Dit beeldhouwwerk is in 1972 door de aannemer van het Stadskantoor Timmer B.V. aan Emmeloord geschonken. Het stond daarom ook naast het gemeentehuis.
Spelend kind staat symbool voor de jonge bevolkingsgroep in de polder die zich hier moet gaan ontwikkelen.
In 2015 is het kunstwerk naar deze plek verhuisd.
Het was een goedmakertje van de gemeente.
Achter u, waar nu het kunstwerk ‘vis‘ staat, stond het kunstwerk ‘Paardetors‘. Die heeft de gemeente ‘afgepikt’ en op de paardemarkt in het centrum geplaatst.
Het wijkplatform van De Zuidert, flink mopperend, mocht kiezen voor een nieuw kunstwerk van een lokale kunstenaar of kiezen uit de onderduikersbank, Nagels , één van de ‘Leeuwen‘ of dit ‘Spelend kind’.
Het tegenovergestelde van abstracte kunst is figuratieve kunst.
Daar valt dit beeld duidelijk onder. Je ziet wat het is. Moeder en kind.
Dan kan iets nog impressionistisch zijn, de werkelijkheid weergevend, of expressionistisch.
In dit geval het laatste. In het expressionisme vervaagt deze band met de werkelijkheid. Wel duidelijke vormen, maar details zijn weggelaten.
Bijvoorbeeld de uitstraling van de gezichten.
Henk Visser heeft eerst een gietmal gemaakt en deze toen volgegoten met beton. Vervolgens is hij die mal net zolang gaan schudden en schokken, totdat alle luchtbelletjes eruit waren. Dan krijg je mooi glad en sterk beton. Superbeton.
Met hetzelfde procedé zijn de landbouwschuren in de Noordoostpolder gemaakt.
Daarom heten die ook ‘Schokbeton’ schuren.
Social Sofas. Zo heten dit soort bankjes. Dat begon in Tilburg. Karin Bruers wilde met dit soort bènkskes de strijd aangaan tegen de sociale verkilling in een woonwijk. Het moet de buurt weer leefbaar maken en mensen met elkaar in contact brengen.
Het idee is simpel. Je koopt een kale, blanco bank en met de buurt, de club of vereniging versier je hem met duizenden mozaieksteentjes. Je kiest zelf een thema.
Het werd een succes. Ze zijn over heel Nederland uitgewaaierd, inmiddels meer dan 1000 stuks. In Emmeloord staan er 5, in de Noordoostpolder inmiddels 15 stuks.
Deze sofa is gemaakt door de leden van de Soroptimistclub en het Vrouwencentrum.
Hun thema: Orange the World, dat is de internationale campagne tegen geweld tegen vrouwen en meisjes.
De onthulling was op 25 november, de Internationale Dag voor de Uitbanning van Geweld tegen Vrouwen.
Ga lekker zitten. Misschien komt er iemand naast je zitten. Heb je meteen een gespreksonderwerp.
Een fundering, hier in het bos. Dat verwacht je niet.
En helemaal niet dat hier van 1953 tot 1964 een toren heeft gestaan.
Na de tweede wereldoorlog was Nederland bang dat de Russen zouden komen.
‘De koude oorlog’. Gevreesd werd dat snelle, laagvliegende Russische vliegtuigen ‘onder de radar’ en dus ongezien ons land diep zouden kunnen binnendringen, eventueel met parachutisten en ABC aanvallen. (atoom, biologische en chemische wapens)
Daarom bouwden we in Nederland een netwerk van 276 uitkijktorens en speurden gespannen de hele dag de horizon af.
In de Noordoostpolder stonden ook drie torens.
Eén in Ens, één op Urk en één hier in Emmeloord.
De torens hadden ook een codenaam. Dit was Karel 2.
Op deze plek zijn inmiddels informatiepanelen geplaatst met een toelichting van Sandra van Lochem (www.luchtwachttorens.nl)
Heeft u een foto van de toren ? U kan mij niet blijer maken.
Reageer a.u.b.
From 1953 to 1964 an air watchtower stood on this spot in the forest of Emmeloord.
It was during the Cold War years.
We feared the Russions would come.
We expected that they would fly under the radar to surprise us.
So we build these kind of watchtowers.
We build a network in the Netherlands of 276 towers.
There was also one here in Emmeloord, one in Ens and on Urk.
So just watch and listen. All day. Incredible, isn’t it?
Dit zijn vijf ruimtelijke geometrische vormen. Dat zijn vormen, die je met behulp van passer en liniaal kunt construeren. Drie dimensionaal,
Het is gemaakt van RVS en is geglasparelstraald voor een matte uitstraling.
U zou het eigenlijk in de avond moeten bekijken. Het kunstwerk is namelijk van binnen uit verlicht. Ledverlichting, door de computer aangestuurd. Het kleurbeeld wisselt permanent.
Herman Kuijer heeft het kunstwerk geen naam gegeven. Dat laat hij liever over aan de bevolking.
Kuijer: “Kunst moet leven; daar moet over gepraat worden. Mensen kunnen een eigen invulling geven aan het object. Een naam komt vanzelf wel.”
Toen de Noordoostpolder in 1942 drooggevallen was, trof men diverse vergane schepen op de voormalige zeebodem. Het houten schip was meestal weggerot maar het anker was nog intact.
Dit anker heeft altijd naast het hotel ‘t Voorhuys gestaan. Veel toeristen gingen er mee op de foto. Een hotel dat verankerd was aan de zeebodem, echt iets voor de Noordoostpolder.
Maar omdat het hotel aan alle kanten is uitgebouwd, was er geen plek meer voor het anker. Dus nu staat het hier.
En da’s ook niet helemaal toevallig. Vroeger stonden hier vijf portiekflats.
De Ketting, De Boei, Het Anker, De Tros en De Meerpaal.
Tsja, we vinden het leuk dat zoiets terug komt. In staatnamen, in kunstwerken…..
Als je weinig geschiedenis hebt, moet we het zelf maken.
Toch ?
Wat is het, wat stelt het voor en hoe is het hier gekomen.
Het is een wandplastiek, geboetseerd van chamotte, dat is een gebakken product van klei wat daarna bij hoge temperatuur is geglazuurd.
De kunstenaar heet Joop Puntman en hij heeft het laten bakken bij het Limburgse pottebakkersbedrijf ‘Het Ambacht’ in Haalderen.
Het is weer een typisch Noordoostpolder-drooglegging tafereeltje.
Een man staat met zijn hoge laarzen in de nieuwe poldergrond.
In zijn ene hand trekt hij een visnet omhoog, in zijn andere hand toont hij het koren van het land.
Golven, vissen, een vogel en een schip maken het verhaaltje weer rond: eens zee, nu land.
In 1971, niet lang na de officiële opening van dit bejaardenhuis, ontstond brand.
De bewoners werden ‘s morgens vroeg geëvacueerd. De schade bleef gelukkig beperkt tot de recreatieruimtes op de benedenverdieping, maar voor veel medewerkers en bewoners was het vooral een traumatische ervaring.
De Vereniging van de winkelstraat ‘De Lange Nering’ heeft hun bij de heropening van dit bejaardenhuis dit kunstwerk aangeboden.
Bernard Geurtzen van de was voorzitter van de vereniging.
Geurtzen was een groot liefhebber van de kunst van Joop Puntman. Er hangt nog zo’n kunstwerk in de winkelstraat.
Wilt u hier meer over weten, neem dan een kijkje op de website www.emmeloord.info
Dit beeld is een cadeautje van het bedrijf Van Egteren uit Hasselt, die in de Noordoostpolder wel 2000 Vaneg-woningen mocht bouwen.
De kunstenaar is er ongeveer twee maanden mee bezig geweest en, zoals hij zelf zegt: “het stelt helemaal niets voor”.
Waarom hij het speelse beeld de naam ’t Koninkje heeft gegeven?
“Och, dat kwam omdat een vroeger buurmeisje van mij in Emmeloord het ding zo noemde. En zo is het gebleven.”
Er is geen straat in Emmeloord die zoveel nostalgische gevoelens oproept bij de bevolking als deze Lange Nering.
En dat snap ik ook wel. Het is nogal veranderd hier.
Vroeger reed je hier met de auto door de straat. Beide richtingen. Parkeren voor de deur. Niet meer voor te stellen he.
Toch werden de grote inkopen nog lang in Kampen of Zwolle gedaan.
In 1972 is een grote slag gemaakt. Verkeersvrij en modern.
Maar in 2010 was het al weer achterhaald. Dus opnieuw ging de straat op de schop. Grondig. De grote kar-trekkers waren Hans Schipper en Hans Beekman. Precies. Hans en Hans.
Wat is het mooi nu hè ?
Alleen als je omhoog kijkt, zie je nog wat van die oude stijl.
Kijk eens naar de gevels.
Of zo’n piepklein balkonnetje boven de slager.
Gekke naam ? Lange Nering
‘Je zet de tering naar de nering’.
Dat betekend dat je de uitgaven (vertering) afstemt op wat je verdient met je winkel (nering)
Een fundering, hier in het bos. Dat verwacht je niet.
En helemaal niet dat hier van 1953 tot 1964 een toren heeft gestaan.
Na de tweede wereldoorlog was Nederland bang dat de Russen zouden komen.
‘De koude oorlog’. Gevreesd werd dat snelle, laagvliegende Russische vliegtuigen ‘onder de radar’ en dus ongezien ons land diep zouden kunnen binnendringen, eventueel met parachutisten en ABC aanvallen. (atoom, biologische en chemische wapens)
Daarom bouwden we in Nederland een netwerk van 276 uitkijktorens en speurden gespannen de hele dag de horizon af.
In de Noordoostpolder stonden ook drie torens.
Eén in Ens, één op Urk en één hier in Emmeloord.
De torens hadden ook een codenaam. Dit was Karel 2.
Op deze plek zijn inmiddels informatiepanelen geplaatst met een toelichting van Sandra van Lochem (www.luchtwachttorens.nl)
Heeft u een foto van de toren ? U kan mij niet blijer maken.
Reageer a.u.b.
From 1953 to 1964 an air watchtower stood on this spot in the forest of Emmeloord.
It was during the Cold War years.
We feared the Russions would come.
We expected that they would fly under the radar to surprise us.
So we build these kind of watchtowers.
We build a network in the Netherlands of 276 towers.
There was also one here in Emmeloord, one in Ens and on Urk.
So just watch and listen. All day. Incredible, isn’t it?
17 april 1945. Ook de Noordoostpolder was bevrijd. De oprukkende geallieerden lieten de Noordoostpolder links liggen. Er waren hier toch geen Duitsers.
Een jaar later werd een kastanjeboom geplant door onze beroemde eerste huisarts, Dr. Jansen. Het ziekenhuis is later naar hem vernoemd. Vrijwel alle Emmeloorders waren daarbij aanwezig. Dat kon toen nog.
Onder de boom, tussen de wortels werd een fles gelegd;
in deze fles zit een oorkonde over de bevrijding. De bibliotheek hier naast u is in 1972 gebouwd, door Bouwbedrijf L. de Graaff uit Emmeloord. En het plein kreeg een reconstructie. De boom stond lelijk in de weg. Omdat de boom zich toch slecht ontwikkelde, is deze ondanks zijn cultuurhistorische waarde vervangen door een nieuw en beter exemplaar.
Hier op de muur van het gemeentehuis staat aangegeven hoe hoog het water komt te staan als de dijk doorbreekt.
Ongeveer twee meter boven uw hoofd.
Dat is Het Normaal Amsterdams Peil.
Zo’n bordje maakt duidelijk hoe afhankelijk zijn van de dijken rond de Noordoostpolder.
En die twee meter lijkt wel mee te vallen.
Maar waarom zou de dijk op een rustige doordeweekse dag bezwijken? Dat gebeurt natuurlijk niet zomaar.
Die kans is groter als er een combinatie optreed van stormvloed en springtij.
Stormvloed krijg je bij een langdurige noordwester storm.
En springvloed heeft te maken met de zon- en maanstand.
Ook bij de grote watersnoodramp van Zeeland in 1953 waren die twee factoren aan de hand.
En als het dan mis gaat, als alles dus tegen zit… ?
Ja, dan staan we zo’n acht meter onder water.
“Soms moet ik hakken…”zei Nel van Lith. Ze is een liefhebber van het echte beitelen. Liefst in hard steen, zoals deze kop van basalt.
Dat is keiharde gestolde vulkaan-lava.
De ene keer stelt het niets voor, dan weer wel.
“Soms weet ik precies wat ik ga maken, een voorstelling naar aanleiding van een belevenis of ontmoeting. Soms begin ik zomaar en kijk wat er gebeurt. Ik heb wel eens meegemaakt dat iemand later vertelde wat zo’n beeld voor emoties bij hem losmaakte en dat dat dan precies overeenkwam met wat ik voelde bij het maken van zo’n beeld. Dat zijn wondertjes.”
Er is geen straat in Emmeloord die zoveel nostalgische gevoelens oproept bij de bevolking als deze Lange Nering.
En dat snap ik ook wel. Het is nogal veranderd hier.
Vroeger reed je hier met de auto door de straat. Beide richtingen. Parkeren voor de deur. Niet meer voor te stellen he.
Toch werden de grote inkopen nog lang in Kampen of Zwolle gedaan.
In 1972 is een grote slag gemaakt. Verkeersvrij en modern.
Maar in 2010 was het al weer achterhaald. Dus opnieuw ging de straat op de schop. Grondig. De grote kar-trekkers waren Hans Schipper en Hans Beekman. Precies. Hans en Hans.
Wat is het mooi nu hè ?
Alleen als je omhoog kijkt, zie je nog wat van die oude stijl.
Kijk eens naar de gevels.
Of zo’n piepklein balkonnetje boven de slager.
Gekke naam ? Lange Nering
‘Je zet de tering naar de nering’.
Dat betekend dat je de uitgaven (vertering) afstemt op wat je verdient met je winkel (nering)
Er is geen straat in Emmeloord die zoveel nostalgische gevoelens oproept bij de bevolking als deze Lange Nering.
En dat snap ik ook wel. Het is nogal veranderd hier.
Vroeger reed je hier met de auto door de straat. Beide richtingen. Parkeren voor de deur. Niet meer voor te stellen he.
Toch werden de grote inkopen nog lang in Kampen of Zwolle gedaan.
In 1972 is een grote slag gemaakt. Verkeersvrij en modern.
Maar in 2010 was het al weer achterhaald. Dus opnieuw ging de straat op de schop. Grondig. De grote kar-trekkers waren Hans Schipper en Hans Beekman. Precies. Hans en Hans.
Wat is het mooi nu hè ?
Alleen als je omhoog kijkt, zie je nog wat van die oude stijl.
Kijk eens naar de gevels.
Of zo’n piepklein balkonnetje boven de slager.
Gekke naam ? Lange Nering
‘Je zet de tering naar de nering’.
Dat betekend dat je de uitgaven (vertering) afstemt op wat je verdient met je winkel (nering)
Kunst op een rotonde; rotondekunst.
Het klink minderwaardig maar er is natuurlijk niets mis mee.
Gemeente Noordoostpolder wilde bij de entree van Emmeloord graag een duidelijke markering met een versterkende relatie tot de Poldertoren. De opdracht ging naar Piet Tuytel.
De Obelisk, een vijftien meter hoog stalen kunstwerk, kwam volop in discussie. Da’s het mooie van kunst. Het maakt iets los onder de bevolking.
Zelf zegt Tuytel :”mij staat een kolom voor ogen die als een spiegel de bijzondere ruimte van deze polder toont”.
De provincie Flevoland betaalde zo’n €30.000,- en de gemeente zo’n €50.000,- Maar daarvoor heeft Emmeloord nu, net als veel grote steden van de wereld: Rome, Parijs, Washington, Londen en natuurlijk Egypte een heuse obelisk.
De leeuwen, er zijn er vier, zijn eind negentiende eeuw gemaakt door Bart van Hove en flankeerden het Merwedekanaal bij Zeeburg (Amsterdam).
Toen ze daar in 1942 in de weg stonden zijn ze aan de Noordoostpolder gegeven. Ons eerste kunstwerk, die bij het 10 jaar bestaan van de NOP rond het centrumplein werden geplaatst.
Toen ze ook daar in de weg begonnen te staan, zijn de dieren jarenlang ernstig verwaarloosd. Nu staan er twee exemplaren aan de Meldestraat en twee in Kraggenburg.
De leeuwen zijn 2 x 2 setjes. Linkerpoot over de rechterpoot en andersom.
Rond 2010 kreeg het centrumplein van Emmeloord een opknapbeurt en zag men graag de leeuwen terugkeren. Na luid protest van Kraggenburg en de Meldestraat is er een mal gemaakt en staan er nu vier replica’s rond de Poldertoren.
Rond 2013 wilde Amsterdam de leeuwen graag terug. Omdat dat onbespreekbaar was, hebben ook zij met dezelfde mal opnieuw vier replica’s gemaakt.
Een uiterst gedetailleerd verslag van dit leeuwen-fokprogramma vindt u hier.
Lions
The lions, there are four of them, were made by Bart van Hoven at the end of the nineteenth century and flanked the Merwede canal near Zeeburg (Amsterdam).
In 1942 they got in the way and were given to the Noordoostpolder. Our first artwork wich we placed around the central square at the 10th anniversary of the NOP.
When they were also here geting in the way, we neglected the animals for many years.
Now you can find two of the rehabilitated lions on the Meldestreet and two in Kraggenburg.
The lions are 2 × 2 sets. Left leg over the right leg and vice versa.
When around 2010 the center square of Emmeloord was given a makeover, people wanted to see back the lions. A mold has made and now there are four replicas around the Poldertoren.
Around 2013 Amsterdam wanted back there lions. When that was no option, they also made four replicas with the same mold.
U staat hier op het Harmen Visserplein. Dit plein is vernoemd naar de verzetsheld Harmen Visser, een politieagent uit Vollenhove die tijdens de tweede wereldoorlog wrang genoeg één dag voor de bevrijding van de Noordoostpolder is gesneuveld.
Toelichting: De Noordoostpolder is tijdens de Tweede Wereldoorlog aangelegd en in cultuur gebracht. De Duitse bezetter vond het een interessant project en gedoogden de werkzaamheden. Polderwerkers hoefde niet te werken in de Duitse oorlogsindustrie. Het animo werd daardoor zo groot, dat de Noord Oost Polder (N.O.P.) ook wel het Nederlands Onderduikers Paradijs werd genoemd.
Onderduikersbank
Op 5 mei 1965 is een reünie van onderduikers gehouden.
Toen er geld van de organisatie van die dag overbleef, is dit bankje gerealiseerd.
Wat stelt het voor:
Je ziet een ‘Duitse’ adelaar die zich verheft boven een inééngekrompen mens, een verwijzing naar verdrukking en verzet.
De golven en de vis maken de verbinding met de voormalige Zuiderzee.
Zo’n opengewerkt decoratieve voorstelling noemen we een ajour reliëf.
Plaquette Veteranendag
Naast het bankje ziet u de plaquette Veteranendag. De Veteranendag wordt altijd op de laatste zaterdag van juni gevierd. Alleen in 2014, 70 jaar na de november-razzia 1944 in de Noordoostpolder, was hij uitgesteld tot 15 november.
Plaquette overdracht Noordoostelijke Polder
17 april 1945 was voor de Noordoostpolder de dag van de bevrijding.
Albert Knipmeijer, als Commandant der binnenlandse strijdkrachten. droeg het gezag over aan landdrost Smeding. Toen Noordoostpolder nog geen gemeente was, hadden we geen burgemeester maar een landdrost. Het vond plaats voor het tijdelijke raadhuis op het enige plein dat Emmeloord toen had, daar waar u nu staat. Het plein kreeg de naam Knipmeijerplein.
Een half jaar later kwam Knipmeijer erop terug. Hij was -nederig en bescheiden- van mening dat de eer moest gaan naar een groter verzetsman, Harmen Visser. Aldus geschiedde.
The memorial monument: People in hiding bench
Designed by Wim Doorschodt in 1967
The North East Polder was made and cultivated during the Second World War.
The German occupiers where interested in this project and tolerated the work.
Polder workers where dismissed to work in the German war industry (the Arbeitseinsatz).
The enthusiasm to work in the polder became that great that the Noord Oost Polder (NOP) was also called Dutch Hiding Paradise. (in Dutch language also N.O.P.)
A reunion of the former ‘people in hiding’ was held on May 5th 1965.
After some money was left, this work could be realized.
The bench was designed by Wim van Doorschodt from Giethoorn.
What does it represent.
You see a ‘German’ eagle that rises above a shrunken human, a reference to oppression and resistance.
The waves and the fish makes the connection with the former Zuiderzee.
The bench was made in 1967, has been on several places in the Polder, but has this prominent place in front of the town hall since 1997.
Sie befinden sich hier auf dem Harmen Visserplein. Dieser Platz ist nach dem Widerstandshelden Harmen Visser benannt, einem Polizisten aus Vollenhove, der im Zweiten Weltkrieg einen Tag vor der Befreiung des Noordoostpolders auf tragische Weise getötet wurde.
Der Noordoostpolder wurde während des Zweiten Weltkriegs angelegt und bewirtschaftet. Die deutschen Besatzer hielten es für ein interessantes Projekt und duldeten die Arbeiten. Polderarbeiter mussten nicht in der deutschen Kriegsindustrie arbeiten. Die Begeisterung war so groß, dass der Noord Oost Polder (N.O.P.) auch das niederländische Versteckparadies genannt wurde.
Die Couch
Am 5. Mai 1965 fand ein Treffen der Untergetauchten statt.
Als von der Organisation dieses Tages noch Geld übrig war, wurde diese Bank geschaffen.
Was stellt es dar:
Sie sehen einen „deutschen“ Adler, der sich über einem geschrumpften Menschen erhebt, ein Hinweis auf Unterdrückung und Widerstand.
Die Wellen und die Fische stellen die Verbindung zur ehemaligen Zuiderzee her.
Eine solche durchbrochene dekorative Darstellung nennen wir ein durchbrochenes Relief.
Wat leuk dat uw oog is gevallen op dit putdeksel. Als je het onder kunst mag scharen, wordt er toch wel oneerbiedig overheen gestapt.
Het bedrijf Aquafix Milieu heeft dit kroningsdeksel speciaal ontwikkeld ter gelegenheid van de troonswisseling van 30 april 2013.
Willem-Alexander, actief op het gebied van watermanagement, moest afscheid nemen van de water-branche toen hij koning werd.
Een ludieke gelegenheid voor de putdekselfabrikant om hier een landelijke actie op los te laten.
Alle gemeenten in heel Nederland, zo ook Noordoostpolder, kregen kosteloos een exemplaar met goudkleurig kroontje. De bedoeling was dat dit deksel op het dorps- of stadsplein geplaatst wordt als aandenken aan deze unieke belevenis.
Gemeente Noordoostpolder, altijd sportief, deed ook mee.
Het beeld is gemaakt van roestvrijstalen buizen en stelt vier rechthoeken voor, zoals de Engelse naam al laat vermoeden.
De gemeente heeft dit abstracte kunstwerk gekocht in de tijd van de BKR-regeling. Dat was een rijksregeling die ervoor zorgde dat kunstenaars van een basisinkomen werden gegarandeerd. Toen die regeling weer verviel, belande veel kunstenaars in de bijstand.
Maar oordeel nou niet te snel. Geef het werk een kans. Loop er doorheen. bekijk het van een afstand. Kijk er doorheen en volg de lijnen richting de vaart. Het is een prachtig open lijnenspel die bij zonneschijn ook mooi kan schitteren.
Met de vier rechthoeken verbeeld hij noord oost zuid west, de verschillende windrichtingen vanwaar ook de bevolking in de polder is gekomen.
Boven in de top komt het bij elkaar, daar zit de verbinding, het evenwicht. Onderin, op de grond, de spanning.
Als kunst trouwens een reactie oproept, heeft het ook een doel bereikt.
Nu een apotheek, maar dit was het postkantoor. De verbouwing is ontworpen door Architect Dirk Klaver, die de authentieke uitstraling van het gebouw perfect heeft weten te behouden, zelfs weer hersteld. Om de naam POST terug laten komen op de gevel in zorgPOST is een geweldige vondst.
Om de gevelkunst te kunnen begrijpen moet je weten dat dit het postkantoor was. Dit betonreliëf van Berend Hendriks heeft een duidelijk lijntje met de PTT
Je ziet een relaxed achterover zittende vrouw die telefoneert.
Bovenin een paar fladderende postduifjes.
Ook de twee ruitjes, de gevelstenen zijn het vermelden waard. Gevelstenen zijn uit de tijd voor de straatnaam en huisnummers.
De gevelsteen zei iets over het ambacht van de bewoner.
Hier woont de slager, of de dokter.
En vroedvrou, betekend wijze vrouw, noemen we tegenwoordig verloskundige.
Ook dit kunstwerk is gerealiseerd dankzij ‘de Percentageregeling beeldende kunst’.
Eén procent van de bouwkosten van een overheidsgebouw of school mocht besteed worden aan een kunstwerk. Voor kunstwerken bij scholen werden wel wat extra eisen gesteld. Zo moest er altijd een link zijn met de polder. (water, dijken, etc) Die regel is gestart in 1961 en heeft al meer dan 2500 kunstwerken opgeleverd.
Het is een betonnen sculptuur van Jan de Baat Het stond voor de vroegere huishoudschool.
Het springende paard, bij het Zuiderzee college, het vroegere Prof. ter Veen Lyceum is ook van Jan de Baat.
Het stelt een bloem voor die zich door de betonnen bak en grind boven de grond heeft weten te worstelen. Een overwinning.
De polder neemt nu de plaats in van de vroegere Zuiderzee. Maar de natuur in de vorm van deze bloem boort zich daar opnieuw doorheen.
Vroeger was er de percentageregeling. Dat hield in dat bij de bouw van een school of overheidsgebouw 1% van de bouwkosten mocht worden besteed aan kunst.
Dit gebouw is van 1961 maar het heeft 20 jaar geduurd voordat ze iets van dat geld gingen kopen.
De kunstenaar Jan Kip werd gevraagd.
De opdracht luidde: ”maak een een werk waarin het symbool van de christelijke school verwerkt zit. Reden voor de kunstenaar om te kiezen voor een vis, Ichthus. (ἰχθύς )
Vrij vertaald geeft Ichthus de woorden Jezus, Christus, Gods, zoon, redder.
Aan het kunstwerk zijn een drietal stromen of golven te zien, die in de eerste plaats doen denken aan het verleden van de polder, maar die verder de drie stromingen van de school aangeven: de leerling, het personeel en het bestuur.
Deze kolos staat hier al een tijdje. Vanaf 1996.
Je versleept hem ook niet zomaar, het gevaarte weegt 9000 kilo.
Het is abstract. Het stelt dus niets voor, zeggen we dan. Dat valt nooit bij iedereen in de smaak. Abstracte kunst. Toch wordt dit kunstwerk alom geliefd. Dat zoiets € 30.000 heeft gekost, daar hebben we het dan niet over.
Het heet ‘zandkorrel’, maar veel mensen noemen het ‘het ei’.
Bert van Loo refereert met deze zandkorrel aan de ontstaansgeschiedenis van land, en dus met name dit nieuwe land.
Bij slecht weer sluit het kunstwerk zich en wordt een zware massa. Maar bij zonnig weer gaat hij open, lijkt los van de grond te komen, zweven. Het is een afwisseling van massa en licht.
De ondertitel van dit kunstwerk is dan ook :
‘het gewicht van licht’.
In 1969 is de openbare leeszaal Noordoostpolder gebouwd.
Vervolgens werd de kunstenaar Theo van der Nahmer benaderd voor het maken van een passend kunstwerk.
Theo van der Nahmer (1917 – 1989) was een groot liefhebber van de boeken en illustraties van Dirkje Kuik.
Dit kunstwerk toont duidelijk dat hij zich door hem heeft laten inspireren.
Deze vreemde vogel toont gelijkenissen met de illustraties uit de boeken van Dirkje Kuik en ook in een van de boeken van Kuik wordt een personage veelvuldig getypeerd als ‘vreemde vogel’.
Theo van de Nahmer heeft het kunstwerk eerst geboetseerd en vervolgens in brons gegoten.
Die schrijver Dirkje Kuik kwam uit Utrecht.
Hij werd geboren als William Kuik, maar na een gender-operatie ging hij als vrouw verder door het leven onder de naam Dirkje.
Strange bird
by: Theo van der Nahmer (1971)
The public library of Emmeloord is built in 1969.
The artist Theo van der Nahmer was asked to create a suitable artwork.
Theo van der Nahmer (1917 – 1989) was a great fan of the books and illustrations by Dirkje Kuik.
This artwork clearly shows that he was inspired by him.
Not only this strange bird shows similarities with the illustrations from the books by Dirkje Kuik, also a character typified as “strange bird” is in one of Kuik’s books.
Theo van de Nahmer first molded the artwork in clay and then cast it into bronze.
The writer Dirkje Kuik lived in Utrecht. He was born as William Kuik, but after a gender operation he continued to live as a woman under the name Dirkje.
Nu staat hier het kunstwerk VIS, maar er stond een paard op deze sokkel.
Dat paard is door de gemeente naar het centrum verplaatst omdat het nieuwe parkeerterrein aan de Noordzijde de naam ‘paardenmarkt’ kreeg. De bewoners van deze wijk, die overigens nooit erg blij waren met dat paard, protesteerden luid. De gemeente trok het zich aan.
Het bedrag dat de gemeente had uitgetrokken voor de sloop van deze sokkel mocht het wijkplatform besteden aan een nieuw kunstwerk.
Naast de kunstenaar leverden verschillende bedrijven een bijdrage en organiseerde scholieren een gedichtenwedstrijd, waarvan de haiku is geplaatst.
Een haiku is een vorm van Japanse dichtkunst, geschreven in drie regels waarvan de eerste regel 5, de tweede regel 7 en de derde regel weer 5 lettergrepen telt.
Het kunstwerk is gemaakt van cortènstaal. Dat is een ijzersoort waaraan fosfor en koper is toegevoegd. Daardoor ontstaat een oxidelaag (roest) die het ondergelegen materiaal beschermd en het roestproces stopt. De prachtige bruine roestkleur geeft een kunstwerk zijn karakteristieke uitstraling.
Platte metalen platen. Vel oranje. En open. Dat zijn de belangrijkste karakteristieken van dit kunstwerk. En het lijkt dat je het hele kunstwerk weer kan opvouwen tot één grote plaat van 3 bij 3 meter.
Een typisch spanningsveld dat Cyril Lixenberg vaker weet op te roepen. Driedimensionaal en toch vlak.
Haaks en net niet haaks. Recht en scheef.
In veel van zijn werken herken je tegenstellingen, zoals ‘goed en kwaad‘ en ‘positief en negatief‘, maar dus ook deze ‘tegenvormen‘
Zo staat in Emmeloord de Vierkantela en in Biddinghuizen de Cirkantela, er weer ergens anders de Driekantela.
Als je het niet mooi vind, mag je blij zijn dat je niet in Dronten woont. Daar hebben ze 26 werken staan van Cyril Lixenberg.
Het is een metaalplastiek van fel oranje geverfd staal, een door de kunstenaar en schilder Harmen Abma voorgeschreven kleur.
Een spannend geometrische vorm zonder speciale betekenis.
De onthulling vond plaatst ter gelegenheid van een bezoek van een delegatie uit het Noorse Ringerieke, waarmee de NOP al jarenlang een goede relatie onderhield.
De acht verdiepingen hoge flat Toutenburgh lijkt omarmd te worden door deze opengeklapte cirkel. De serviceflat Toutenburgh stamt uit 1975 en dankt zijn naam aan het middeleeuws kasteel op Vollenhove, waar nu alleen nog de ruïne van resteert.
It’s an artwork of bright orange painted steel, a color prescribed by the artist and painter Harmen Abma.
An exciting geometric shape with no special meaning. Such art is named “minimal art”.
The Toutenburgh flat behind it seems to be embraced by this unfolded circle. The service flat is build in 1975 and owes its name to the medieval castle on Vollenhove, of which only the ruins remains.
Deze begraafplaats naar ontwerp van tuinarchitect Mien Ruys, is in 2000 flink uitgebreid. Toen is naast dit kunstwerk ook de prachtige berceau aangelegd. Deze loofgang die begroeid is met witte regen geeft een licht-donker beleving en symboliseert de overgang van het leven naar de dood.
In onze cultuur richten wij bij ieder graf een rechtopstaande steen op. Toch, als je nu over al die stenen heen kijkt wordt het horizontale beeld dominant. Al die zerken zijn eigenlijk ongeveer even hoog.
Daarom wilde de kunstenaar een hoog verticaal element wat niet zwaarmoedig de grond in zakt, maar opstijgt en lucht geeft.
Het moet de opgesloten mensen er uit kunnen tillen.
De maatgeving spiegelt de kunstenaar naar de menselijke maat. Niet groots en imposant, maar ongeveer manshoog, de breedte is een el, de vlakken zijn één hand lang en breed, en die kleine rondjes zijn ongeveer een duimnagel groot.
De kolom, een stele, ruw en onbewerkt, waar een doek omheen geslagen is, glad en gepolijst, is uit één stuk impala graniet gemaakt en is 3000 kilo zwaar. De ruwe steen die uitsteekt, vraagt om aanraking. En dat wil de kunstenaar ook. Hij heeft al één stukje glad gepolijst. Aan u de rest.
Het woord tors is afgeleid van het Italiaanse woord torso. In de beeldhouwkunst is het vaak een klassiek beeld van een lichaam zonder ledematen, alleen met aanzetten van armen en benen en meestal zonder hoofd. Zo’n oud Romeins beeld kan natuurlijk ook in de loop der jaren zo beschadigd zijn, dat alleen de tors overgebleven is.
Henny Zandjans koos voor een tors met hoofd. In 1998 mocht hij een tentoonstelling houden in het gemeentehuis. Het cultuurfonds van de gemeente vond het werk zo interessant dat ze deze heeft aangekocht.
Het beeld is in brons gegoten en daarna gepolijst. De zwarte kleur komt omdat de kunstenaar het heeft gepatineerd. Door chemische vloeistoffen ontstaat een corrosielaagje. We noemen dat ook wel edelroest. Die laag beschermd het beeld.
Als voorstudie heeft Henny Zandjans een klein torsje van 14 cm gemaakt, waarvan 75 exemplaren gegoten zijn en nog wel eens opduiken op verkoopsites. Voor de echte liefhebber.
Je moet er van houden. En dat deed Wim van Doorschodt. Hij laat het zelf omschrijven als geometrisch abstract. Een afgezaagde boomstam.
Hij heeft eerst een gietmal gemaakt en deze toen volgegoten met beton. Vervolgens is hij die mal net zolang gaan schudden en schokken, totdat alle luchtbelletjes eruit waren. Dan krijg je mooi glad en sterk beton. Superbeton.
Met hetzelfde procedé zijn de landbouwschuren in de Noordoostpolder gemaakt.
Daarom heten die ook ‘Schokbeton’ schuren.
Een figuratief beeld, niet abstract, je ziet wat het voorstelt.
Maar wel geabstraheerd, er is veel aan detail weggelaten.
Hier wordt een jongen en een meisje uitgebeeld, die hand in hand voor de Triangel staan. Het werk is gemaakt van tempex, piepschuim dus, waarover een laag kunsthars is aangebracht. Daarna is de kunsthars met de hand geschuurd en bewerkt.
Dat maakt het beeld niet echt onverwoestbaar. Kwetsbaar zelfs.
In maart 1982 was de toestand zo erbarmelijk dat het helemaal gereviseerd moest worden.
Jammer als het beschadigd, maar het is geen Rembrandt.
Het is een kunstwerk die in de tuin van een school staat. In de openbare ruimte. Wat kan je verwachten ?
Paard. Da’s duidelijk. De kunstenaar Arthur Spronken gaf het zelf de naam Paardetors, en volgens de huidige spellingsregels zou dat nu paardentors met een tussen-n moeten zijn.
Het dier stond eerst in de wijk de Zuidert, maar nu hier toepasselijk op de paardenmarkt. Toen Emmeloord in de jaren ’40 ontworpen werd was hier de paardenmarkt gepland.
Maar de boeren kochten al snel trekkers ten koste van het paard.
Arthur Spronken heeft veel meer paardentorso’s gemaakt. Soms heel bijzondere gewrochten. Toen de wethouder dan ook een bezoekje bracht aan zijn atelier schrok hij wel. Het paard had geen staart. Na lang aanhouden wist hij de kunstenaar te bewegen; het dier kreeg een staart. Beetje kort, maar toch ….
Wie betaald, die bepaald ? Nee, gewoon een poldermodel paard.
In 1960 is deze school geopend. De weduwe van prof. Ter Veen, hij was de voorzitter van de Zuiderzeevereniging, was daarbij aanwezig.
En omdat iedere school één procent van de bouwkosten mocht besteden aan kunst, stond er meteen ook dit opvallende kunstwerk.
In het Algemeen Handelsblad van 1960 stond te lezen: ‘een betonplastiek, een springend paard, dat voor het gebouw is opgesteld, werd vervaardigd door de heer J. de Baat te Amsterdam.
Er is wat verwarring over de naam: Springend paard, gewoon ‘Paard’ of volgens Wikipedia ‘het paard Pegasus’, maar ach, what’s in a name.
Jan de Baat heeft meerdere paarden gebeeldhouwd. Zijn beroemdste paard is ‘Het Peerd van Ome Loeks’. Die staat voor het centraal station in Groningen. Later heeft hij zich gedistantieerd van dat werk, omdat hij het te figuratief vond. Te herkenbaar.
Nou, dat geldt ook voor dit werk. Ik kan er niets anders van maken.
Deze wijk en dus ook het aanbod van de kunst komt uit de tijd dat de BKR regeling van kracht was. Dat was een rijksregeling die ervoor zorgde dat kunstenaars van een basisinkomen werden gegarandeerd. Toen die regeling in 1987 weer verviel, belande veel kunstenaars in de bijstand.
Het is een brok gegoten beton die aan de buitenkant is bedekt met platen staal. Een staal legering met wat extra koper en fosfor, zodat het mooi gaat roesten. Cortenstaal.
Omdat Ben Schildkamp het kunstwerk de naam ‘Openvallende steen’ heeft gegeven, is het geen abstract werk meer. Het stelt iets voor.
Een beeldhouwwerk die een zekere spanning opbouwt. Hij dreigt ogenschijnlijk om te vallen of verder te scheuren. Er is iets mee.
Nel van Lith is beeldhouwster die het liefst met hamer en beitel gaat hakken in natuursteen. Het stevige stoere werk.
En vaak zweeft haar werk tussen het realisme en abstract.
Hier een oudere vrouw en haar man die dicht tegen elkaar aanstaan, in elkaar vervloeien. Met vlakken en facetten maar toch een duidelijk figuratief beeld.
Dit beeld was gehakt uit marmer.
Maar die marmersoort was niet gegarandeerd winterhard.
Vandaar dat het origineel bij haar thuis staat en dat ze een bronzen afgietsel heeft laten maken.
En die staat hier.
Ook dit kunstwerk is gerealiseerd dankzij ‘de Percentageregeling beeldende kunst’.
Eén procent van de bouwkosten van een overheidsgebouw of school mocht besteed worden aan een kunstwerk. Voor kunstwerken bij scholen werden wel wat extra eisen gesteld. Zo moest er altijd een link zijn met de Polder. (water, dijken, etc) Die regel is gestart in 1961 en heeft landelijk al meer dan 2500 kunstwerken opgeleverd.
Op wikipedia wordt dit werk overigens ‘jongen met vis‘ genoemd.
De naam ‘Ontstaan uit Zee’ is in Emmeloord ontstaan.
De jongen en de vis rusten op golven.
Het is een overwinning. Zoals de drooggemalen polder een overwinning op de zee is.
En zoals vele kunstwerken in Noordoostpolder is ook hier een duidelijk link met de circa drie meter die Noordoostpolder onder NAP ligt.
Het beeld stond vroeger bij de lagere technische school aan de Nagelerweg.
Nagels. Spijkers zeggen we tegenwoordig. Dat is hetzelfde.
Nagels zijn gemaakt van een stukje staaldraad. Vandaar de naam draadnagels.Je kan er iets mee vastnagelen.
Geen roestvrijstalen nagels. Das duidelijk. Ze zijn flink verroest en dat was ook de bedoeling. De kunstenaar kiest een staal-legering met wat extra fosfor en koper. Cortenstaal. Dat gaat meteen roesten en die oxidelaag beschermd dan het materiaal. En het ziet er stoer uit.
Tijdens een tentoonstelling van Chris Verbeek in het gemeentehuis in Emmeloord (1995) konden ‘de Nagels’ vanwege zijn afmetingen niet binnen staan.
Ze werden daarom buiten opgesteld.
Bij het afbreken van de tentoonstelling bleven de Nagels staan, omdat ze anders toch bij Chris op het erf werden opgeslagen.
Een jaar later, ze stonden nog steeds bij het gemeentehuis voor de deur, heeft de gemeente ze maar gekocht.
In de plaatselijke krant van 1965 stond te lezen: Centrum Emmeloord verfraaid met kunstwerk
De rundveefok- en kontrôlevereniging Noordoostpolder
heeft in een algemene vergadering besloten om ƒ4000,– van het batig saldo te bestemmen voor de aankoop van een kunstwerk.
De Noordoostpolder is toch altijd een agrarisch toneel gebleven.
Op De Deel stonden de twee kantoorpanden. Tussen dit Landbouwhuis en de Nederlandse Algemene Keuringsdienst kwam een vijver met daarin dit kunstwerk van Auguste Manche.
Nu staat op de Deel het appartementencomplex Het AanDeel en ook het oude landbouwhuis gaat straks wijken voor nieuwbouw. Daarom is dit kunstwerk verplaatst naar Park West. Wel weer in het water.
Het is zolang geleden, dat de naam van dit bronzen kunstwerk niet eens meer te achterhalen is
‘Man en vrouw,’ dat is zeker maar dan , ‘in de zon’, ‘wijzend naar de zon’, of ‘kijkend naar de zon’. het is niet meer bekend.
Het was de tijd voor de QR-codes, da’s duidelijk.
Kunst. Maar toch een kopie. Een replica.
Hier op de Deel stonden vroeger vier granieten leeuwen.
Statig en monumentaal. Hadden we cadeau gekregen van Amsterdam.
Maar Emmeloord heeft er wat slordig mee omgesprongen.
Nu staan er twee van dat viertal aan de Meldestraat en twee in Kraggenburg.
Toen de Poldertoren en dit plein een grote opknapbeurt kreeg, wilde de bevolking graag die leeuwen weer op deze oude plek. Maar dat ging niet door. Dat wilde Kraggenburg en de Meldestraat niet.
Dus maakte een kunstenaar een mal van één van de leeuwen en heeft daar 4 nieuwe zwarte leeuwen van gemaakt. Lion Noir. Iedereen blij.
In 2013 wilde Amsterdam graag de leeuwen terug.
Onbespreekbaar natuurlijk. ‘Eens gegeven, blijft gegeven’.
“Mogen wij die mal dan even lenen ?”
En nu staan ook daar weer vier replica’s.
Het is een heel fokprogramma geworden.
These lions are copies, replicas. The originals, four granite lions used to stand here on De Deel.
They were a gift from Amsterdam to the ‘New Land North East Polder’, in the late ’40th.
But after some decades, Emmeloord handled the animals carelessly. We neglected them.
Now two of them are placed in the village Kraggenburg and the other two somewhere else in Emmeloord.
When the Poldertoren and this square got a major update, the people of Emmeloord wanted back their famous lions.
‘That will not happen’, replied Kraggenburg.
So an artist made a mold (template) of one of the lions and created 4 new black lions. Called: Lion Noir. Everybody happy.
In 2013, Amsterdam wanted back the original lions.
No chance. “Once given, remains given.”
“Can we than please borrow the mold, the template?”
And so Amsterdam now has also got four replicas.
Dit paneel is 6,5 meter hoog en 2,8 meter breed.
Computergestuurde (LED)lampjes laten het continue van kleur veranderen.
Het is gemaakt van roestvrij staal en is daarna ge-glasparelstraald voor een matte uitstraling.
Omdat het paneel niet helemaal goed werkt, krijgt het binnenkort(2021) een opknapbeurt.
Achter in de winkelstraat, op het Kettingplein staat nog een lichtkunstwerk van Herman Kuijer. Met deze twee kunstwerken wilde de gemeente Noordoostpolder in 2011 de ambitie voor het nieuwe stadshart aantonen.
Maar dat werd niets. Het heeft tot 2019 geduurd voordat het centrum van Emmeloord de ware facelift heeft gekregen.
Je moet er even op wachten, maar dan heb je ook wat.
Maar het kunstwerk staat hier fraai op een drielandenpunt.
Het verbind met zijn lampjes visueel de Beursstraat, de Lange Nering en het net opgeknapte centrumplein De Deel.
Dit zijn vijf ruimtelijke geometrische vormen. Dat zijn vormen, die je met behulp van passer en liniaal kunt construeren. Drie dimensionaal,
Het is gemaakt van RVS en is geglasparelstraald voor een matte uitstraling.
U zou het eigenlijk in de avond moeten bekijken. Het kunstwerk is namelijk van binnen uit verlicht. Ledverlichting, door de computer aangestuurd. Het kleurbeeld wisselt permanent.
Herman Kuijer heeft het kunstwerk geen naam gegeven. Dat laat hij liever over aan de bevolking.
Kuijer: “Kunst moet leven; daar moet over gepraat worden. Mensen kunnen een eigen invulling geven aan het object. Een naam komt vanzelf wel.”
De leeuwen, er zijn er vier, zijn eind negentiende eeuw gemaakt door Bart van Hoven en flankeerden het Merwedekanaal bij Zeeburg (Amsterdam).
Toen ze daar in 1942 in de weg stonden zijn ze aan de Noordoostpolder gegeven. Ons eerste kunstwerk, die bij het 10 jaar bestaan van de NOP rond het centrumplein werden geplaatst.
Toen ze ook daar in de weg begonnen te staan, zijn de dieren jarenlang ernstig verwaarloosd. Nu staan er twee exemplaren aan de Meldestraat en twee in Kraggenburg.
De leeuwen zijn 2 x 2 setjes. Linkerpoot over de rechterpoot en andersom.
Rond 2010 kreeg het centrumplein van Emmeloord een opknapbeurt en zag men graag de leeuwen terugkeren. Na luid protest van Kraggenburg en de Meldestraat is er een mal gemaakt en staan er nu vier replica’s rond de Poldertoren.
Rond 2013 wilde Amsterdam de leeuwen graag terug. Omdat dat onbespreekbaar was, hebben ook zij met dezelfde mal opnieuw vier replica’s gemaakt.
Een uiterst gedetailleerd verslag van dit leeuwen-fokprogramma vind u hier.
Lions
The lions, there are four of them, were made by Bart van Hoven at the end of the nineteenth century and flanked the Merwede canal near Zeeburg (Amsterdam).
In 1942 they got in the way and were given to the Noordoostpolder. Our first artwork wich we placed around the central square at the 10th anniversary of the NOP.
When they were also here geting in the way, we neglected the animals for many years.
Now you can find two of the rehabilitated lions on the Meldestreet and two in Kraggenburg.
The lions are 2 × 2 sets. Left leg over the right leg and vice versa.
When around 2010 the center square of Emmeloord was given a makeover, people wanted to see back the lions. A mold has made and now there are four replicas around the Poldertoren.
Around 2013 Amsterdam wanted back there lions. When that was no option, they also made four replicas with the same mold.
Bij struisvogels denkt men al snel: die steken hun kop in het zand. Maar daar klopt niks van. Dat doen die beesten niet. Echt onzin.
Zoals hier afgebeeld is wel een natuurlijke houding van die vogels. De kop plat op grond. Eten verzamelen. Gras, zaden vruchten en insecten.
Prachtig neergezet.
In dit park is een kunstroute gemaakt. Het is een project van de gemeente, samen met kinderen van de St. Josephschool. Een wandeling langs kleine objecten, huisje, boompje, beestje. Kunst op kniehoogte.
In 2008 was het paniek onder de dieren. Dieven in de nacht ontvreemden een aantal bronzen beelden. Een haan, een boomkikker, een vos en een zeehond. Het waren vast geen dierenvrienden.
De gemeente heeft het weer aangevuld. Maar het park huilt er nog steeds om. Barbaren.
Twee struisvogels – Kop in ‘t zand – Greet Grottendieck
Zowel de naam als de vorm heeft een duidelijke link met het zwembad hierachter. Het staat hier buiten, maar binnen had het ook niet misstaan.
Het zijn drie dikke betonnen zuilen met daar bovenop ‘wuivende golven’
Op het beton heeft Renate Vincken keramiek aangebracht.
Keramiek is een verzamelnaam voor alle voorwerpen die van gebakken klei zijn gemaakt.
In 2012 is het geheel een metertje verplaatst. Dat moest vanwege de inrit van de nieuwe sporthal.
De panelen waren bedoeld voor het politiebureau van Emmeloord.
De kunstenaar Jo Pessink gaf de panelen de titel mee: ‘het alziend oog van de politie’.
Na de opening van het politiebureau stond in de krant:
‘Namens het personeel bood brigadier A. N. Schoolmeester een glasapplicaat aan, vervaardigd door de Deventer kunstschilder J. Pessink. Het wordt in de hal aangebracht.’
De panelen zijn daar echter om onduidelijke redenen nooit geplaatst.
Een jaar later (1968) werd deze bibliotheek geopend. En hier staan ze.
Heeft u ook wel eens een cadeautje doorgeschoven ….. ?
De kunstenaar was in de jaren ’60 erg gewijd aan het oude Griekenland.
De fluitspeler blaast op een dubbelfluit. Een dubbelfluit of aulos is een oud Grieks blaasinstrument, in het Latijn tibia genoemd.
In Tilburg staat trouwens het broertje van dit kunstwerk, de liggende fluitspeler.
Het beeld staat tegenwoordig voor het nieuwe B-gebouw van het Zuyderzee Lyceum. Hier komen de ‘brugpiepers’ en met de zittende fluitspeler is het thema van dit gebouw; ‘fluitend de toekomst tegemoet’
Leuk te weten is het Tibias project.
Luxe appartementen die aan het eind van deze straat gebouwd zijn op de plaats van de gesloopte Kohnstamm-MAVO.
Dit beeld stond jarenlang op de bouwplaats.
De namen van de appartementengebouwen gebouwen zijn:
Fagot, Piccolo, Klarinet en Tibias (Tibia)
Dit koperen kunstwerk is in 1953 geplaatst, maar aan de andere kant van dit gebouw, namelijk boven de ingang van theater en schouwburg ‘t Voorhuys. En eigenlijk hoort het daar ook.
Het kon gekocht worden dankzij de éénnprocentsregeling. Dat was een rijksregeling die bepaalde dat bij de bouw van een overheidsgebouw 1 tot 2 procent van de bouwkosten mocht worden besteed aan kunst. Wel kunst die bij de functie van het gebouw paste. Dus denk aan glas-in-lood ramen voor kerken en muurreliefs bij scholen. En als het enigszins mogelijk was positieve kunst. Het was de wederopbouwtijd na de oorlog.
Dus om bij het theater te blijven : Dit zijn drie muzen. Muzen zijn volgens Griekse sagen de dochters van Zeus en zijn de godinnen van de kunsten.
Jan Bons heeft 3 van de 9 godinnen uitgebeeld die hier toepasselijk op de schouwburg staan.
links – Terpsichore – de muze van de dans en zij is de beschermvrouwe van het koor
midden – Euterpe – de godin van het fluitspel
rechts – Erato – de muze van de hymne, het lied en de lyriek.
Zij begeleid zichzelf hier op de gitaar.
Een duidelijk figuratief beeld. Je ziet meteen wat het voorstelt.
De patiënt is weer gezond en verlaat het ziekenhuis. De arts achter hem begeleid hem naar zijn vrouw, die hem met beide handen welkom heet.
En ook de hond springt enthousiast op tegen zijn baasje. Thuiskomst.
De kunstenaar is Teun Roosenburg, een zoon van de beroemde architect Dirk Roosenburg die onder andere de drie gemalen van Noordoostpolder heeft ontworpen.
Dit ziekenhuis achter u is van 1964, dit kunstwerk ook.
Onlosmakelijk verbonden.
Maar er zijn plannen met dit gebouw.
Ook spannend voor dit kunstwerk. Wat zou u er dan mee doen?
Eerst stond hier een andere ballerina. Een werk van dezelfde kunstenaar Jan de Graaf.
Maar tot grote ontsteltenis van Emmeloord is zei in de nacht van 8 op 9 januari 2011 gestolen !
Vanwege haar schoonheid ? Ik ben bang voor de prijs. Brons is duur, maar zonder echtheidscertificaat levert het echt een schijntje op.
De trieste aanblik van de kale sokkel deed de gemeente op zoek gaan naar een nieuw beeld.
Uit de ballerina serie van Jan de Graaf bleek nog één beeldje verkrijgbaar te zijn. Wat een geluk.
Dit beeldje, dezelfde danseres maar in een andere pose, met de armen langs het lijf in plaats van geheven boven het hoofd, is op een nieuwe, verzwaarde sokkel gezet.
Voorzien van extra verankering en een elektronische gps alarmering waardoor diefstal een stuk moeilijker wordt.
Toch een beetje weemoed naar de eerste liefde ?
Zeg nou zelf.
Pieter Kooistra (1922 – 1998) was een kunstenaar uit Tiel en zeer sociaal betrokken. Hij was oprichter van de stichting “Uno-inkomen”, waarschijnlijk de allereerste organisatie die pleitte voor een wereldwijd basisinkomen.
Hij had opdracht gekregen om bij de schouwburg in Tiel een kunstwerk te plaatsen. Hij rekende uit dat hij voor dat geld wel twaalf beelden kon maken. Al snel werd duidelijk dat het maken van twaalf beelden voor de prijs van één technisch slecht uitpakt: één beeld werd van zijn sokkel gereden, een ander viel om tijdens een storm.
In 1980 waren er nog maar vier beelden intact.
Emmeloord heeft hiervan nu één staan.
Het lijkt een loei-zwaar massief betonnen object, maar dat is het niet. De binnenkant is gemaakt van tempex, piepschuim dus. Daaromheen is een dun laagje beton gespoten. Maar dat maakt het wel keihard.
En wat is het. Het zit tussen figuratief of abstract in.
Het is geabstraheerd. Dat is van een herkenbaar beeld een minder herkenbaar of zelfs een non-figuratief beeld maken.
Je ziet er in basis een mens in. Een vrouw, lang haar, het hoofd achterover in de nek. Maar abstraheren is het spel van weglaten. Alleen het mollige en wulpse spel blijft over.
Het heet ‘Aarde en water’. En wat stelt het voor?
Een vrouw. Een blote vrouw. Beetje mollig, beetje voluptueus met lekkere rondingen en gladde aaibare vormen. Daar hield de kunstenaar Nic Jonk van.
Ze zit hier op een vis die opduikt uit het water en ze draagt een vlam.
Een beetje fantasie gebruiken natuurlijk.
De kunstenaar doelt hier op Gaia, de Griekse godin van de natuur.
Nic Jonk heeft meerdere vergelijkbare exemplaren van dit beeld gemaakt. Ze staan in Emmen , Katwijk, de Keukenhof en in Venlo. Soms met de naam Aarde en Water, soms land, water en vuur, maar altijd de oerelementen.
Het kunstwerk was een geschenk van de Rabobank na een fusie van de Raiffeisenbank en Boerenleenbank, twee grote spelers in de beginjaren van de Noordoostpolder. Het kunstwerk stond daarom ook eerder tegenover de bank, op De Deel.
This work of art is called ‘Earth and water’.
And what does it represent?
A woman. A naked woman. A bit plump, a bit voluptuous with nice curves and smooth, cuddly shapes. The artist Nic Jonk loved that.
Here she is sitting on a fish that emerges from the water and she is carrying a flame.
Use a little imagination of course.
The artist is referring here to Gaia, the Greek goddess of nature.
Nic Jonk has made several similar copies of this statue. They are located in Emmen, Katwijk, the Keukenhof and in Venlo. Sometimes called Earth and Water, sometimes land, water and fire, but always the primordial elements.
The work of art was a gift from Rabobank following a merger of Raiffeisenbank and Boerenleenbank, two major players in the early years of the Noordoostpolder. The work of art was therefore previously located opposite the bench, on the center court De Deel.
Dieses Kunstwerk trägt den Titel „Erde und Wasser“.
Und was stellt es dar?
Eine Frau. Eine nackte Frau. Ein bisschen rundlich, ein bisschen üppig mit schönen Kurven und glatten, anschmiegsamen Formen. Dem Künstler Nic Jonk gefiel das.
Hier sitzt sie auf einem Fisch, der aus dem Wasser auftaucht, und trägt eine Flamme.
Benutzen Sie natürlich ein wenig Fantasie.
Der Künstler bezieht sich hier auf Gaia, die griechische Göttin der Natur.
Nic Jonk hat mehrere ähnliche Kopien dieser Statue angefertigt. Sie befinden sich in Emmen, Katwijk, im Keukenhof und in Venlo. Manchmal Erde und Wasser genannt, manchmal Land, Wasser und Feuer, aber immer die Urelemente.
Das Kunstwerk war ein Geschenk der Rabobank nach einer Fusion der Raiffeisenbank und der Boerenleenbank, zwei wichtigen Akteuren in den Anfangsjahren des Noordoostpolders. Das Kunstwerk befand sich daher zuvor gegenüber der Bank, auf dem zentralen Platz De Deel.
Wat is het
Het is een non-figuratief plastiek, dat betekent: zonder een herkenbare voorstelling.
De kunstenaar Hans Petri zegt er zelf van : “het stelt voor wat de beschouwer er in ziet”. Dus daar zijn we dan klaar mee.
Waarom staat het hier
Dat gebouw hier voor u, dat mooie witte appartementencomplex Residence De Deel was vroeger het domeinkantoor. Het rijk beheerde hier de huur van de boerderijen, de pacht van het land, de arbeiderswoningen en de landbouwschuren.
En bij de bouw van een overheidskantoor mocht 1 % van de bouwkosten besteed worden aan kunst.
Waarom heet het zo
In 1942 viel de polder droog.
In 1962 werd de gemeente Noordoostpolder geïnstalleerd en kregen wij onze eerste burgemeester.
We vielen toen nog onder de provincie Overijssel.
Dit beeld is een cadeautje van het bedrijf Van Egteren uit Hasselt, die in de Noordoostpolder wel 2000 Vaneg-woningen mocht bouwen.
De kunstenaar is er ongeveer twee maanden mee bezig geweest en, zoals hij zelf zegt: “het stelt helemaal niets voor”.
Waarom hij het speelse beeld de naam ’t Koninkje heeft gegeven?
“Och, dat kwam omdat een vroeger buurmeisje van mij in Emmeloord het ding zo noemde. En zo is het gebleven.”
De leeuwen, er zijn er vier, zijn eind negentiende eeuw gemaakt door Bart van Hove en flankeerden het Merwedekanaal bij Zeeburg (Amsterdam).
Toen ze daar in 1942 in de weg stonden zijn ze aan de Noordoostpolder gegeven. Ons eerste kunstwerk, die bij het 10 jaar bestaan van de NOP rond het centrumplein werden geplaatst.
Toen ze ook daar in de weg begonnen te staan, zijn de dieren jarenlang ernstig verwaarloosd. Nu staan er twee exemplaren aan de Meldestraat en twee in Kraggenburg.
De leeuwen zijn 2 x 2 setjes. Linkerpoot over de rechterpoot en andersom.
Rond 2010 kreeg het centrumplein van Emmeloord een opknapbeurt en zag men graag de leeuwen terugkeren. Na luid protest van Kraggenburg en de Meldestraat is er een mal gemaakt en staan er nu vier replica’s rond de Poldertoren.
Rond 2013 wilde Amsterdam de leeuwen graag terug. Omdat dat onbespreekbaar was, hebben ook zij met dezelfde mal opnieuw vier replica’s gemaakt.
Een uiterst gedetailleerd verslag van dit leeuwen-fokprogramma vindt u hier.
Lions
The lions, there are four of them, were made by Bart van Hoven at the end of the nineteenth century and flanked the Merwede canal near Zeeburg (Amsterdam).
In 1942 they got in the way and were given to the Noordoostpolder. Our first artwork wich we placed around the central square at the 10th anniversary of the NOP.
When they were also here geting in the way, we neglected the animals for many years.
Now you can find two of the rehabilitated lions on the Meldestreet and two in Kraggenburg.
The lions are 2 × 2 sets. Left leg over the right leg and vice versa.
When around 2010 the center square of Emmeloord was given a makeover, people wanted to see back the lions. A mold has made and now there are four replicas around the Poldertoren.
Around 2013 Amsterdam wanted back there lions. When that was no option, they also made four replicas with the same mold.
Het uitgangspunt voor dit beeld is de knop van een plant.
Vanuit het straatvlak rijst een knop op die nog moet ontwaken.
In de grond vind je de fossiele knop, de oervorm terug, als tegenovergestelde van het bovengrondse deel.
Een fossiel is een in de aarde aangetroffen versteend dier, plant of een versteende afdruk daarvan. In de voormalige Zuiderzeebodem worden veel fossielen gevonden. Vaak versteende schelpen.
Beide delen van het kunstwerk passen overigens in elkaar, het is alleen wel even puzzelen op welke manier.
Verf
Dit kunstwerk kreeg augustus 2003 een nieuw likje verf.
In de raadscommissie-vergadering, die hier achter u in het gemeentehuis vergaderen, werd geopperd het kunstwerk, dat een tulp verbeeld, een fleurige kleurtje te geven.
Het is duidelijk dat dit niet zomaar kan. Het is niet: wie betaald, die bepaald, nee, het is de de kunstenaar die bepaalt !
Riskant
Het blijft een riskant groot gat midden in de stoep.
De gemeente heeft het goed opgelost door het kunstwerk in de avond fraai in het licht te zetten.
Here you see the artwork: Cubic Fosils
It is made by the artist Sjoerd Buisman (1992)
What does it represent
Starting point for this work is ‘the bud of a plant’.
A plant rises up from the street. In the ground you will find the fossil bud, the priméval shape back, as the opposit of the above-ground part.
A fossil is the naturally preserved remains or traces of animals or plants that lived in the past.
There are many fossils found here on the former Zuiderzee.
Both parts fit will together, it is only a matter of puzzling in which way.
Back in 2003, the city council, meeting behind you in the town hall, wanted to give the artwork a fresh coat of paint.
They thought the artwork looked like a tulip, so what about red.
But it is not: who pays, who decides, no, it is the artist who decides.
So no fancy colors.
It is a big risky hole in the middle of the sidewalk.
But they solved it verry well by lightning the artwork during the night in a beautifull way.
Wat is het mooi nu hè ?
De bibliotheek hier naast u is in 1972 gebouwd, door Bouwbedrijf L. de Graaff uit Emmeloord. En het plein kreeg een reconstructie. De boom stond lelijk in de weg. Omdat de boom zich toch slecht ontwikkelde, is deze ondanks zijn cultuurhistorische waarde vervangen door een nieuw en beter exemplaar.
