlich hätte es inzwischen abgerissen werden sollen, aber aufgrund des Krieges in der Ukraine bleibt es noch eine Weile geöffnet.
Aber tatsächlich konnte man hier sehen, dass erhebliche Wirbel entstanden. Und deshalb wurde beschlossen, die Auskleidung des eigentlichen Kühlwasserteichs, des Kippbetts, viel schwerer zu machen als bisher angenommen.
Es war ein bisschen so, als würde man hier im Wald mit Wasser und Booten spielen, aber den Jungs ging es gut und sie hatten keine Computer! Aber mit Krawatten. Ingenieure, hm.
17 april 1945. Ook de Noordoostpolder was bevrijd. De oprukkende geallieerden lieten de Noordoostpolder links liggen. Er waren hier toch geen Duitsers.
Een jaar later werd een kastanjeboom geplant door onze beroemde eerste huisarts, Dr. Jansen. Het ziekenhuis is later naar hem vernoemd. Vrijwel alle Emmeloorders waren daarbij aanwezig. Dat kon toen nog.
Onder de boom, tussen de wortels werd een fles gelegd;
in deze fles zit een oorkonde over de bevrijding. De bibliotheek hier naast u is in 1972 gebouwd, door Bouwbedrijf L. de Graaff uit Emmeloord. En het plein kreeg een reconstructie. De boom stond lelijk in de weg. Omdat de boom zich toch slecht ontwikkelde, is deze ondanks zijn cultuurhistorische waarde vervangen door een nieuw en beter exemplaar.
Vlucht meeuwen, gemaakt door Jan Kip in 1976.
Dat staat ook allemaal al te lezen op het bordje dus da’s duidelijk.
Door oud landdrost Minderhoud. Landdrost, wat is dat.
Toen de Noordoostpolder in de jaren ’40 drooggevallen was en in cultuur werd gebracht, waren we nog geen gemeente maar het openbaar lichaam ‘de Noordoostelijke Polder’.
Geen gemeente, dus ook geen burgemeester. ’ We vielen rechtstreeks onder het ministerie. De leiding werd aan één persoon opgedragen die de titel kreeg van landdrost.
Sikke Smeding was onze eerste landdrost, Arie Pieter Minderhoud was de tweede en laatste. In 1962 werden we een gemeente.
“Soms moet ik hakken…”zei Nel van Lith. Ze is een liefhebber van het echte beitelen. Liefst in hard steen, zoals deze kop van basalt.
Dat is keiharde gestolde vulkaan-lava.
De ene keer stelt het niets voor, dan weer wel.
“Soms weet ik precies wat ik ga maken, een voorstelling naar aanleiding van een belevenis of ontmoeting. Soms begin ik zomaar en kijk wat er gebeurt. Ik heb wel eens meegemaakt dat iemand later vertelde wat zo’n beeld voor emoties bij hem losmaakte en dat dat dan precies overeenkwam met wat ik voelde bij het maken van zo’n beeld. Dat zijn wondertjes.”
‘Oh, wat is dit mooi, mag ik er even omheen lopen’, vroeg koningin Beatrix nadat ze dit monument had ‘gedoopt’. Ze was erg onder de indruk.
Dit beeld is ontworpen door Ids Wilemsma ter ere van het 160 jarig bestaan van de Koninklijke Schuttevaer.
Dat is de vereniging die de belangen behartigt van de beroepsbinnenvaart en die er ook voor heeft gezorgd dat nadat Schokland in 1859 was ontruimd, deze haven van Emmeloord behouden zou blijven omdat het een belangrijke toevluchtshaven was midden in de Zuiderzee.
Het stelt een schip voor waarvan de bodem is ontleend aan de Schokker. Je herkent de spanten, de zeilen en beweging in het werk. Als je hier door de velden loopt, zie je dit schip steeds boven het gras opdoemen, de ene keer hoger, dan weer lager. Net een soort deining op zee.
Saillant detail: eerder was Jan Wolkers benaderd voor het ontwerpen van een monument hier. Een optreden in het tv-programma Pauw & Witteman koste hem die opdracht van € 80.000.
Jeroen Pauw las een pikant fragment voor uit “Dagboek 1974”
Het gesprek daarna werd door sommigen kijkers nogal vulgair en ordinair gevonden.
De gemeente Noordoostpolder liet de dag daarop weten de besprekingen over de opdracht stop te zetten.
Door de burgemeester ? Weten we niet.
Geen commentaar.
Er is geen straat in Emmeloord die zoveel nostalgische gevoelens oproept bij de bevolking als deze Lange Nering.
En dat snap ik ook wel. Het is nogal veranderd hier.
Vroeger reed je hier met de auto door de straat. Beide richtingen. Parkeren voor de deur. Niet meer voor te stellen he.
Toch werden de grote inkopen nog lang in Kampen of Zwolle gedaan.
In 1972 is een grote slag gemaakt. Verkeersvrij en modern.
Maar in 2010 was het al weer achterhaald. Dus opnieuw ging de straat op de schop. Grondig. De grote kar-trekkers waren Hans Schipper en Hans Beekman. Precies. Hans en Hans.
Wat is het mooi nu hè ?
Alleen als je omhoog kijkt, zie je nog wat van die oude stijl.
Kijk eens naar de gevels.
Of zo’n piepklein balkonnetje boven de slager.
Gekke naam ? Lange Nering
‘Je zet de tering naar de nering’.
Dat betekend dat je de uitgaven (vertering) afstemt op wat je verdient met je winkel (nering)
Er is geen straat in Emmeloord die zoveel nostalgische gevoelens oproept bij de bevolking als deze Lange Nering.
En dat snap ik ook wel. Het is nogal veranderd hier.
Vroeger reed je hier met de auto door de straat. Beide richtingen. Parkeren voor de deur. Niet meer voor te stellen he.
Toch werden de grote inkopen nog lang in Kampen of Zwolle gedaan.
In 1972 is een grote slag gemaakt. Verkeersvrij en modern.
Maar in 2010 was het al weer achterhaald. Dus opnieuw ging de straat op de schop. Grondig. De grote kar-trekkers waren Hans Schipper en Hans Beekman. Precies. Hans en Hans.
Wat is het mooi nu hè ?
Alleen als je omhoog kijkt, zie je nog wat van die oude stijl.
Kijk eens naar de gevels.
Of zo’n piepklein balkonnetje boven de slager.
Gekke naam ? Lange Nering
‘Je zet de tering naar de nering’.
Dat betekend dat je de uitgaven (vertering) afstemt op wat je verdient met je winkel (nering)
Kunst op een rotonde; rotondekunst.
Het klink minderwaardig maar er is natuurlijk niets mis mee.
Gemeente Noordoostpolder wilde bij de entree van Emmeloord graag een duidelijke markering met een versterkende relatie tot de Poldertoren. De opdracht ging naar Piet Tuytel.
De Obelisk, een vijftien meter hoog stalen kunstwerk, kwam volop in discussie. Da’s het mooie van kunst. Het maakt iets los onder de bevolking.
Zelf zegt Tuytel :”mij staat een kolom voor ogen die als een spiegel de bijzondere ruimte van deze polder toont”.
De provincie Flevoland betaalde zo’n €30.000,- en de gemeente zo’n €50.000,- Maar daarvoor heeft Emmeloord nu, net als veel grote steden van de wereld: Rome, Parijs, Washington, Londen en natuurlijk Egypte een heuse obelisk.
Deze brug is nu vast gelast. Hij kan niet meer open of dicht.
Maar dat kon hij ooit wel. Het was een beweegbare brug.
Al bij de bouw in 1969 is daar in de gemeenteraad fel over gediscussieerd: ‘Moet deze brug, de Europabrug, nog open kunnen of niet. Het maakt hem twee keer zo duur.
Veel scheepvaart kwam er niet meer langs.
Alleen wat bietenschepen vanaf de loswal in Espel richting Urkervaart. Het werd een beweegbare brug.
Acht jaar later werd de loswal in Espel afgestoten. Suikerbieten gaan tegenwoordig per vrachtwagen. Een slechte investering.
Daarom heeft deze brug de bijnaam ‘De Bietenbrug’.
Deze brug is nu vast gelast. Hij kan niet meer open of dicht.
Maar dat kon hij ooit wel. Het was een beweegbare brug.
Al bij de bouw in 1969 is daar in de gemeenteraad fel over gediscussieerd: ‘Moet deze brug, de Europabrug, nog open kunnen of niet. Het maakt hem twee keer zo duur.
Veel scheepvaart kwam er niet meer langs.
Alleen wat bietenschepen vanaf de loswal in Espel richting Urkervaart. Het werd een beweegbare brug.
Acht jaar later werd de loswal in Espel afgestoten. Suikerbieten gaan tegenwoordig per vrachtwagen. Een slechte investering.
Daarom heeft deze brug de bijnaam ‘De Bietenbrug’.
De leeuwen, er zijn er vier, zijn eind negentiende eeuw gemaakt door Bart van Hove en flankeerden het Merwedekanaal bij Zeeburg (Amsterdam).
Toen ze daar in 1942 in de weg stonden zijn ze aan de Noordoostpolder gegeven. Ons eerste kunstwerk, die bij het 10 jaar bestaan van de NOP rond het centrumplein werden geplaatst.
Toen ze ook daar in de weg begonnen te staan, zijn de dieren jarenlang ernstig verwaarloosd. Nu staan er twee exemplaren aan de Meldestraat en twee in Kraggenburg.
De leeuwen zijn 2 x 2 setjes. Linkerpoot over de rechterpoot en andersom.
Rond 2010 kreeg het centrumplein van Emmeloord een opknapbeurt en zag men graag de leeuwen terugkeren. Na luid protest van Kraggenburg en de Meldestraat is er een mal gemaakt en staan er nu vier replica’s rond de Poldertoren.
Rond 2013 wilde Amsterdam de leeuwen graag terug. Omdat dat onbespreekbaar was, hebben ook zij met dezelfde mal opnieuw vier replica’s gemaakt.
Een uiterst gedetailleerd verslag van dit leeuwen-fokprogramma vindt u hier.
Lions
The lions, there are four of them, were made by Bart van Hoven at the end of the nineteenth century and flanked the Merwede canal near Zeeburg (Amsterdam).
In 1942 they got in the way and were given to the Noordoostpolder. Our first artwork wich we placed around the central square at the 10th anniversary of the NOP.
When they were also here geting in the way, we neglected the animals for many years.
Now you can find two of the rehabilitated lions on the Meldestreet and two in Kraggenburg.
The lions are 2 × 2 sets. Left leg over the right leg and vice versa.
When around 2010 the center square of Emmeloord was given a makeover, people wanted to see back the lions. A mold has made and now there are four replicas around the Poldertoren.
Around 2013 Amsterdam wanted back there lions. When that was no option, they also made four replicas with the same mold.
U staat hier op het Harmen Visserplein. Dit plein is vernoemd naar de verzetsheld Harmen Visser, een politieagent uit Vollenhove die tijdens de tweede wereldoorlog wrang genoeg één dag voor de bevrijding van de Noordoostpolder is gesneuveld.
Toelichting: De Noordoostpolder is tijdens de Tweede Wereldoorlog aangelegd en in cultuur gebracht. De Duitse bezetter vond het een interessant project en gedoogden de werkzaamheden. Polderwerkers hoefde niet te werken in de Duitse oorlogsindustrie. Het animo werd daardoor zo groot, dat de Noord Oost Polder (N.O.P.) ook wel het Nederlands Onderduikers Paradijs werd genoemd.
Onderduikersbank
Op 5 mei 1965 is een reünie van onderduikers gehouden.
Toen er geld van de organisatie van die dag overbleef, is dit bankje gerealiseerd.
Wat stelt het voor:
Je ziet een ‘Duitse’ adelaar die zich verheft boven een inééngekrompen mens, een verwijzing naar verdrukking en verzet.
De golven en de vis maken de verbinding met de voormalige Zuiderzee.
Zo’n opengewerkt decoratieve voorstelling noemen we een ajour reliëf.
Plaquette Veteranendag
Naast het bankje ziet u de plaquette Veteranendag. De Veteranendag wordt altijd op de laatste zaterdag van juni gevierd. Alleen in 2014, 70 jaar na de november-razzia 1944 in de Noordoostpolder, was hij uitgesteld tot 15 november.
Plaquette overdracht Noordoostelijke Polder
17 april 1945 was voor de Noordoostpolder de dag van de bevrijding.
Albert Knipmeijer, als Commandant der binnenlandse strijdkrachten. droeg het gezag over aan landdrost Smeding. Toen Noordoostpolder nog geen gemeente was, hadden we geen burgemeester maar een landdrost. Het vond plaats voor het tijdelijke raadhuis op het enige plein dat Emmeloord toen had, daar waar u nu staat. Het plein kreeg de naam Knipmeijerplein.
Een half jaar later kwam Knipmeijer erop terug. Hij was -nederig en bescheiden- van mening dat de eer moest gaan naar een groter verzetsman, Harmen Visser. Aldus geschiedde.
The memorial monument: People in hiding bench
Designed by Wim Doorschodt in 1967
The North East Polder was made and cultivated during the Second World War.
The German occupiers where interested in this project and tolerated the work.
Polder workers where dismissed to work in the German war industry (the Arbeitseinsatz).
The enthusiasm to work in the polder became that great that the Noord Oost Polder (NOP) was also called Dutch Hiding Paradise. (in Dutch language also N.O.P.)
A reunion of the former ‘people in hiding’ was held on May 5th 1965.
After some money was left, this work could be realized.
The bench was designed by Wim van Doorschodt from Giethoorn.
What does it represent.
You see a ‘German’ eagle that rises above a shrunken human, a reference to oppression and resistance.
The waves and the fish makes the connection with the former Zuiderzee.
The bench was made in 1967, has been on several places in the Polder, but has this prominent place in front of the town hall since 1997.
Sie befinden sich hier auf dem Harmen Visserplein. Dieser Platz ist nach dem Widerstandshelden Harmen Visser benannt, einem Polizisten aus Vollenhove, der im Zweiten Weltkrieg einen Tag vor der Befreiung des Noordoostpolders auf tragische Weise getötet wurde.
Der Noordoostpolder wurde während des Zweiten Weltkriegs angelegt und bewirtschaftet. Die deutschen Besatzer hielten es für ein interessantes Projekt und duldeten die Arbeiten. Polderarbeiter mussten nicht in der deutschen Kriegsindustrie arbeiten. Die Begeisterung war so groß, dass der Noord Oost Polder (N.O.P.) auch das niederländische Versteckparadies genannt wurde.
Die Couch
Am 5. Mai 1965 fand ein Treffen der Untergetauchten statt.
Als von der Organisation dieses Tages noch Geld übrig war, wurde diese Bank geschaffen.
Was stellt es dar:
Sie sehen einen „deutschen“ Adler, der sich über einem geschrumpften Menschen erhebt, ein Hinweis auf Unterdrückung und Widerstand.
Die Wellen und die Fische stellen die Verbindung zur ehemaligen Zuiderzee her.
Eine solche durchbrochene dekorative Darstellung nennen wir ein durchbrochenes Relief.
Platte metalen platen. Vel oranje. En open. Dat zijn de belangrijkste karakteristieken van dit kunstwerk. En het lijkt dat je het hele kunstwerk weer kan opvouwen tot één grote plaat van 3 bij 3 meter.
Een typisch spanningsveld dat Cyril Lixenberg vaker weet op te roepen. Driedimensionaal en toch vlak.
Haaks en net niet haaks. Recht en scheef.
In veel van zijn werken herken je tegenstellingen, zoals ‘goed en kwaad‘ en ‘positief en negatief‘, maar dus ook deze ‘tegenvormen‘
Zo staat in Emmeloord de Vierkantela en in Biddinghuizen de Cirkantela, er weer ergens anders de Driekantela.
Als je het niet mooi vind, mag je blij zijn dat je niet in Dronten woont. Daar hebben ze 26 werken staan van Cyril Lixenberg.
Een vuurtoren midden in het land, dat vraagt om uitleg.
Zo’n 80 jaar geleden zou u hier tot uw kruintje in het water hebben gestaan. Nog geen Noordoostpolder.
Het stadje Blokzijl lag drie kilometer verderop, direct aan de Zuiderzee.
De toegang tot de haven van Blokzijl dreigde nog weleens te verstoppen. Om deze verzanding tegen te gaan, is er een lange strekdam aangelegd, de open zee in, richting Zuid-West.
Dat zou het dichtslibben van de haven voorkomen.
Aan het eind van de bijna drie kilometer lange strekdam is in 1907 een vuurtorentje of ‘lichtopstand’ gebouwd. De benzinelamp, later vervangen door een gaslamp, werd iedere avond aangestoken en ’s ochtends weer gedoofd.
Toen de Noordoostpolder droog viel, verloor deze aanvaar-route voor Blokzijl natuurlijk zijn functie en is de hele boel opgeblazen.
De lange strekdam is weer afgegraven en de basaltblokken zijn hergebruikt.
Spijt natuurlijk. De hang naar geschiedenis komt altijd achteraf. (!)
Daarom is in 2008 deze fraaie exacte replica gebouwd, op precies dezelfde locatie.
Mooi toch ?! Waar ter wereld zie je dat mensen midden in het land een vuurtoren bouwen.
Wat leuk dat uw oog is gevallen op dit putdeksel. Als je het onder kunst mag scharen, wordt er toch wel oneerbiedig overheen gestapt.
Het bedrijf Aquafix Milieu heeft dit kroningsdeksel speciaal ontwikkeld ter gelegenheid van de troonswisseling van 30 april 2013.
Willem-Alexander, actief op het gebied van watermanagement, moest afscheid nemen van de water-branche toen hij koning werd.
Een ludieke gelegenheid voor de putdekselfabrikant om hier een landelijke actie op los te laten.
Alle gemeenten in heel Nederland, zo ook Noordoostpolder, kregen kosteloos een exemplaar met goudkleurig kroontje. De bedoeling was dat dit deksel op het dorps- of stadsplein geplaatst wordt als aandenken aan deze unieke belevenis.
Gemeente Noordoostpolder, altijd sportief, deed ook mee.
China heeft een lange muur, Jeruzalem een klaagmuur en Berlijn is zijn muur kwijt, maar Ens heeft zijn muur sinds 1989.
De muur en de sokkel zijn van beton, de man is van brons. ‘Anders kreeg ik hem niet zo hoekig en strak’ zegt de kunstenaar Steef Roothaan.
Hij noemt de man op de sokkel een polderwerker. Onverzettelijk, vastberaden, maar ook iemand die pal staat tegenover de elementen.
En met de muur bedoeld hij het oude land, het huis vanwaaruit de figuur vertrekt naar zijn werk, de polder.
Er is lang over gepraat binnen de gemeenteraad. Heel erg lang.
Te duur. Veel te duur. Bijna ƒ 50.000,-
De naam ‘Baanbreker’ is niet door de kunstenaar bedacht maar door de mensen van Ens.
Leuk bedacht. Het staat ook aan het eind van ‘De Baan’. De weg was er het eerst.
Ens is vernoemd naar het dorpje Ens op Schokland.
Daarom heeft Ens een speciale band met dit voormalige eiland.
Als je hier aan de waterkant staat, kijk je ook richting dat oude eiland.
Voorheen was deze loswal een kale bedoeling. Eind jaren ’90 keerde het tij. Ens kreeg een mooi wandelpad met veel kunstwerken en hier op de kade kwam dit werk.
Het verbeeldt de strijd van Schokland met de Zuiderzee.
Op de roestvrijstalen palen, links en rechts, staan jaartallen die verwijzen naar zware stormvloeden die Schokland en het Zuiderzeegebied hebben geteisterd.
Als laatste de storm van 14 januari 1916. Uiteindelijk werd na deze stormvloed definitief besloten de Zuiderzee af te sluiten.
De kunstenaar Theo Mulder werd gevraagd een kunstwerk te maken.
dat symbool staat voor de samenwerking en eensgezindheid binnen Kraggenburg. Het werd ‘de dorpsgemeenschap’.
Wat stelt het voor ?
Mensen uit alle windstreken zijn hier bij elkaar gekomen. Er komt net nog iemand binnen via de achterkant. Het is een hol en open huis dat toegankelijk is voor de buitenwereld.
Kwetsbaar maar door het samenzijn ook veilig.
Het dak, ieder zijn stukje maar toch één geheel, staat symbool voor de sociale bescherming en wordt door de totale dorpsgemeenschap als geheel gedragen.
Het is uit één stuk Ettringer Tufsteen gehakt en weegt 1800 kg.
De sokkel is van basalten, net als de dijken van Noordoostpolder.
Wat is dit voor een toren en waarom staat hij hier.
Ik zal het u uitleggen.
De Noordoostpolder is in de oorlogsjaren gereed gekomen.
Er was een tekort aan alles. Aan materiaal, baksteen, dakpannen en mankracht.
Toch moesten er zo’n 1000 landbouwschuren gebouwd worden.
Het was de firma Schokbeton uit Zwijndrecht met een extra vestiging in Kampen die met een goed idee kwam.
Deze firma beloofde dat zij een prefab schuur konden bouwen. In de fabriek in Kampen werden alle wanden en spanten gemaakt die vervolgens als bouwpakket naar de polder werden vervoerd en hier in één week in elkaar konden worden gezet.
Noordoostpolder blij, Schokbeton blij, iedereen blij. Schokbetonschuren.
Schokbeton bouwde deze toren hier als reclamezuil. Een demonstratie van hun kunnen. Raatbouw.
De pioniers die hier hun nieuwe polder binnen kwamen, konden genieten van een prachtig vergezicht over hun nieuwe woonbestemming.
De boom, zo wordt dit monument genoemd. Gemaakt ter ere van 60 jaar Kraggenburg, bedacht en gerealiseerd door de kunstenaar Willem Hoogeveen en de bewoners van Kraggenburg. Het is één brok symboliek.
Loopt u even mee ?
een schop uit de ontginningstijd en een vis uit de vroegere Zuiderzee.
appels vanwege het fruitgebied en een groen vlak voor de landbouw in het algemeen.
een boom en een boot, omdat het goed recreëren is in Kraggenburg.
de bewoners van het dorp en een kindertekening.
Het geheel is een boom, omdat Kraggenburg aan het Voorsterbos ligt.
Bovenop een scherpe punt, omdat de benauwdheid van een kleine gemeenschap soms wat zeer kan doen.
Maar in top een paraplu als teken van bescherming.
en een bankje onder de boom die de verbondenheid weergeeft.
Willem Hoogeveen heeft veel betekend voor de kunst in Noordoostpolder. Hij is in 2020 veel te vroeg overleden.
Bijna alle dorpen in de Noordoostpolder zijn per schip goed bereikbaar. Kraggenburg niet. Je komt tot hier, waarna je over deze brug naar het dorp moet lopen. Deze brug is dus een onmisbare schakel naar het dorpscentrum. Ook richting Voorsterbos voor een zondagmiddagwandeling moet je hierlangs.
Reden voor een mooie brug. Buro KuiperCompagnons kreeg de opdracht. Dit bureau is opgericht door Granpré Molière, de grote Noordoostpolder-ontwerper.
Kraggenburg, met zijn hechte saamhorigheid had veel inbreng.
Dit thema ‘saamhorigheid’ is verbeeld door de zes mensfiguren die onderdeel zijn van de brug. De brug brengt deze mensen samen.
Brug van saamhorigheid. Een brug én artistiek kunstwerk.
In de beginjaren van de polder hadden de dorpen nog geen naam. Emmeloord was dorp A, Marknesse dorp B en Ens dorp C.
En de eerste huisarts van Ens, huisarts Iwema, was ook een oude bekende uit de polder. Hij was al vanaf 1943 kamparts in de tijd van de ontginning. Kamp Ramspol.
Toen hij in 1971 afscheid nam, heeft hij dit geheel, de fontein met ding laten maken en geschonken aan zijn Ens.
Het is gemaakt door Wim van Doorschodt. En het stelt niets voor.
Dat was wel even wennen voor de bewoners van Ens.
Abstracte kunst in deze nuchtere polder.
Daardoor krijgt het ongewild soms toch een naam.
Velen zien een kikker op de rand van deze fontein.
Leuk. Ik zie een klomp. Of een varkentje. En u ?
Dit gedeelte van het Voorsterbos heeft de naam Waterloopbos gekregen omdat hier van 1951 tot 1996 het Waterloopkundig Laboratorium was gevestigd. Ze bouwden veel proefopstellingen zoals de havens van IJmuiden, Lagos, Bangkok en ook de Deltawerken.
Er stond zelfs een gigantisch grote Delta-goot van 233 meter lang waarin met behulp van een hydraulische golfmaker het water als bij een westerstorm werd opgezweept en die diende om de Oosterschelde-kering op schaal te testen.
Het laboratorium is in 1996 vertrokken en Natuurmonumenten heeft de grond verworven. Alle proefopstellingen zijn in het bos achtergebleven. De natuur mag het weer overwoekeren en terug nemen. Dat is de filosofie. Zoals de ingenieus van het laboratorium de natuur heeft gebruikt om de loop naar zijn hand te zetten, zo zal zal de natuur nu onze voetafdruk weer terugnemen en zich herstellen.
Die oude Deltagoot is dus gesloopt. Deze Deltagoot 2 is helemaal nieuw. Gemaakt als kunstwerk. Een landschapskunstwerk zelfs.
Een kunstwerk als een eerbetoon aan de majestueuze en schijnbaar onverwoestbare kracht van onze Nederlandse Deltawerken.
Het is dus een transformatie van het oude gesloopte testmodel naar een nieuw gedenkteken Deltawerk//.
En ook deze goot mag op zijn beurt weer overwoekerd en aangetast worden door korstmossen.
What is it you’re looking at. It’s an artwork. And quit a huge artwork, a landmark. What does it represent? I will explain.
In this area, during the nineteen fifties and sixties hydraulic engineers tested major water management projects, without the aid of a computer, but just by simulating the reality.
The Delta Works were tested here, as well as eg. the ports of Rotterdam, Lagos, Istanbul and Bangkok.
Due to the computer in the 80th and 90th , this research laboratory has left this place in 1996.
Their hydrological models remained in the forest. Nature can overgrow it and will take it back. That’s the philosophy. So that’s why you’ll find wave machines in the water, here in the Waterloopbos woods.
Some models where demolished, like the 233 meter long wave gutter, the so-called Deltagoot.
This famous ‘Delta Gutter’ has been transformed. The artists Ronald Rietveld and Erick de Lyon cut huge concrete panels of different heights from the 250 meter Delta Gutter, turning them 90 degrees. The result is a magical experience in a labyrinthine environment. Stand amazed at the way light and dark interact and enjoy the beautiful views of surrounding nature. Deltawerk// is an ode to the past and the great engineering work that was done here.
Een vuurtoren midden in het land, dat vraagt om uitleg.
Zo’n 80 jaar geleden zou u hier tot uw kruintje in het water hebben gestaan. Nog geen Noordoostpolder.
Het stadje Blokzijl lag drie kilometer verderop, direct aan de Zuiderzee.
De toegang tot de haven van Blokzijl dreigde nog weleens te verstoppen. Om deze verzanding tegen te gaan, is er een lange strekdam aangelegd, de open zee in, richting Zuid-West.
Dat zou het dichtslibben van de haven voorkomen.
Aan het eind van de bijna drie kilometer lange strekdam is in 1907 een vuurtorentje of ‘lichtopstand’ gebouwd. De benzinelamp, later vervangen door een gaslamp, werd iedere avond aangestoken en ’s ochtends weer gedoofd.
Toen de Noordoostpolder droog viel, verloor deze aanvaar-route voor Blokzijl natuurlijk zijn functie en is de hele boel opgeblazen.
De lange strekdam is weer afgegraven en de basaltblokken zijn hergebruikt.
Spijt natuurlijk. De hang naar geschiedenis komt altijd achteraf. (!)
Daarom is in 2008 deze fraaie exacte replica gebouwd, op precies dezelfde locatie.
Mooi toch ?! Waar ter wereld zie je dat mensen midden in het land een vuurtoren bouwen.
Dit gedeelte van het Voorsterbos heeft de naam Waterloopbos gekregen omdat van 1951 tot 1996 het Waterloopkundig Laboratorium hier gevestigd was die veel proefopstellingen hadden aangelegd zoals de havens van IJmuiden, Lagos, Bangkok en de Deltawerken. Een mooi voorbeeld is de ‘Wind en stroomgoot’ een paar meter verderop.
Het laboratorium is verdwenen en Natuurmonumenten heeft in 2002 de grond verworven.
Bertus Halfweg werd gevraagd hier aan de Repelweg een kunstwerk te plaatsen. De Repel was een zandbank in de voormalige Zuiderzee voor de haven van Vollenhove.
Hij verbeeld hier zijn associatie met scheepswrakken, branding en golven. Hij maakte het werk van cortenstaal, omdat dit, door het roestige uiterlijk, aan het verleden doet denken. Het is een bankje wat een mooi uitzicht biedt over het water en geeft je het idee dat je in een scheepswrak zit, al lijkt het ook wel op een vis.
In 2015 organiseerden Radio Veronica en de Koninklijke Landmacht een landelijke project waarmee 70 jaar vrijheid in Nederland werd gevierd. Radio Veronica had de luisteraars opgeroepen om maatschappelijke projecten aan te dragen die zij vonden passen bij 70 jaar Vrijheid in Nederland.
Uit de inzendingen zijn zeventig projecten gekozen die ook in een recordtijd van 70 uur zijn gerealiseerd.
Clubhuizen werden opgeknapt, bewoners van verzorgingshuizen kregen een dagje uit en bekende Nederlanders gaven gratis optredens.
Ook Marknesse was één van de gekozen projecten.
Het 11e Pantsergeniebataljon van de Koninklijke Landmacht en vele vrijwilligers uit Marknesse realiseerde samen dit ontwerp van Edwin Visserman.
Je ziet een golf die over de dijk slaat en een schop die het lijkt te keren.
De kleuren blauw, geel en de schop vind je ook terug in de vlag en het wapen van Marknesse.
Dit gedeelte van het Voorsterbos heeft de naam Waterloopbos gekregen omdat van 1951 tot 1996 het Waterloopkundig Laboratorium hier gevestigd was die veel proefopstellingen hadden aangelegd zoals de havens van IJmuiden, Lagos, Bangkok en de Deltawerken. Een mooi voorbeeld is de ‘Wind en stroomgoot’ een paar meter verderop.
Het laboratorium is verdwenen en Natuurmonumenten heeft in 2002 de grond verworven.
Bertus Halfweg werd gevraagd hier aan de Repelweg een kunstwerk te plaatsen. De Repel was een zandbank in de voormalige Zuiderzee voor de haven van Vollenhove.
Hij verbeeld hier zijn associatie met scheepswrakken, branding en golven. Hij maakte het werk van cortenstaal, omdat dit, door het roestige uiterlijk, aan het verleden doet denken. Het is een bankje wat een mooi uitzicht biedt over het water en geeft je het idee dat je in een scheepswrak zit, al lijkt het ook wel op een vis.
De pionier. Een duidelijk beeld waarover eigenlijk weinig aan toe te voegen is. Zo zien wij de eerste generatie polderwerkers. Stoer en sterk. En met een paar stevige knuisten. Staand op de dijk. Het symbool van dijkwerkers. Hubert van Lith heeft het kunstwerk eerst in klei geboetseerd, nog duidelijk te zien, waarna het in brons is gegoten.
9 september 1942 staat eronder. Dat is de datum die de Noordoostpolder aanhoud als de dag dat de polder officieel droog viel.
Dat is natuurlijk een beetje gekozen. Het oosten van de polder was toen allang droog, maar het gebied rond Tollebeek, dat een stuk lager ligt, kwam toen net droog te liggen.
Bij Marknesse, het oudste dorp van de polder, was het water al in juni 1942 weg.
Het gebouw hier voor u, het prachtige museum Nagele, was de voormalige rooms-katholieke kerk, de St. Isidoruskerk. De roomse kerken fuseerden en het museum nam in 1998 zijn intrek in het gebouw. Bij het vijf jarig bestaan werd een buitententoonstelling georganiseerd.
De kunstenaar Diet Wiegman plaatste een groep van acht silhouetten van beton verspreid in het gras die ontmoetingen tussen wereldleiders uit de Koude Oorlog voorstellen.
De wereldleiders lijken aan hun haren uit de grond te zijn getrokken, net zoals Nagele een dorp is wat ook uit de klei lijkt te zijn getrokken.
Zo te zien hebben niet alleen de wereldleiders de tand des tijds slecht overleefd.
De dijk rond de Noordoostpolder bestaat uit twee delen.
Een deel van Lemmer tot Urk en het deel van Urk tot Vollenhove.
Dit deel was als laatste klaar, op 13 december 1940. Het droogmalen kon beginnen. Dat duurde tot 9 september 1942.
Dit sluitgatmonument is in 1990, precies 50 jaar na het sluiten van het laatste dijkgat geplaatst.
Deze ‘grijpbak’ is origineel en daadwerkelijk gebruikt bij het dichten van het sluitgat.
Op de vier hoeken van de maquette zijn de wapens te zien van
provincie Flevoland
het Koninkrijk der Nederlanden
de gemeente Noordoostpolder
het oude wapen van het waterschap Noordoostpolder, later overgegaan in waterschap Zuiderzeeland.
Het kunstwerk verderop, bij de dijk, is in 1996 geplaatst in het kader van het 10 jarig bestaan van de provincie Flevoland.
Op alle kritieke plaatsen waar de dijken zijn gedicht, werden ze opnieuw “gedicht” met de woorden van Nederlandse dichters.
Deze is gemaakt van basalten met daarop een gedicht van Remco Campert:
water sluit ik land ontsluit ik hemel omsluit me
Omroep Flevoland heeft augustus 2022 een leuke vierdelige serie gemaakt over deze sluitstenen. 123
Hun kritiek: ‘er isgeen enkele aandacht voor deze sluitstenen. Nog niet eens een informatiebordje, gemeente, schaam je’.
Toch hebben ze hun best moeten doen om dit stickertje met de QR code buiten beeld te houden. Hier bij de grijper en daar onder de tafel.
Evert. (webmaster en initiatiefnemer emmeloord.info/qr)
We kennen allemaal de eilanden Urk en Schokland in de voormalige Zuiderzee. Maar er was nog een eilandje. Nagele. Rechtsboven Urk. Dat eiland is verdronken in de Zuiderzee, maar het huidige Nagele is er naar vernoemd.
De Bisschop van Utrecht gaf het eiland Nagele eind 12e eeuw te leen aan de adellijke familie Ahaus, in Duitsland.
De kleuren van dit wapen, rood en goud, zijn daarom afgeleid van het familiewapen van Ahaus.
Nog steeds heeft Nagele een vriendenband met het Duitse Ahaus.
Een anekdote over het eiland Nagele:
In een klein kroegje op het eiland ontstond een opstootje.
De plaatselijke priester probeerde de heethoofden, die elkaar met messen bedreigden te kalmeren. Eén van hen sloeg de priester.
De priester werd woedend en sprak een vloek uit:
‘Nagele zal door de golven worden ingeslikt!
De netten van de vissers zullen door stenen worden verscheurd!’
En zo gebeurde het 700 jaar geleden. Het gebied staat ook bekend als het kerkhof van Nagele, waar menig visser zijn netten heeft verloren.
Een mooi kunstwerk dat in Nagele goed bewaard is gebleven is dit wandkunstwerk ontworpen door Frank Nix,. Dit gebouw is nu een museum, maar het was de voormalige rooms-katholieke St. Isidoruskerk.
Dit is een voorstelling van die Isidorus van Madrid, de patroonheilige van de boeren, landbouwers en tuinders.
Heel toepasselijk in een dorp dat voor landarbeiders is gebouwd.
Isidorus van Madrid staat symbool voor hard werken, wijsheid, een sterk geloof en naastenliefde en spreekt velen tot de verbeelding vanwege zijn eenvoudige en vrome levensloop.
Hoe zou hij zich verhouden tot de huidige polderboeren ?
Dit gebouw was de voormalige Katholieke kerk. En die kerk had de heilige St. Isidorus als beschermheilige.
Nu is hier het museum gevestigd. Dit museum heeft ook een beschermheilige, maar volgens de Griekse mythologie is de godin van de kunst een muze.
Ziehier. Een muze, gemaakt door Cor Sonke, die in Nagele gewoond heeft. Hij heeft ook veel samengewerkt met Willem Hoogeveen, de maker van het kunstwerk twee meter verderop. En ook Cor had een voorliefde om kunstobjecten te maken van oude troep.
Tsja, wat nu oude troep is, komt misschien ook nog eens in een museum.
Willem Hoogveen uit Emmeloord was een bekende kunstenaar in de Noordoostpolder. Soms stond er ongevraagd zo maar weer eens een rommelig bouwwerk tussen de tulpen of op de akkers. Een markant figuur die helaas in 2020 is overleden. Zijn creativiteit laat sporen na in de wereld en zeker in de polder.
Dit bouwwerk van latjes, spijkers en kunstgras had hij gemaakt ter ere van het 70-jarig jubileum van de drooglegging van Noordoostpolder.
Het stond eerder midden in de stadsgracht van Emmeloord.
Zoals hij zelf zei :
“Een mens die de polder uit de Zuiderzee haalt.” De mens is opgebouwd uit latjes en die staan voor alle mensen die samen meegeholpen hebben om de polder droog te leggen. De mens is nog niet af omdat de polder zich nog verder ontwikkelt.” Hier en daar ontbreekt iets of is het niet afgewerkt.”
Net als de Noordoostpolder.
Dit gedicht hier op de muur is een haiku.
Wat is een Haiku.
Het is Japans, een kort, niet-rijmend gedicht.
De basis is een zintuiglijke ervaring van de dichter.
Een tweede regel van een haiku is het aantal lettergrepen per regel:
5 – 7 – 5
Om het gedicht te kunnen volgen moet je het volgende weten:
De Noordoostpolder is gebouwd volgend de architectuurstijl ‘de Delftse school’. Lekker traditioneel, Granpré Molière.
Maar bij de bouw van het laatste dorp Nagele, heeft men dat losgelaten. Nagele mocht gebouwd worden volgens het ‘Nieuwe Bouwen’.
De architecten van Nagele (De Acht) waren enthousiast van kunstenaars die vierkante vlakken schilderden met rechte lijnen. Piet Mondriaan en Gerrit Rietveld. Dat was een groep kunstenaars die ‘de Stijl‘ werd genoemd.
Jan Loman, de maker van deze haiku, was erg aangeraakt door ‘De Stijl’. Daarom heeft hij deze tegel op eigen kosten gemaakt en aangeboden.
nagele
een figuratie op ingeklonken golfslag naar de stijl geprent
Dit kunstwerk uit 1993, deze kooi, is een opengewerkte zeecontainer. Op poten.
De kunstenaar Joost van Hezewijk had een serie van drie containers geplaatst, ook één bij Almere en één bij Lelystad. Die andere twee zijn al weg, deze staat hier nog.
Binnenin ”de kooi”, die het nieuwe land voorstelt, ligt een plattegrond van Schokland op de hoogte van het vroegere waterpeil van de Zuiderzee.
Schokland, het ‘oude land’, wordt zo beschermd door het traliewerk (dijken) van het ‘nieuwe land’. ‘Oud op nieuw’.
Maar ook blijft het gevangen. Dat geldt voor Schokland én voor Urk. De twee buren van Nagele.
.
Het beeld is gemaakt van roestvrijstalen buizen en stelt vier rechthoeken voor, zoals de Engelse naam al laat vermoeden.
De gemeente heeft dit abstracte kunstwerk gekocht in de tijd van de BKR-regeling. Dat was een rijksregeling die ervoor zorgde dat kunstenaars van een basisinkomen werden gegarandeerd. Toen die regeling weer verviel, belande veel kunstenaars in de bijstand.
Maar oordeel nou niet te snel. Geef het werk een kans. Loop er doorheen. bekijk het van een afstand. Kijk er doorheen en volg de lijnen richting de vaart. Het is een prachtig open lijnenspel die bij zonneschijn ook mooi kan schitteren.
Met de vier rechthoeken verbeeld hij noord oost zuid west, de verschillende windrichtingen vanwaar ook de bevolking in de polder is gekomen.
Boven in de top komt het bij elkaar, daar zit de verbinding, het evenwicht. Onderin, op de grond, de spanning.
Als kunst trouwens een reactie oproept, heeft het ook een doel bereikt.
Dit beeld is in 1968 geplaatst en is een ontwerp van Martin Stolk.
Dezelfde kunstenaar als van ‘Maria met spelende kinderen’, op het grasveld bij de katholieke kerk.
Het kunstwerk stond eerst op een eenvoudige sokkel.
Bij de renovatie van dit dorpsplein in 2004 is door vrijwilligers een fontein gemaakt en is dit kunstwerk daar middenin gezet.
Een blikvanger met allure bij de entree van het dorp.
Wat stelt het voor ? Vogels. Gestileerde vogels. Vliegende vogels.
In het dorp noemen ze het geheel ook wel: ‘de bruidstaart’.
Tollebeek is het laagste punt van de Noordoostpolder. In 1998 ging dat goed mis en kregen ze hier natte voeten. Zelfs Koningin Beatrix kwam hier kijken. Er is daarna echt het nodige aan gedaan.
En dit kunstwerk staat nu bovenop een overstort-pomp.
Het beeld is gemaakt door Samuel Masakwa (uit Zimbabwe) en is geïmporteerd door Beeldentuin Klein Afrika in Marknesse. Het is gemaakt van keihard cobalt en heet ‘Eenheid in Verscheidenheid. Eigenlijk de lijfspreuk voor alle dorpen in Noordoostpolder, omdat de bewoners, die vanuit alle windstreken hier naartoe kwamen, een eenheid moesten vormen.
De oorspronkelijke naam die Masakwa gaf aan dit kunstwerk, is Landed Bird. Een landende vogel, de kop naar beneden, de vleugels omhoog.
Dit kunstwerk bestaat uit bronzen beeldjes en is gemaakt door Marie-Louise Kersbergen.
Die kunstenares had eigenlijk alleen een eend bedacht, maar op verzoek van Tollebeek kwamen er vijf kuikens bij. Bij de voltooiing van het wandelpad op De Loswal is het in 1999 onthuld
In 2008 hebben kwajongens een aantal kuikentjes los getrapt en in de Urkervaart gegooid.
Gelukkig kon een duikteam ze weer opvissen.
Maar het leed houd niet op, de diertjes blijven kwetsbaar.
Tollebeek is het dorp van de jacht, toch niet van het dierenleed ?
De adelaar. De koning van de vogels, met zijn kromme haak snavel, waarmee hij het vlees van zijn prooi kan afscheuren.
In Nederland noemen we hem trouwens meestal arend.
Da’s dus dezelfde vogel.
Het kunstwerk is gemaakt door Meine Punter, werkzaam bij Fenix art & Design uit Emmeloord Het is ontworpen in opdracht van projectontwikkelaar Zeeman Vastgoed, die wel 300 huizen heeft gerealiseerd in de laatste nieuwbouwwijk van Tollebeek .
Het is aangeboden ter ere van het 50 jarig bestaan van Tollebeek.
Arenden worden veel gebruikt als symbool door landen en organisaties, omdat ze macht, schoonheid en onafhankelijkheid zouden uitstralen.
Of dat ook geld voor Tollebeek ? Hij schittert wel prachtig in de zon.
Dit gevelkunstwerk zat van 1968 tot 2015 in de gevel van de voormalige Mariaschool van Tollebeek.
Toen deze katholieke basisschool met de openbare school ging fuseren, is het schoolgebouw gesloopt.
Meerdere bouwbedrijven hebben gekeken naar een manier om ‘Maria’ uit de gevel te peuteren. Maar ze durfden het niet aan. Bang dat het zou breken.
Toen bedachten drie dorpsbewoners, Freek van Triest en zijn makkers Kees Robbertsen en Freerk Hakvoort zelf maar een reddingsplan.
Om het vervolgens eigenhandig uit te voeren. ,,We hebben een stuk van de muur losgeboord en een stalen frame dat we zelf hebben gemaakt om het kunstwerk geplaatst”, zegt Van Triest.
“Het was spannend, maar het is gelukt. Ontzettend mooi.”
Sinds 28 oktober 2017 staat het hier. In volle glorie.
Een mooi kunstwerk. En het verplaatsen, méésterwerk.
Vreemde naam ‘Verdwenen Diana’. Ik zal het u uitleggen.
Tot 2013 stond op deze plek het kunstwerk ‘Diana’ van de kunstenares Kiny Copinga.
Diana is de Godin van de jacht en zoals u weet is ‘jacht’de rode draad door Tollebeek.
Helaas is ‘Diana’ met bruut geweld van haar sokkel gerost en gestolen.
De dieven hadden meer oog voor het brons dan voor de kunst. Brons is inderdaad kostbaar, maar zonder certificaat levert het niet meer dan de oud ijzer prijs op.
Okke Weerstand, een kunstenaar uit Urk werd gevraagd een nieuw ontwerp te maken. Liefst niet weer van brons. Te veel risico.
De creatief ontwerper zette de Godin Diana inclusief heel haar mythische ongrijpbaarheid terug in Tollebeek.
Als materialen koos hij graniet (onverzettelijkheid), cortenstaal (sterkte en kracht) en glas (transparantheid en broosheid van het leven).
Samen met de kleuren zwart (onderwereld), bruin (aardse) en wit/blauw (hemelse) heeft het geleid tot een beeltenis die van alle kanten te zien is.
Het vorige beeld ‘Diana’ had geen hoofd, maar Okke Weerstand is een meer realistische kunstenaar.
Een ongrijpbaar beeld, met hoofd.
Deze bronzen uil staat hoog verheven op een dukdalf. Een nachtdier met grote ogen en een uitstekend gehoor, in staat om in het donker zijn prooi te vinden. Zo heeft de kunstenaar de uil uitgebeeld.
Het is een ontwerp van de beeldhouwer Karel Gomes en heeft in 2000 zijn plek in Tollebeek gekregen bij de uitbreiding Tollebeek-west.
In Tollebeek is de jacht de rode draad. In deze wijk zij veel straten vernoemd naar roofvogels.
Wel leuk om een Uil te plaatsen in de straat met de naam Torenvalk
Wie betaald, die bepaald. Dat is voor een kunstenaar ongebruikelijk. Beloning staat niet boven de inspiratie. Maar in het oorspronkelijk ontwerp van dit kunstwerk was geen hond.
Op verzoek van de inwoners van Tollebeek creëerde Dolf Wong er toch een hond bij. En dat maakt het geheel inderdaad mooi in balans.
De jager, -geweer onder de arm- toont fier zijn prooi. Een vos.
Zijn jachthond kijkt gespannen toe.
Natuurlijk een jachttafereel, zoals alle kunst en ook straatnamen in het dorp Tollebeek iets hebben met de jacht.
De naam Tollebeek verwijst naar een oud landgoed van de Heren van Kuinre; Roofridders uit de middeleeuwen, die hun kasteel hadden op de plek van het huidige Noordoostpolder.
Dit bronzen kunstwerk is tijdens het 25-jaar bestaan van Tollebeek geplaatst. Een replica van het beeldje is verkrijgbaar bij Dorpsbelang.
Dit café-restaurant De Ducdalf, maar ook de restaurants van Creil, Tollebeek en Nagele zijn begin jaren ’60 in opdracht van bierbrouwerij Oranjeboom gebouwd. Dan weet je ook meteen welk biertje er toen geschonken werd. De vier restaurants waren nagenoeg gelijk. Die van Nagele is trouwens al weer gesloopt.
Als er door de overheid gebouwd werd, mocht één procent van de bouwkosten besteed worden aan een kunstwerk. Dat werd dit wandreliëf, een sgraffito, gemaakt door de kunstenaar Henk Huig.
Het is opgebouwd uit drie cementlagen met ieder een eigen kleur. Vervolgens is de voorstelling eruit gekrast. Natuurlijk een typisch zuiderzeetafereeltje met een meeuw op een ducdalf.
Tulp, gemaakt door Marian Hol uit Den Helder en aangeboden door de Rabobank ter gelegenheid van hun 50 jarig jubileum.
De Rabobank deed goede zaken in de polder. De bank was voortgekomen uit de Raiffeisenbank en de Boerenleenbank. (Ra & Bo)
De keuze voor een tulp is voor Espel vanzelfsprekend. Die tulp staat voor de grootschalige teelt van bolgewassen, met onder andere tulpen. Dat heeft Espel in heel Europa op de kaart gezet.
Het ontwerp van het dorp Espel is minder spannend.
Het dorp had aanvankelijk exact de afmeting van één landbouwperceel. Een rechthoek van 300 bij 800 meter. 24 bunder. Inmiddels is ook Espel ruim over zijn grenzen gegaan.
De slogan van Espel luidt: “ESPEL BLOEIT!” Dit slaat ook op het bloeiende verenigingsleven.
Sinds 2005 beschikt Espel over een prachtig multifunctioneel centrum:’t Mozaïek. Dit waren de bijgebouwen van het protestants kerkcentrum Una Sancta.
In 2011 had het centrum een wedstrijd georganiseerd voor een kunstwerk. Dit rvs kunstwerk van Joke de Visser werd gekozen.
Op de frontmuur van de kerk is ook een mooi kunstwerk te zien. Rond het raam.
Het refereert naar de Bijbelse gelijkenis over ‘De Zaaier’ :
Een gedeelte van het zaad kwam op de weg. Vogels aten het op. Dat zie je links.
Een ander gedeelte viel op de rotsgrond, de zon verschroeide het.
En een ander deel viel in goede grond.
In de Noordoostpolder staan zo’n 15 herdenkingspalen die de plaats markeren van een in de tweede wereldoorlog neergestort vliegtuig. Daar heeft dit monument niets mee te maken.
Dit monument herinnert aan de landbouwvlieger August Willem Hamming die met zijn sproeivliegtuigje op deze kavel is neergestort.
Hij was bezig met het besproeien van een aangetast koolzaadveld. Het toestel vloog vrijwel direct in brand. Hij was 35 jaar oud en liet een vrouw en twee kinderen achter. Hamming vloog eerder bij de militaire luchtvaart in Indonesië.
De ontwerper van dit gedenkteken was tevens de opvolger van de heer Hamming. Zijn naam was Eric de Lyon
Ook hij was vlieger bij de KNIL en heeft 10 jaren onterecht in de gevangenis gezeten. Zijn Majoor, dhr Spoor wilde een voorbeeld stellen om de discipline in het squadron te herstellen en heeft drie militairen ‘geslachtofferd’. Het is tot op de dag van vandaag nooit rechtgezet.
In de gevangenis heeft Eric de Lyon zich ontpopt als een getalenteerde houtsnijder en kunstenaar. En heeft dus ook dit monument ontworpen.
De dijk rond de Noordoostpolder bestaat uit twee delen.
Dit deel, van Lemmer tot Urk en het deel van Urk tot Vollenhove.
Dit deel was als eerste klaar, op 3 oktober 1939. Het droogmalen kon nog niet beginnen want het stuk van Urk naar Vollenhove kwam pas een jaar later gereed, december 1940.
Maar door dit stuk dijk was Urk geen eiland meer ! De burgemeesters van Lemmer en Urk hebben elkaar hier de hand geschud. Ieder vanaf zijn stukje dijk.
In 1996, naar aanleiding van het 10 jarig bestaan van de nieuwe provincie Flevoland zijn kunstwerken geplaatst. Op de kritieke plaatsen waar de dijken zijn gedicht, werden ze opnieuw “gedicht” met de woorden van dichters.
In de tafel staat een strofe gegraveerd uit het gedicht “De elf provincies en het nieuwe land” van Ed Hoornik.
‘de meeuw die vroeger over het water vloog verwondert zich: hier viel de aarde droog vergane schepen rusten in mijn koren ik ben nieuw land ik ben maar pas geboren’.
Omroep Flevoland heeft augustus 2022 een prachtige driedelige serie gemaakt over deze sluitstenen. 123
Hun kritiek: ‘er is geen enkele aandacht voor deze sluitstenen. Nog niet eens een informatiebordje.’ Gemeente, schaam je.
Toch hebben ze hun best moeten doen om dit stickertje met de QR code buiten beeld te houden.
Evert. (webmaster en initiatiefnemer emmeloord.info/qr)
Om dit gedicht te kunnen begrijpen moet je eerst weten waarom deze plek hier, deze knik in de dijk, De Rotterdamse Hoek wordt genoemd.
Rotterdam is op 14 mei 1940 gebombardeerd. Het puin moest worden afgevoerd. Binnenvaartschepen vervoerden het naar onder andere de Noordoostpolder.
Deze dijk Lemmer-Urk was toen al gesloten, maar veel puin kon worden gebruikt voor het versterken van de binnenkant van de dijk en diverse polderwegen.
Omdat veel puin hier gestort en gebruikt is, gaven de polderwerkers deze hoek de naam: ‘Rotterdamse hoek‘.
” Dit opdat niemand ooit zou vergeten waar het puin vandaan kwam.”
Dit gedicht heeft een duidelijke relatie met het bombardement van Rotterdam.
de lentelucht werd vuur het middaguur werd nacht het stadspuin temt de zee de oude stad rust zacht
Het gedicht is van Niels Blomberg, de waterdichter van het Waterschap Zuiderzeeland. Ook op de 8 gemalen van Flevoland, waarvan 3 in de NOP en ook bij belangrijke gebeurtenissen wordt zijn talent ingezet.
Um dieses Gedicht zu verstehen, muss man zunächst wissen, warum dieser Ort hier, diese Deichbiegung ‘De Rotterdamse Hoek’ heißt.
Rotterdam wurde am 14. Mai 1940 bombardiert.
Der Schutt musste entfernt werden.
Binnenschiffe transportierten es unter anderem zum Noordoostpolder.
Dieser Lemmer-Urk-Deich war zu diesem Zeitpunkt bereits geschlossen, aber es konnte viel Schutt verwendet werden, um die Innenseite des Deichs und verschiedene Polderstraßen zu verstärken.
Da hier viel Schutt abgeladen und verwendet wurde, gaben die Polderarbeiter dieser Ecke den Namen: „Rotterdam-Ecke“.
„Damit niemand jemals vergisst, woher die Trümmer kommen.“
Dieses Gedicht hat einen klaren Zusammenhang mit der Bombardierung Rotterdams.
Die Frühlingsluft wurde zu Feuer
Der Mittag wurde zur Nacht
Die Trümmer der Stadt zähmen das Meer
Die Altstadt ruht in Frieden
Das Gedicht stammt von Niels Blomberg, dem Imprägnierer des Wasserverbands Zuiderzeeland. Sein Talent kommt auch an den 8 Pumpstationen in Flevoland, davon 3 im NOP, und auch bei wichtigen Veranstaltungen zum Einsatz.
To understand this poem you must first know why this place here, this bend in the dike, is called De Rotterdamse Hoek (corner).
Rotterdam was bombed on May 14, 1940. The rubble had to be removed. Inland vessels transported it to the Noordoostpolder, among other places.
This Lemmer-Urk dike was already closed at the time, but a lot of rubble could be used to strengthen the inside of the dike and various polder roads.
Because a lot of rubble was dumped and used here, the polder workers gave this corner the name: ‘Rotterdam corner’.
“This so that no one would ever forget where the rubble came from.”
This poem has a clear relationship with the bombing of Rotterdam.
the spring air became fire
noon became night
the city rubble tames the sea
the old town rests in peace
The poem is by Niels Blomberg, the waterproofer of the Zuiderzeeland Water Board. His talent is also used at the 8 pumping stations in Flevoland, 3 of which are in the NOP, and also at important events.
Om dit gedicht te kunnen begrijpen moet je eerst weten waarom deze plek hier, deze knik in de dijk, De Rotterdamse Hoek wordt genoemd.
Rotterdam is op 14 mei 1940 gebombardeerd. Het puin moest worden afgevoerd. Binnenvaartschepen vervoerden het naar onder andere de Noordoostpolder.
Deze dijk Lemmer-Urk was toen al gesloten, maar veel puin kon worden gebruikt voor het versterken van de binnenkant van de dijk en diverse polderwegen.
Omdat veel puin hier gestort en gebruikt is, gaven de polderwerkers deze hoek de naam: ‘Rotterdamse hoek‘.
” Dit opdat niemand ooit zou vergeten waar het puin vandaan kwam.”
Dit gedicht heeft een duidelijke relatie met het bombardement van Rotterdam.
de lentelucht werd vuur het middaguur werd nacht het stadspuin temt de zee de oude stad rust zacht
Het gedicht is van Niels Blomberg, de waterdichter van het Waterschap Zuiderzeeland. Ook op de 8 gemalen van Flevoland, waarvan 3 in de NOP en ook bij belangrijke gebeurtenissen wordt zijn talent ingezet.
Um dieses Gedicht zu verstehen, muss man zunächst wissen, warum dieser Ort hier, diese Deichbiegung ‘De Rotterdamse Hoek’ heißt.
Rotterdam wurde am 14. Mai 1940 bombardiert.
Der Schutt musste entfernt werden.
Binnenschiffe transportierten es unter anderem zum Noordoostpolder.
Dieser Lemmer-Urk-Deich war zu diesem Zeitpunkt bereits geschlossen, aber es konnte viel Schutt verwendet werden, um die Innenseite des Deichs und verschiedene Polderstraßen zu verstärken.
Da hier viel Schutt abgeladen und verwendet wurde, gaben die Polderarbeiter dieser Ecke den Namen: „Rotterdam-Ecke“.
„Damit niemand jemals vergisst, woher die Trümmer kommen.“
Dieses Gedicht hat einen klaren Zusammenhang mit der Bombardierung Rotterdams.
Die Frühlingsluft wurde zu Feuer
Der Mittag wurde zur Nacht
Die Trümmer der Stadt zähmen das Meer
Die Altstadt ruht in Frieden
Das Gedicht stammt von Niels Blomberg, dem Imprägnierer des Wasserverbands Zuiderzeeland. Sein Talent kommt auch an den 8 Pumpstationen in Flevoland, davon 3 im NOP, und auch bei wichtigen Veranstaltungen zum Einsatz.
To understand this poem you must first know why this place here, this bend in the dike, is called De Rotterdamse Hoek (corner).
Rotterdam was bombed on May 14, 1940. The rubble had to be removed. Inland vessels transported it to the Noordoostpolder, among other places.
This Lemmer-Urk dike was already closed at the time, but a lot of rubble could be used to strengthen the inside of the dike and various polder roads.
Because a lot of rubble was dumped and used here, the polder workers gave this corner the name: ‘Rotterdam corner’.
“This so that no one would ever forget where the rubble came from.”
This poem has a clear relationship with the bombing of Rotterdam.
the spring air became fire
noon became night
the city rubble tames the sea
the old town rests in peace
The poem is by Niels Blomberg, the waterproofer of the Zuiderzeeland Water Board. His talent is also used at the 8 pumping stations in Flevoland, 3 of which are in the NOP, and also at important events.
Begin jaren ’80 mocht ook Creil een kunstwerk plaatsen ter verfraaiing van het dorp. Creil pakte het democratisch aan en dus mocht iedereen zijn zegje doen. Dat proces liep krakend vast in een hoop afgekeurde, meestal te abstracte kunstwerken.
Het A.D. van Eckfonds, het cultuurfonds van de Noordoostpolder heeft zich ermee bemoeid waarna het kunstwerk van Eric Claus werd omarmt.
Het is een drie-en-halve meter hoge sokkel die de bronzen schepen tillen naar het niveau waarop de schepen vroeger op de Zuiderzee voeren.
Of Eric Claus verstand heeft van wind en zeilschepen valt te bezien.
De zeilen bollen alle kanten op.
Toch zijn zeilschepen een symbool geworden voor Creil.
Zo krijgen mensen die zich voor het dorp verdienstelijk hebben gemaakt de zogenaamde ‘scheepjes van Creil’ gemaakt door het Kunstenmakers Collectief Creil.
Dit gebouw was de vroegere katholieke kerk en is in 2003 verbouwd tot zorg- en welzijnscentrum voor de dorpen Rutten, Bant, Creil en Espel.
Geen kerk meer. Wat bleef was de klokkentoren, maar de klok werd al in 2001 verwijderd en verplaatst naar de klokkenstoel op de begraafplaats van Creil.
In plaats van de klok kwam er een vogel te hangen; een roestvrijstalen kraanvogel, gemaakt door het Kunstenmaker Collectief Creil.
Die katholieke kerk droeg de naam van de Heilige Nicolaas.
Hussel de letters een beetje en je krijgt: Saalicon.
Dit café-restaurant Het Poortershuys, maar ook de restaurants van Espel, Tollebeek en Nagele zijn begin jaren ’60 in opdracht van bierbrouwerij Oranjeboom gebouwd. Dan weet je ook meteen welk biertje er geschonken werd. De restaurants zijn nagenoeg gelijk. Die van Nagele is trouwens al weer gesloopt.
Dit kunstwerk op de gevel noemen we een sgraffitio en is gemaakt door de Amsterdammer Henk Huig. Het is opgebouwd uit drie pleisterlagen (mortel) die één voor één zijn aangebracht.
Wat stelt het voor.
Het is een kleurige voorstelling van twee poorters. Dat is iets uit de tijd van stadsrechten. Een stad was omringd door een stadsmuur
’s Avonds werd de stadspoort gesloten. De sleutel werd bij de burgemeester of het poortershuys ingeleverd en de volgende dag weer opgehaald.
Een Poorter was dus een burger die zich het recht verworven had om binnen de poorten van een plaats met stadsrechten te wonen.
Opvallend in het centrum van Rutten is dit kunstwerk ‘Vluchtende watervogels’
Watervogels die plaats moesten maken voor het nieuwe polderland.
En Rutten. Het woord Rutten betekend struikgewas. Het was ooit een dorpje boven Urk. Bij het woud van Ongenade.
Jan Koenen heeft het gemaakt, het is geplaatst in 1964 en eigendom van de gemeente .
De voormalige supermarkt was bij veel Ruttenaren een doorn in het oog. Een lelijke kale muur. Na overleg met de eigenaar werd besloten het met graffiti op te fleuren.’ (2013)
De Zwolse specialist Stefan Alberts gaf de Ruttense jeugd spuitles.
Bij het ontwerp is uitgegaan van de zes letters van het woord Rutten en de belangrijkste punten uit de dorpsvisie voor Rutten.
‘Ik durf niet te beginnen’, zegt de een. ‘Ik vind het best spannend’, zegt een ander. Voorzichtig spuiten ze de eerste lijnen op de muur en al snel groeit het zelfvertrouwen en gaan ze helemaal op in hun werk.
Aan het eind van de dag staat er een prachtige kunstmuur. Natuurlijk krijgt iedereen z’n eigen ‘tag’ oftewel handtekening op ‘zijn’ of ‘haar’ letter. Want dat hoort natuurlijk ook bij een graffitikunstwerk
Eigenlijk heeft dit kunstwerk van Bert Meinen geen titel, maar men noemt het ding al jaren ‘de kraaienpoot’. Kraaienpoten zijn van die voetangels die de politie op de weg strooit om een vluchtauto tot stoppen te dwingen.
Bij de plaatsing in 1982 heeft het nogal wat stof doen opwaaien.
Bij een modern schilderij hoor je nog wel eens: “dat kan mijn zoontje van 6 ook wel schilderen…”, hier schreef de krant dat de plaatselijke aannemer het aanzienlijk goedkoper had kunnen leveren.
De sluis is in 2020 grondig gerenoveerd, ook eerder in 2008.
Bij die gelegenheid heeft het waterschap Zuiderzeeland een wedstrijd uitgeschreven voor een kunstwerk. Het thema moest raakvlakken hebben met de polder, nat en droog.
De twee kunstenaressen Hilda Kanselaar en Rijna Makkinga kregen de eer. Dit kunstwerk heet ‘droge voeten’
Het is duidelijk. Dankzij onder andere het Buma gemaal krijgen we hier geen natte voeten. Met waterschroeven draaien zij het water weer over de dijk.
Rutten vierde in 2003 zijn 50 jarig bestaan met festiviteiten en een nieuw kunstwerk.
Het is ontworpen door Willem Hoogeveen, die overigens in 2020 is overleden, maar vervaardigd door jongeren uit Rutten.
‘Het werk moet het Ruttense dorpsgevoel weergeven in een woelige wereld’. aldus Willem Hoogeveen. Toen was de wereld dus ook al woelig.
De bol is Rutten, gewonnen uit de vroegere Zuiderzee (de golf).
De 4 pijlen zijn de bewoners die van alle kanten uit het land kwamen na de drooglegging van de Noordoostpolder.
De schop staat voor de opbouw van het dorp en het handelen van de mensen nu om de gemeenschap levendig te houden.
De bankjes kunnen gebruikt worden om met elkaar te praten en te roddelen. Ze zijn verschillend van lengte en verbeelden de akkers van de boeren in het buitengebied.
Dorpshuis De Stiepe wilde de blinde muur verfraaien met een kunstwerk waardoor de functie van het gebouw op kunstzinnige wijze verbeeld zou worden. Het bleek in 1983 mogelijk om gratis een kunstwerk te verkrijgen via de Beeldende Kunstenaars Regeling, de BKR.
De Almelose kunstenaar Auke Peter van Leeuwen kreeg de opdracht.
Hij liet zich inspireren door de Amerikaanse atleet Bob Beamon, die in 1968 Olympisch Goud op het onderdeel vérspringen won. (8 meter 90)
Alle dorpen in Noordoostpolder hebben een kunstwerk gekregen. Voor de herkenbaarheid en ter verfraaiing.
Toen Bant 25 jaar bestond moet het er van komen. Er is jaren over gediscussieerd. Wordt het iets herkenbaars ? Of toch abstract.
De kunstenaar Frans de Wit heeft met zijn ontwerp ‘groei’ uit willen beelden, maar, zoals hij zelf zei: het staat iedereen vrij zijn eigen beeld te vormen van deze creatie.
Wel knullig. er is ook heel lang gepraat over de locatie waar het beeld moest komen. Uiteindelijk werd voor deze plaats gekozen. Daarvoor moest een boom gekapt worden. Moet dan maar.
Achteraf bleek dat het de bevrijdingsboom van 5 mei 1955 was. Oeps.
In de oudheid zag de kaart van Nederland er compleet anders uit.
Voor de Zuiderzee was hier zelfs land en bewoning.
Af en toe wordt er in de polder wel eens de stronk van zo’n oude oerboom opgegraven.
Eeuwen later kwam de Zuiderzee met meerdere eilandjes.
Bant is vernoemd naar zo’n eiland; Bantega.
Inspiratie genoeg voor de Evert-Jan Trap
‘Oerbomen’. Van Roest vrij staal. Vijf stuks.
Het glas schittert, zoals de zee boven ons hoofd geeft gespiegeld. Blauw.
Eigenlijk komt in de kunst van Noordoostpolder vaak naar voren dat wij hier zo’n drie a vier meter onder de zeespiegel wonen.
Het fascineert blijkbaar.
Rond 2017 stond Bant op z’n kop. De riolering werd vernieuwd en er werd opnieuw bestraat. Het moment om het centrumplein wat mooier aan te kleden.
De Zwolse gravity-spuiter Stefan Alberts werd hiervoor gevraagd.
Op het kunstwerk komt jong en oud Bant samen. De tulpen, de molens, het abstracte kunstwerk, sportclub Bant. de kerktoren van de Bantsiliek en een oude pionier van het eerste uur op gele klompen.
Ook zie je een klein grapje, een verwijzing naar vroeger: het haasje. Dit vroegere dorpscafé was in de pionierstijd van de polder gevestigd in een houten barak.
In 1970 ging het in vlammen op.
Alles weerspiegelt in het water. Of toch niet alles ?
Nu een apotheek, maar dit was het postkantoor. De verbouwing is ontworpen door Architect Dirk Klaver, die de authentieke uitstraling van het gebouw perfect heeft weten te behouden, zelfs weer hersteld. Om de naam POST terug laten komen op de gevel in zorgPOST is een geweldige vondst.
Om de gevelkunst te kunnen begrijpen moet je weten dat dit het postkantoor was. Dit betonreliëf van Berend Hendriks heeft een duidelijk lijntje met de PTT
Je ziet een relaxed achterover zittende vrouw die telefoneert.
Bovenin een paar fladderende postduifjes.
Ook de twee ruitjes, de gevelstenen zijn het vermelden waard. Gevelstenen zijn uit de tijd voor de straatnaam en huisnummers.
De gevelsteen zei iets over het ambacht van de bewoner.
Hier woont de slager, of de dokter.
En vroedvrou, betekend wijze vrouw, noemen we tegenwoordig verloskundige.
Ook dit kunstwerk is gerealiseerd dankzij ‘de Percentageregeling beeldende kunst’.
Eén procent van de bouwkosten van een overheidsgebouw of school mocht besteed worden aan een kunstwerk. Voor kunstwerken bij scholen werden wel wat extra eisen gesteld. Zo moest er altijd een link zijn met de polder. (water, dijken, etc) Die regel is gestart in 1961 en heeft al meer dan 2500 kunstwerken opgeleverd.
Het is een betonnen sculptuur van Jan de Baat Het stond voor de vroegere huishoudschool.
Het springende paard, bij het Zuiderzee college, het vroegere Prof. ter Veen Lyceum is ook van Jan de Baat.
Het stelt een bloem voor die zich door de betonnen bak en grind boven de grond heeft weten te worstelen. Een overwinning.
De polder neemt nu de plaats in van de vroegere Zuiderzee. Maar de natuur in de vorm van deze bloem boort zich daar opnieuw doorheen.
Wat is het mooi nu hè ?
De bibliotheek hier naast u is in 1972 gebouwd, door Bouwbedrijf L. de Graaff uit Emmeloord. En het plein kreeg een reconstructie. De boom stond lelijk in de weg. Omdat de boom zich toch slecht ontwikkelde, is deze ondanks zijn cultuurhistorische waarde vervangen door een nieuw en beter exemplaar.
Schokbeton bouwde deze toren hier als reclamezuil. Een demonstratie van hun kunnen. Raatbouw.
Het kunstwerk verderop, bij de dijk, is in 1996 geplaatst in het kader van het 10 jarig bestaan van de provincie Flevoland.
Omroep Flevoland heeft augustus 2022 een leuke vierdelige serie gemaakt over deze sluitstenen. 
In 2008 hebben kwajongens een aantal kuikentjes los getrapt en in de Urkervaart gegooid.
Dit monument herinnert aan de landbouwvlieger August Willem Hamming die met zijn sproeivliegtuigje op deze kavel is neergestort.
De ontwerper van dit gedenkteken was tevens de opvolger van de heer Hamming. Zijn naam was Eric de Lyon
